|
|
|
|
(1, 0) 13 |
Heb gynnu'r canwylle wyt ti, Sioni? |
(1, 0) 14 |
Mae'n well i ti neud brys, mae'n amser dachre'r festri. |
(1, 0) 15 |
Pendrymu fel arfer, â'th feddwl yn y yr hen fynwent. |
(1, 0) 16 |
D'wed am faint ma'r angladd 'fori, a chofia 'ngalw i mewn amser. |
|
|
(1, 0) 21 |
Yr wyf wedi clywed digon o dy fyfyrdodau di, Sioni, ar einioes ac angeu erbyn hyn. |
(1, 0) 22 |
Yr un hen stori ar dy dafod, a'r un hen wep ar dy wyneb. |
(1, 0) 23 |
Cer, nawr, adre at Pegi, mae'r Festri yn dechreu crynhoi. |
|
|
(1, 0) 26 |
Mi wela fod y Festri yn llawn ag eithrio Siaci'r Felin. |
(1, 0) 27 |
Mi ddaw Siaci heb fod yn hir. |
(1, 0) 28 |
Mae hi dipyn yn dywyll i drafaelu drwy Allt y Cadno. |
(1, 0) 29 |
Mae'n well i fi ddarllen cofnodion y Festri ddiwedda, ac yna mi awn ymlaen â'r fusnes. |
|
|
(1, 0) 31 |
~ |
(1, 0) 32 |
"Cofnodion Festri Plwyf Llansilio, a gadwyd nos Lun, Rhagfyr yr ail, 1842. |
(1, 0) 33 |
Yn bresennol: Y Parch. Sinett Jenkins yn y gadair, Mr. Lloyd Williams, John Jones, Dafydd Ifans, Daniel Lewis, Siaci'r Felin, a Dafi'r Teiliwr. |
(1, 0) 34 |
Yn gyntaf pasiwyd fod y biliau canlynol i'w talu:─ |
(1, 0) 35 |
I John Richards y Preintar am Gomon Prayer: 2s 0d |
(1, 0) 36 |
I Pegi'r Clochydd am olchi'r wisg wen: 1s 0d |
(1, 0) 37 |
I Sion y Gô am allwedd newydd - 0s 6d |
(1, 0) 38 |
I Twm Sâr am goffin Sian Pwllybroga: - 2s 0d |
(1, 0) 39 |
I William 'Ralltfowr am gadw Jane Owen am gwarter, ac am bâr o glocs i Jane: 15s 6d |
(1, 0) 40 |
I Wil y Crydd fel help at gwiro'i ddillad: 0s 3d |
(1, 0) 41 |
I Sian Pantywhiaid am olchi crys Jac yr Hatter: 0s 4d |
(1, 0) 42 |
I wraig Twm bach tra'r oedd Twm yn y jâl: 2s 6d |
(1, 0) 43 |
I Leisa Dafi'r Wper am dorri cerrig: 0s 8½ |
(1, 0) 44 |
I'r Cwnstebliaid am dendo'r Sessiwn: 7s 6d |
(1, 0) 45 |
Y Cyfanswm yn: £1 15s 3½d" |
|
|
(1, 0) 49 |
"Penderfynwyd rhoi to newydd ar yr Eglwys o lechau Carnarfon, ac fod Mr. |
(1, 0) 50 |
Jenkins i gâl yr hen rai am y drwbwl o'u cywain i ffwrdd. |
(1, 0) 51 |
Penderfynwyd nad yw y plwy' yn mynd i gadw Beca'r Wyau yn rhagor, am ei bod wedi ennill 'i phlwy' yn Llanaber. |
(1, 0) 52 |
Penderfynwyd fod John Jones a Dafydd Ifans i surveyo y ffordd o Maeslan i'r Felinganol, a'u bod i ddod â'r cownt i'r Festri heno. |
(1, 0) 53 |
Penderfynwyd fod Nansi Jac Potcher i ddod o flaen y Festri heno." |
|
|
(1, 0) 57 |
Eitha reit, Mr. Williams. |
(1, 0) 58 |
Dewch Dafydd Ifans â'ch report am y ffordd. |
|
|
(1, 0) 81 |
You must understand, Mr. Williams, that these country people live very close to nature and its mysteries, which are closely allied to the supernatural. |
(1, 0) 82 |
Remember the words of our famous English poet: |
(1, 0) 83 |
~ |
(1, 0) 84 |
"There are more things in heaven and earth, Horatio, |
(1, 0) 85 |
Than are dreamt of in your philosophy." |
|
|
(1, 0) 88 |
Rhaid mynd ymlaen â'r fusnes ar ol y digression yna. |
(1, 0) 89 |
Rwy'n credu fod Nansi Jac Potcher wrth y drws; mae'n well ei chael i mewn yn awr. |
(1, 0) 90 |
Nansi, dere i mewn. |
|
|
(1, 0) 92 |
Wel, Nansi, dyma ni wedi dy alw di o flaen y Festri, er mwyn setlo y peth gore i neud â thi a'r plant tra bo Jac yn jâl. |
(1, 0) 93 |
Ac er mwyn i'r Festri i gael gwybod dy amgylchiadau, dwed faint o blant sydd gyda thi. |
|
|
(1, 0) 96 |
Dyna hi, llon'd tŷ o blant, a'r tad yn y jâl am botchan. |
|
|
(1, 0) 103 |
'Nawr, Nansi, rhaid i ti fod yn dawel, ac edrych ar bethau fel y maent. |
(1, 0) 104 |
Y mae Jac wedi torri'r gyfreth drwy botchan, ac y mae'r gyfreth wedi cymeryd gafael arno a'i roi yn y jâl. |
|
|
(1, 0) 136 |
Dear me, Mr. Williams, rhaid i chi basio heibio i Dafi. |
(1, 0) 137 |
Mae e'n darllen yr hen bapyre 'ma am y Siartiaid, ac yn drysu ei ben gyda'r athrawiaethau newy' 'ma. |
(1, 0) 138 |
Come, come, Mr. Williams, it is beneath your dignity to take notice of such words, especially coming from an ordinary tailor. |
(1, 0) 139 |
Remember your high descent, and the noble traditions of your family. |
(1, 0) 140 |
The patrician blood of the Lloyd Williams family is surely proof against these things. |
(1, 0) 141 |
Come, Mr. Williams, sit down. |
|
|
(1, 0) 144 |
'Rwyt ti, Dafi, wedi rhoi dy droed yndi o'r diwedd. |
(1, 0) 145 |
Beth na i os na ddaw y Scweier i'r Eglwys, a beth ddaw o'r casgliad amser y Nadolig a'r Pasg? |
(1, 0) 146 |
Mi wela i amser gofidus o mlaen i, i dreio gneud heddwch rhyngot ti, Dafi, a'r Scweier a'r ladi. |
(1, 0) 147 |
Ond ar ol y gofid a'r trwbwl i gyd rhaid mynd ymlaen â'r fusnes. |
(1, 0) 148 |
Beth i ni'n mynd i neud â Nansi a'r plant? |
|
|
(1, 0) 179 |
Wel, gyfeillion, Festri ryfedd gawsom ni heno. |
(1, 0) 180 |
Gobeithio y gwnewch i gyd dreio cadw heddwch yn y plwy, a mi ddylet ti, Dafi, i gofio fod gwarogaeth i'w dalu i waedoliaeth a chyfoeth. |
(1, 0) 181 |
Y mae graddau mewn cymdeithas i fod ac wedi bod erioed. |
(1, 0) 182 |
"Y gweision, ufuddhewch i'ch meistriaid," medd yr Hen Air, a rheol dda i'w chadw yw hi hefyd. |
(1, 0) 183 |
Rhaid cadw pobol dlawd yn eu lle, neu mi â'r byd yn bendramwnwgl. |
(1, 0) 184 |
Gobeithio erbyn y Festri nesa y bydd pethau wedi tawelu, ac y bydd heddwch yn teyrnasu fel yr afon, ac y cawn ninnau gwrdd gyda'n gilydd fel cyfeillion. |