| (Jared) {Gan edrych ar y plaen ar ol plaenio ' ychydig.} | |
| (1, 0) 226 | Jared Jones, mae nhad wedi ngyrru allan o'r tŷ; mi yfodd yn drwm heddiw ac mae o'n gynddeiriog yn i ddiod. |
| (1, 0) 227 | Wyddwn i ddim i ble i droi, ond yma y bydda i'n dod am gymwynas. |
| (1, 0) 228 | Ga i aros yn y gweithdy ma heno? |
| (Jared) Na chewch ar un cyfri; mi gewch aros yn y tŷ a chan croeso, ond mi gysga i yn y gweithdy; rwy'n hen gynefin â gneud hynny. | |
| (Jared) Na chewch ar un cyfri; mi gewch aros yn y tŷ a chan croeso, ond mi gysga i yn y gweithdy; rwy'n hen gynefin â gneud hynny. | |
| (1, 0) 230 | Wn i ddim sut i ddiolch i chi. |
| (Jared) Does dim i ddiolch am dano. | |
| (Jared) Anghofia i byth mo'ch mam, a choelia i ddim nad ydach chi'n debig iawn iddi pan oedd hi run oed a chi. | |
| (1, 0) 234 | Ddeydwch chi ddim wrth neb, rwy'n siwr, fod nhad wedi ngyrru allan o'r tŷ heno? |
| (Jared) Mi fyddaf fel y bedd. | |
| (Jared) Mi gewch hyd i'r bwyd yn y gegin a gnewch bryd i chi'ch hun. | |
| (1, 0) 237 | Na, dim pryd i mi heno, mi ges ddigon cyn rhedeg allan. |
| (Jared) Does dim eisia bwyd arna innau chwaith, ond mi gewch estyn y glustog sydd ar y setl yn y gegin, os gnewch chi, ac yna fe wnaf y tro'n |grand|. | |
| (Jared) Does dim eisia bwyd arna innau chwaith, ond mi gewch estyn y glustog sydd ar y setl yn y gegin, os gnewch chi, ac yna fe wnaf y tro'n |grand|. | |
| (1, 0) 240 | Dyma hi. |
| (Jared) Nos dawch! | |
| (1, 0) 243 | Nos dawch! |
| (2, 0) 253 | Pryd byddwch chi'n ol heno? |
| (Dic) {Yn sarrug.} | |
| (Dic) {Mae ennyd o ddistawrwydd yn dilyn.} | |
| (2, 0) 257 | Leiciech i mi gadw'r |kettle| ar yr |hob| erbyn i chi ddod? |
| (Dic) Os bydd eisia rhywbeth arna i wedi dod yn ol, mi gei godi, mechan i, o dy wely i neud o; does gen ti ddim i neud yn y tŷ ma o fore tan nos ond troi dy fysedd a jantio drwy'r coed. | |
| (Dic) Mi gei godi, |my lady|, i ddawnsio tendans arna i. | |
| (2, 0) 260 | Fydd hynny ddim yn newydd i mi; rwyf wedi arfer codi bob awr o'r nos i'ch gillwng i'r tŷ. |
| (Dic) {Yn fygythiol.} | |
| (Dic) Dim o glep dy dafod di ne mi gei glywed pwys y nwrn i ar dy wep. | |
| (2, 0) 263 | Fydd hynny, chwaith, fel mae gwaetha'r modd, ddim yn newydd i mi: fydd o ddim y tro cyntaf i'ch merch gael llygad du gynno chi. |
| (Dic) {Cyfyd o'i eistedd a cherdd yn araf ar draws y gegin, a chyfyd ei ddwrn.} | |
| (Dic) Mi roi'r ddau mewn mowrning iti'r tro yma, y gnawes styfnig. | |
| (2, 0) 266 | Styfnig! |
| (2, 0) 267 | Welwch chi, Nhad, does waeth gen i heno am y dwrn yna. |
| (2, 0) 268 | Rwyf wedi cadw tŷ i chi ers pan wyf yn cofio, a hynny am ddim ond fy mwyd a rhyw dipyn o ddillad rhad. |
| (2, 0) 269 | Chwynais i rioed am y driniaeth gefais gynno chi er fod y mywyd i'n galetach na bywyd y slaf isa. |
| (2, 0) 270 | Fe'm troisoch dros y drws y noson o'r blaen. |
| (2, 0) 271 | Ond marciwch hyn, os cyffyrddwch chi'ch llaw â fi heno, mi wnewch hynny am y tro ola'n eich bywyd. |
| (Dic) Be nei di, sgwn i? | |
| (Dic) Hwyrach y dywedi di wrth y plisman? | |
| (2, 0) 275 | Mae gen i un arf na ddefnyddiais i mohono; eto, ond mi rhof o ar waith heno os bydd raid. |
| (Dic) {Mewn peth ofn.} | |
| (Dic) Arf! Pa arf wyt ti'n gario? | |
| (2, 0) 278 | Ewch yn ol i'ch cornel yn gynta ac hwyrach y cewch wybod wedyn. |
| (Dic) {Ymeifl yn ei hysgwydd a chyfyd ei ddwrn i'w tharo.} | |
| (Dic) Ddeydi di? | |
| (2, 0) 284 | Na wnaf. |
| (2, 0) 285 | Does dim ofn y dwrn na arna i heno, a fu gen i rioed i ofn o. |
| (Dic) {Gan ostwng ei ddwrn mewn math o edmygedd.} | |
| (Dic) Myn cebyst, mae mwy o frid ynot ti nag oeddwn yn feddwl, | |
| (2, 0) 288 | Mae digon o frid yno i heno fel na chewch chi na neb arall ddim plygu f'ysbryd i. |
| (Dic) {Gan droi a mynd i'w gornel at ei rwyd.} | |
| (2, 0) 292 | Wel, mi wyddoch rwan; mae dysg o febyd hyd fedd. |
| (Dic) Wel, rwan, Nel, beth am yr arf na? | |
| (2, 0) 297 | Sgwn i ddylwn i ddeyd beth ydi o? |
| (Dic) Mi ddaru't addo deyd os down i'r gornel ma. | |
| (Dic) Mi ddaru't addo deyd os down i'r gornel ma. | |
| (2, 0) 299 | Rwan, mae'r ffrwyn yn dyn ar y nhempar i, ac rwy'n berffaith bwyllog—rwy'n benderfynol o'ch gadael am byth os rhowch chi'ch llaw arna i eto. |
| (2, 0) 300 | Mi fedraf ennill y nhamaid, achos mi fedraf weithio, wrth lwc, a gweithio'n galed. |
| (Dic) Dyna'r arf ai ê? | |
| (Dic) Dyna'r arf ai ê? | |
| (2, 0) 302 | Ie. |
| (Dic) Dydi o ddim yn un perig iawn wedi'r cwbl. | |
| (Dic) Dydi o ddim yn un perig iawn wedi'r cwbl. | |
| (2, 0) 304 | Nag ydi ar un olwg—laddith o ddim cipar na hyd yn oed samon na ffesant. |
| (Dic) Laddith o ddim robin goch, mechan i, heb sôn am ddim math o gêm. | |
| (Dic) Laddith o ddim robin goch, mechan i, heb sôn am ddim math o gêm. | |
| (2, 0) 306 | Dydw i'n cyfri dim yn eich golwg, felly? |
| (Dic) Dim o gwbl pan yr ei di'n groes i f'wyllys. | |
| (Dic) Dim o gwbl pan yr ei di'n groes i f'wyllys. | |
| (2, 0) 308 | Ond dydi'ch wyllys chi ddim yn reit bob amser? |
| (Dic) Mae'n reit y rhan amla, a chofia di hynny. | |
| (2, 0) 312 | Fyddwch chi'n cael arwyddion ambell dro, Nhad? |
| (Dic) Be wyt ti'n feddwl—cnwllau corff a phethau felly? | |
| (Dic) Be wyt ti'n feddwl—cnwllau corff a phethau felly? | |
| (2, 0) 314 | Na, nid petha felly'n hollol. |
| (2, 0) 315 | Dyna fi rwan wrth dynnu'r gwn ma i lawr oddiar y pared, fe gredais mod i'n gweld rhyw oleu glas yn llithro ar hyd i faril. |
| (Dic) Rwy'n dy ddeall i'r dim, mechan i; trio'm stopio i fynd allan at yr afon rwyt drwy godi ofn arna i. | |
| (Dic) Rwy'n dy ddeall i'r dim, mechan i; trio'm stopio i fynd allan at yr afon rwyt drwy godi ofn arna i. | |
| (2, 0) 317 | Mi leiciwn fedru gneud hynny, ond cyn wired a mod i'n sefyll yn y fan yma mi welais fflach las yn llithro ar hyd y gwn yma o'r trigar at i ffroen o. |
| (2, 0) 318 | Nhad bach! peidiwch mynd allan heno? |
| (Dic) {Gan gydio yn un pen i'r gwn a NEL yn dal ei gafael yn y pen arall.} | |
| (Dic) Gillwng d'afael! | |
| (2, 0) 323 | Gwrandewch arnaf am unwaith, Nhad. |
| (2, 0) 324 | Peidiwch a mynd allan heno er fy mwyn i. |
| (Dic) {Gan ei gwatwar.} | |
| (2, 0) 338 | O Nhad! dyna chi wedi taro Mam i lawr, mae'i llun hi wedi disgyn. |
| (2, 0) 340 | O Mam! mi ges golled i'ch colli chi. |
| (2, 0) 342 | Yn doedd gwyneb ffein ganddi, Nhad? |
| (Dic) {Edrych yn sarrug ar y llun.} | |
| (Dic) {Yn symud i'r chwith.} | |
| (2, 0) 346 | Rhyw bymtheg ar hugain oedd hi'n marw, yntê, a finnau'n ddeg oed? |
| (2, 0) 347 | Oedd hi'n debig i mi o ran pryd a gwedd? |
| (Dic) Oedd, am wn i, ond heriodd hi rioed mohono i fel ti, a doedd hi ddim yn gweld arwyddion fel ti; wn i ddim i bwy rwyt ti'n debig. | |
| (2, 0) 350 | Sgwn i ymhle mae hi heno? |
| (Dic) Mi wyddost yn gystal a finna i bod hi'n gorwedd ym mynwent y Llan. | |
| (Dic) Mi wyddost yn gystal a finna i bod hi'n gorwedd ym mynwent y Llan. | |
| (2, 0) 352 | Ydi hi i gyd yno, tybed? |
| (Dic) {Yn ddyryslyd.} | |
| (Dic) Be wyt ti'n feddwl? | |
| (2, 0) 356 | Ydi hynny oedd o Mam ym mhridd y fynwent ne ydi hi yma yn y gegin ambell dro? |
| (Dic) {Mewn penpleth mawr.} | |
| (Dic) Welaist ti hyspryd hi rhywdro? | |
| (2, 0) 360 | Na, nid hynny, ond mi wn o'r gore i bod hi yma ambell i noson ddistaw pan y bydda i yma ar ben fy hun. |
| (Dic) {Braidd yn ofnus.} | |
| (Dic) Ia, ond welaist ti hi, Nel? | |
| (2, 0) 363 | Na, welais i mohoni eto, ond rwy'n siwr mod i bron a'i gweld ambell waith; rwy'n i theimlo hi yn y gegin yma weithiau gyda'r hwyr pan y byddwch chi'n y coed. |
| (Dic) {Yn bryderus.} | |
| (Dic) Oes i hofn hi arnat ti? | |
| (2, 0) 366 | Ofn Mam! |
| (2, 0) 368 | 'Ch ofn chi, Mam? |
| (2, 0) 369 | Na, ryda ni'n ormod o ffrindia i fod ag ofn ein gilydd, yn tyda ni? |
| (Dic) {Mewn ofn.} | |
| (Dic) Rwyt ti'n siarad yn union fel tae hi'n fyw rwan yn y gegin ma; yn tydi hi'n gorwedd yn ddigon llonydd yn mynwent y Llan. | |
| (2, 0) 372 | Na, dydi Mam ddim yno; mae na rywbeth yno, ond nid Mam; mae Mam yn fyw o hyd yn rhywle, wn i ddim ymhle, ond fe awn ar fy llw i bod hi weithiau yn y gegin ma. |
| (2, 0) 373 | Nhad, peidiwch wir a mynd allan heno. |
| (Dic) {Gan ffyrnigo.} | |
| (Dic) Wyt ti wedi troi'n dduwiol, dywed, fel pobl y capel—yn rhy dduwiol i niodde i ddal samons hefo rhwyd yn y nos? | |
| (2, 0) 377 | Nac ydw i, nen tad, ac eto i gyd rwyn teimlo weithia mai nid chi bia'r samons. |
| (Dic) Pwy pia nhw ynte? | |
| (2, 0) 381 | Wel, nid Dic Betsi gnath nhw beth bynnag, er mai fo sy'n dal y rhan fwya ohonyn nhw. |
| (Dic) Ia, ond mae'r afon a'r awyr a'r coed yn rhydd i bob dyn byw bedyddiol, ne mi ddylent fod. | |
| (Dic) Ia, ond mae'r afon a'r awyr a'r coed yn rhydd i bob dyn byw bedyddiol, ne mi ddylent fod. | |
| (2, 0) 383 | Dyda chi a Mr. Blackwell y Plas ddim o'r unfarn ar y mater yna; mae o'n talu cyflog i gipar ne ddau i'ch watsio chi a'ch tebyg. |
| (Dic) Pa hawl sy ganddo fo i hawlio holl greaduriaid y coed a'r afon? | |
| (Dic) Mi rydw i gymaint gŵr bonheddig ag yntau, y lordyn boldew. | |
| (2, 0) 387 | Ydach, wrth gwrs, os ydi byw ar gêm yn farc o ŵr bynheddig. |
| (2, 0) 388 | Ond unwaith eto, rwyf am i chi aros yma heno os gnewch chi. |
| (Dic) Dos i Jerico, rhen frân ffôl, a phaid a chrawcian ddim yn rhagor. | |
| (2, 0) 392 | Er mwyn Mam, peidiwch mynd heno; fe syrthiodd ei llun oddiar y pared nawr jest, a choeliwch fi, arwydd fod rhywbeth drwg ar ddigwydd ydi hynny, a digwydd heno hwyrach. |
| (Dic) {Gan ei hyrddio oddiwrth y drws.} | |
| (2, 0) 400 | Mr. Richard Davis, Mr. Richard Davis. |
| (2, 0) 401 | 'Ruwd annwyl dad, ai holi am Dic Betsi yr ydach chi. |
| (2, 0) 402 | Mr. Richard Davis! |
| (2, 0) 403 | Beth nesa tybed? |
| (2, 0) 404 | Mi fydd Dic Betsi wedi mynd yn scweiar mewn chwinciad. |
| (2, 0) 405 | la, yma mae Richard Davis, Escweiar, yn byw, a fi {Gan bwyntio ati ei hun.} yw ei ferch, Lady Nel, sy'n golchi'r llawr ac yn berwi'r uwd iddo fo. |
| (2, 0) 406 | Dowch i mewn i'r sitting room. |
| (Mr Harris) {Gan ddod i mewn.} | |
| (Mr Harris) Ydi'ch tad i mewn rwan, sgwelwch chi'n dda? | |
| (2, 0) 409 | Nag ydi, mae o newydd fynd am dro ar ol swper rownd i stâd; mi fydd yn mynd ddwywaith neu dair yr wsnos rhag ofn fod rhyw gnafon drwg o'r capel na yn seuthu'r gêm sy yn i barc o tu cefn i'r plas ma. |
| (2, 0) 410 | Ond rydw i, Lady Nel, yr etifeddes, yn digwydd bod i mewn. |
| (2, 0) 411 | Rhowch eich het i mi. |
| (2, 0) 413 | O'r annwyl, dyma het ddigri, mae hi'n feddal fel pwdin. |
| (2, 0) 415 | Lady Nel mewn het ciwrat! |
| (2, 0) 416 | Chi ydi ciwrat capel Seilo? |
| (Mr Harris) Wel, na, nid ciwrat ydi'r enw cywir: ciwrat eglwys ddywedwn ni yntê? | |
| (2, 0) 420 | Lady Nel Davis, sgwelwch chi'n dda; dropiwch y gair "Miss" yna, achos mae o'n nhagu i bob tro y clywaf o. |
| (Mr Harris) Dod yma gan ddisgwyl gweld eich tad yr oeddwn i heno— | |
| (Mr Harris) Dod yma gan ddisgwyl gweld eich tad yr oeddwn i heno— | |
| (2, 0) 422 | |Dear me!| |
| (2, 0) 423 | Dyna fel bydd gweinidog yn siarad, ai ê? |
| (2, 0) 425 | Disgwyl gweld eich tad yr oeddwn i heno, achos dyda chi, ei ferch, ddim yn werth i'w gweld. |
| (Mr Harris) {Yn swil.} | |
| (Mr Harris) Ddwedais i mo hynny; roeddwn am eich gweld chi yn gystal a'ch tad. | |
| (2, 0) 428 | Dyna well dipyn y tro yna, Mr. —, be ydi'ch enw chi, deydwch? |
| (Mr Harris) Eifion Harris. | |
| (Mr Harris) Eifion Harris. | |
| (2, 0) 430 | Gan na fûm i rioed o'r blaen yn siarad â chiwrat na gweinidog, wn i ddim yn iawn sut i'ch cyfarch chi; sut mae'ch cyfarch—Mr. Harris, Mr. Eifion Harris, neu'r Parch. Eifion Harris? |
| (Mr Harris) Fe wnaiff un ohonynt y tro—Mr. Harris os mynnwch chi. | |
| (Mr Harris) Fe wnaiff un ohonynt y tro—Mr. Harris os mynnwch chi. | |
| (2, 0) 432 | Fel y mynnoch chi, Mr. Harris, achos does gen i mo'r gwrthwynebiad lleia i'ch galw'n Eifion, neu—o'r annwyl dad! mae gen i enw dan gamp arnoch, Ivy! |
| (2, 0) 433 | Mae o fel enw merch byddigiwns. |
| (Mr Harris) {Yn ddig.} | |
| (2, 0) 437 | Dyna'r hen air meddal na eto; galwch fi'n Nel Davis, a pheidiwch a meddwl mod i'n gwawdio. |
| (2, 0) 438 | Rhaid i chi gofio mai dyma'r tro cyntaf rioed i mi fod yn siarad â gweinidog, a rhaid cropian cyn cerdded, wyddoch. |
| (2, 0) 439 | Dydach chi ddim yn ddig iawn, ydach chi? |
| (Mr Harris) Na, na, dim o gwbl, ond mi leiciwn wybod ymhle mae'ch tad. | |
| (2, 0) 442 | Portsio samons mae o, ond peidiwch a deyd wrth y cipar. |
| (Mr Harris) {Yn ddifrifol.} | |
| (2, 0) 447 | Gneud drwg! |
| (2, 0) 448 | Drwg i bwy? |
| (2, 0) 449 | I'r samons? |
| (Mr Harris) Mi wyddoch chi'n well na hynny; mi wyddoch nad ydi portsio ddim yn iawn, yn tydi o cynddrwg a— | |
| (Mr Harris) {Gan betruso.}. | |
| (2, 0) 452 | Cynddrwg a pheth? |
| (2, 0) 453 | Ewch ymlaen. |
| (Mr Harris) Wel i fod yn blaen a gonest, cynddrwg a lladrad. | |
| (2, 0) 456 | Ydach chi'n meiddio galw nhad yn lleidr? |
| (2, 0) 457 | Ddaethoch chi yma heno i'n galw ni'n lladron? |
| (Mr Harris) Na, na! rhoswch funud; peidiwch digio na chamesbonio pethau. | |
| (2, 0) 462 | Wel, a deyd y gwir, nac ydw. |
| (Mr Harris) {Yn siriol.} | |
| (Mr Harris) Dyna fo'n union, mi wyddwn hynny, ac wrth gwrs y rheswm am hynny ydi— | |
| (2, 0) 465 | Mae gen i ofn bob tro y seuthith y cipar o; ofn i weld o'n dod yn gorff i'r tŷ. |
| (Mr Harris) Chreda i mohonoch; nid dyna ydi'ch ofn; yng ngwaelod eich calon fe wyddoch nad ydi o ddim yn gneud yn iawn. | |
| (Mr Harris) Fyddwch chi ddim yn mynd i unrhyw le o addoliad, fyddwch i? | |
| (2, 0) 470 | Mi fyddaf yn mynd i ganol y coed neu i lan yr afon ambell i bnawn Sul i glywed yr adar yn canu ac i wrando ar sŵn yr afon ar ben fy hun. |
| (Mr Harris) Ia, ond fyddwch chi ddim yn addoli yno? | |
| (2, 0) 473 | Addoli! |
| (2, 0) 474 | Beth ydi addoli? |
| (2, 0) 475 | Rhywbeth tebig i hiraeth ydi o, yntê? |
| (2, 0) 476 | Mi glywsoch y delyn yn canu wrth gwrs; bob tro y clywa i hi mae arna i eisio crio ac eisio dawnsio run pryd. |
| (2, 0) 477 | Wn i ddim ffordd i ddeyd sut bydda i'n teimlo wrth glywed y delyn, ond mi wn fod sŵn y coed a sŵn yr |
| (2, 0) 478 | afon yn gneud yr un peth i mi'n union; mi fedrwn grio a dawnsio run anadl. |
| (2, 0) 479 | Rhywbeth fel yna ydi addoli, yntê? |
| (2, 0) 480 | Dyn yn teimlo'n rhy sad i fod yn hollol lawen ac yn rhy llawen i fod yn hollol sad—rhywbeth fel yna ydi addoli, yntê? |
| (Mr Harris) {Tyn ei law yn ystyriol dros ei wyneb.} | |
| (Mr Harris) Wn inna ddim yn iawn chwaith, ond mi goelia i fod rhyn ddwedsoch chi rwan yn rhyw fath o addoli hefyd. | |
| (2, 0) 483 | Glywsoch chi afon yn siarad â chi? |
| (2, 0) 484 | Glywsoch chi'r coed yn deyd rhywbeth rhyw dro? |
| (Mr Harris) {Yn syn.} | |
| (Mr Harris) Naddo'n sicr; glywsoch chi? | |
| (2, 0) 487 | Do, lawer gwaith. |
| (Mr Harris) Beth fydd yr afon a'r coed yn ei ddeyd wrthych chi? | |
| (Mr Harris) Beth fydd yr afon a'r coed yn ei ddeyd wrthych chi? | |
| (2, 0) 489 | Deyd y bydda nhw weithia mod i'n siwr o farw, ac na fydd dim colled ar f'ol. |
| (2, 0) 490 | Dro arall mae nhw'n deyd fod mam yn fyw yn rhywle, er fod i bedd hi yn y Llan. |
| (Mr Harris) Fydda nhw'n deyd rhywbeth arall? | |
| (Mr Harris) Fydda nhw'n deyd rhywbeth arall? | |
| (2, 0) 492 | Ar ol i chi fynd adre, hwyrach yr af allan am dro drwy'r ardd, ac mi fydd y nos a'r coed a'r afon yn dwrdio'n enbyd am i mi golli nhempar efo nhad jest cyn i chi ddod i mewn. |
| (Mr Harris) Gollsoch chi'ch tempar? | |
| (Mr Harris) Gollsoch chi'ch tempar? | |
| (2, 0) 494 | Do, mi collais o heno'n ddrwg, ac mi ges y drafferth fwya ges i rioed i gadw rhag cydio mewn rhywbeth pan oedd nhad yn mynd i nharo i. |
| (Mr Harris) Gwarchod ni! fydd o ddim yn eich taro, fydd o? | |
| (Mr Harris) Gwarchod ni! fydd o ddim yn eich taro, fydd o? | |
| (2, 0) 496 | Bydd, mi roi'th lygad du i mi weithia. |
| (Mr Harris) {Yn ddigllon.} | |
| (2, 0) 500 | Helo, pwy roddodd hawl i chi i alw nhad yn enwau drwg? |
| (2, 0) 501 | Nhad i ydi o, ac mae ganddo hawl i roi clustan i mi os leicith o heb ofyn caniatad neb. |
| (Mr Harris) {Yn danllyd.} | |
| (2, 0) 506 | Dic Betsi a'i ferch Nel yn mynd i'r capel! |
| (2, 0) 507 | Mi edrychai pobl Seilo arnom fel pe bai cyrn ar ein pennau. |
| (2, 0) 508 | Gwêl galch ar gôt MR. HARRIS.} |
| (2, 0) 509 | Rhoswch funud, mae na smotyn gwyn o galch ar y gôt ma. |
| (2, 0) 511 | Tynnwch y gôt ma oddiamdanoch am funud ac mi brwsiaf hi mewn chwinciad ar y bwrdd ma. |
| (Mr Harris) {Tyn ei gôt.} | |
| (2, 0) 515 | Coblyn o beth ydi du, yntê, am ddal pob matholwch? |
| (2, 0) 516 | Wn i ddim pam mae neb yn gwisgo du, ac yn enwedig pregethwrs, achos lliw mowrning ydi o. |
| (2, 0) 517 | Ddaru chi sylwi y lliw mowrning yn y coed ydi cochddu a melyn, byth ddu; mynd i'w cochddu a'u melyn y mae'r coed wrth farw, ond rhowch liwiau coch a glas a gwyrdd a gwyn i mi, mi fydda'n teimlo mod i'n fyw yn rheiny; mi faswn yn mynd dros fy mhen i'r felancoli pe gwisgwn ddu. |
| (2, 0) 519 | Diain i, mi leiciwn drio côt laes fel hon amdana. |
| (2, 0) 521 | Sut rydw i'n edrach? |
| (2, 0) 522 | Tybed na wnawn i bregethwr ne giwrat ar binsh? |
| (Mr Harris) {Yn anesmwyth iawn.} | |
| (2, 0) 532 | Dyma Mr. Eifion Harris, gweinidog newydd Seilo; dyma nhad, Mr. Richard Davis, yr oeddech yn holi am dano. |
| (Dic) Dim o dy lol a dy giapars di yn y tŷ ma hefo dy Fistar Richard Davis ne mi dorra d'esgyrn di. | |
| (2, 0) 544 | Nhad, arna i roedd y bai i gyd, ac yn wir mae'n ddrwg gen i, Mr. Harris. |
| (2, 0) 545 | Dod yma ddaru o, Nhad, i'ch gwâdd chi a finna i'r capel. |
| (2, 0) 546 | Nath dim person na gweinidog gymaint a hynny i ni o'r blaen; a fi nath iddo dynnu ei gôt i mi gael brwsio'r calch oddiarni, ac mewn smaldod mi rhois hi amdanaf. |
| (Dic) Yr hen ffŵl ddi-ben yn chware dy gastia o hyd. | |
| (Mr Harris) {Exit.} | |
| (2, 0) 569 | Pam ddaethoch chi'n ol mor fuan heno? |
| (Dic) Wn i ddim; ond mi fuost yn cyboli cymaint â'r llun yna nes y ngneud i'n anesmwyth braidd. | |
| (2, 0) 573 | Mam! dyna'r goncwest gynta; mi ddaw'r ail hwyrach ymhen tipyn. |
| (Mr Harris) Un waith eto, Mag bach, ac wedyn mi gei lonydd am wsnos. | |
| (3, 0) 673 | Mae na bedwar o ddynion yn cario nhad o goed y Plas. |
| (Mr Harris) Oes rhywbeth wedi digwydd? | |
| (Mr Harris) Oes rhywbeth wedi digwydd? | |
| (3, 0) 675 | Wn i ddim! |
| (3, 0) 676 | Wn i ddim! |
| (3, 0) 677 | O! fedra i ddim crio. |
| (3, 0) 678 | Dic Betsi! |
| (3, 0) 679 | Mae arna'i ofn y bydd o farw ar y ffordd cyn cyrraedd adre, |
| (Doctor Huws) {Daw i mewn heb guro o'r dde.} | |
| (3, 0) 686 | Oes rhyw lygedyn o obaith? |
| (Doctor Huws) Dowch chi, ngeneth i, mi wnawn ein gore rhyngom; peidiwch mollwng rwan. | |
| (Marged) Mi fyddwch yn smwythach ar y soffa. | |
| (3, 0) 698 | Fydda i byth eto'n esmwyth os ydi nhad—. |
| (3, 0) 699 | Ar eu gliniau y bydd pobol yn gweddïo am bethau yntê? |
| (Marged) Mi fyddwch yn gweddïo weithiau? | |
| (Marged) Mi fyddwch yn gweddïo weithiau? | |
| (3, 0) 701 | Gweddïo? |
| (3, 0) 702 | Na fydda i. |
| (3, 0) 703 | Dysgodd mam i mi ddeyd y mhader, ond ar ol iddi farw ddeydais i mohono byth wedyn. |
| (3, 0) 704 | Atebith o ddiben i mi ddeyd y mhader rwan? |
| (3, 0) 705 | Rwyn meddwl mod i'n i gofio fo. |
| (Marged) Ie, deydwch o rwan, mi fydd yn siwr o fod yn help i chi. | |
| (Marged) Ie, deydwch o rwan, mi fydd yn siwr o fod yn help i chi. | |
| (3, 0) 707 | "Ein Tad"—ydi O'n Dad i Dic Betsi? |
| (3, 0) 708 | Mi wn i fod O'n Dad i mam, achos roedd hi'n arfer siarad â Fo bob nos a bore. |
| (3, 0) 709 | Ond hwyrach nad ydi O ddim yn ffrindie hefo nhad am i fod o'n bortsiar. |
| (3, 0) 711 | Glywch chi sŵn traed? |
| (Marged) {Ar ol gwrando.} | |
| (3, 0) 715 | O, na fedrwn i grio; mae na ryw ddistawrwydd yn y mhen i fel pe bae rhywbeth ar dorri o'i fewn. |
| (Marged) Steddwch ar y soffa ma, mi ddowch yn well yn y munud. | |
| (3, 0) 718 | Mae sŵn cerdded araf y pedwar dyn na ar y nghlust i. |
| (3, 0) 720 | Rwyn mynd allan i'w cyfarfod. |
| (Marged) {Yn erfyniol.} | |
| (Marged) Ymhle roedd eich tad pan ddigwyddodd hyn? | |
| (3, 0) 725 | Fe aeth allan ar ol tê i bortsio. |
| (Marged) O! 'r tad annwyl, dyna beth difrifol! | |
| (Marged) O! 'r tad annwyl, dyna beth difrifol! | |
| (3, 0) 727 | Be sy'n ddifrifol? |
| (Marged) Wel, meddwl fod hyn wedi digwydd ac yntau'n—{Petrusa.}. | |
| (3, 0) 730 | Nid amser i ddeyd y drefn am bortsio ydi hi rwan; mae nhad wedi frifo, mae gwaed Dic Betsi'n diferu ar hyd y ffordd. |
| (Marged) Ydi, mi wn, ond─ | |
| (Marged) Ydi, mi wn, ond─ | |
| (3, 0) 732 | Y nefoedd fawr! |
| (3, 0) 733 | Welwch chi ddim mai nhad sy wedi frifo; nid y portsiar ydi o i mi rwan, ond nhad, ac os colla'i nhad mi golla'r cwbl sy gen i. |
| (3, 0) 735 | Dyna nhw'n cario'i gorff o i mewn. |
| (3, 0) 736 | Mae rhywbeth yn deyd wrtho i fod popeth ar ben heno. |
| (3, 0) 737 | O Nhad bach! |
| (3, 0) 739 | Os y cipar seuthodd o, gobeithio y daw barn ar ben y llofrudd! |
| (Marged) {Dan gilio'n ol oddiwrthi'n frawychus.} | |
| (3, 0) 746 | Mam! |
| (Mr Harris) Mag, dos i weini am dipyn ar y Doctor yn y gegin. | |
| (Mr Harris) Mae'r Doctor yn gneud ei ore i'ch tad yn y stafell na. | |
| (3, 0) 751 | Ydi hi ar ben arno? |
| (Mr Harris) Mae gobaith tra bo anadl. | |
| (Mr Harris) Mae gobaith tra bo anadl. | |
| (3, 0) 753 | O! mae'n ddrwg gen i i mi ddychryn eich chwaer rwan. |
| (Mr Harris) Mae'n biti nad allech chi goncro'ch tempar, Nel bach. | |
| (3, 0) 756 | Rwyn waeth na phagan, medde'ch chwaer, ac mae hi'n iawn. |
| (Mr Harris) {Cyfyd ar ei draed.} | |
| (Marged) Rydach chi wedi mynd a mrawd oddiarnaf, ac wedi dwyn y gweinidog oddiar Eglwys Seilo. | |
| (3, 0) 879 | Dwyn? |
| (3, 0) 880 | Beth ydach chi'n feddwl? |
| (3, 0) 881 | Tybed nad oes digon o faich arna i heno heb i chi roi chwaneg arnaf? |
| (Marged) Mae Eifion newydd ddeyd wrth flaenoriaid Seilo ei fod am eich priodi, er y gŵyr o o'r goreu beth fydd y canlyniad; y funud y priodith o chi, mi fydd yn rhaid iddo godi ei bac oddiyma. | |
| (Mr Harris) Ai dyma'r amser iti fwrw dy lid ar Nel Davis yn i phryder a'i gofid? | |
| (3, 0) 886 | Does dim eisiau sôn am y mhryder i jest rwan, ond mae gen i hawl i wybod beth sy wedi digwydd yma. |
| (3, 0) 887 | Ydach chi'n deyd mod i wedi dwyn eich brawd oddiarnoch chi ac Eglwys Seilo, |
| (Marged) Gofynnwch iddo fo. | |
| (Marged) Rwyn teimlo dros fy nhad a mam weithiodd nos a dydd i dy godi di i'r pulpud i bregethu'r Efengyl, a dyma'u tâl. | |
| (3, 0) 893 | Eifion Harris, be sydd wedi digwydd? |
| (3, 0) 894 | Mae gen i hawl i wybod. |
| (Mr Harris) Fe ddaeth y blaenoriaid yma fel y gwelsoch ac fe ddaeth pethau i boint. | |
| (Mr Harris) Fe ddwedais y gwir, rydw i yn eich caru er mai adeg ryfedd i ddweyd hynny yw heno. | |
| (3, 0) 898 | Wel, ewch ymlaen. |
| (Mr Harris) Gofynnodd y blaenoriaid i mi oeddwn i'n barod i'ch priodi pe byddai rhaid i mi adael Seilo am wneud hynny, ac fe ddwedais y priodwn chi beth bynnag fasa'r canlyniadau. | |
| (Mr Harris) Gofynnodd y blaenoriaid i mi oeddwn i'n barod i'ch priodi pe byddai rhaid i mi adael Seilo am wneud hynny, ac fe ddwedais y priodwn chi beth bynnag fasa'r canlyniadau. | |
| (3, 0) 900 | A! mae Nel Dic Betsi'n sgymun i bawb yn yr ardal, ac mi fydd byth. |
| (3, 0) 901 | Does dim maddeuant byth i mi am fod yn ferch y portsiar. |
| (Mr Harris) Does waeth gen i am farn neb yn y wlad, gan mai chi ydi cannwyll fy llygad i. | |
| (Mr Harris) Does waeth gen i am farn neb yn y wlad, gan mai chi ydi cannwyll fy llygad i. | |
| (3, 0) 903 | Mi fydd yn rhaid diffodd y gannwyll heno. |
| (Mr Harris) Beth? | |
| (Mr Harris) Beth? | |
| (3, 0) 905 | Phrioda i chi byth! |
| (Mr Harris) Mi fynna'ch priodi. | |
| (Mr Harris) Mi fynna'ch priodi. | |
| (3, 0) 907 | Mi gewch weld yn amgenach. |
| (3, 0) 908 | Ddo i byth yn dragywydd rhyngoch chi ag Eglwys Seilo na dim eglwys arall. |
| (Mr Harris) Fe rois fy ngair y fan yna heno ddiweddaf y priodwn chi pe troid fi dros y drws fory nesaf. | |
| (Mr Harris) Fe rois fy ngair y fan yna heno ddiweddaf y priodwn chi pe troid fi dros y drws fory nesaf. | |
| (3, 0) 910 | Pwy ddywedodd wrthych y priodwn i chi? |
| (Mr Harris) Chi. | |
| (Mr Harris) Chi. | |
| (3, 0) 912 | Naddo rioed! |
| (Mr Harris) Fe roisoch le i mi gasglu drwy'r misoedd yma eich bod yn y ngharu i. | |
| (Mr Harris) Fe roisoch le i mi gasglu drwy'r misoedd yma eich bod yn y ngharu i. | |
| (3, 0) 914 | A, dyna rywbeth gwahanol. |
| (3, 0) 915 | Marged Harris, dydi'ch cariad chi at eich brawd yn ddim ond fel cannwyll frwyn wrth yr haul yn ymyl y nghariad i ato; mi awn drwy ffaglau tân er ei fwyn. |
| (3, 0) 916 | Cariad! |
| (3, 0) 917 | Marged Harris, wyddoch chi mo ystyr y gair eto? |
| (3, 0) 918 | Pwy sy'n ameu fy nghariad i at eich brawd? |
| (Mr Harris) Nel bach, mi wyddwn fod popeth yn |all right|. | |
| (Mr Harris) Nel bach, mi wyddwn fod popeth yn |all right|. | |
| (3, 0) 920 | Rhoswch funud; dydi popeth ddim yn |all right|. |
| (3, 0) 921 | Waeth un gair na mil, phrioda i byth mohonoch. |
| (Mr Harris) Ond fe ddwedsoch rwan eich bod yn y ngharu i. | |
| (Mr Harris) Ond fe ddwedsoch rwan eich bod yn y ngharu i. | |
| (3, 0) 923 | Ydw, mi ddwedwn hynny ar goedd y byd, ond rwyn eich caru'n rhy fawr i'ch priodi. |
| (Mr Harris) Nag ydach, ne mi priodech fi. | |
| (Mr Harris) Nag ydach, ne mi priodech fi. | |
| (3, 0) 925 | Eifion! |
| (3, 0) 926 | Er mai merch y portsiar ydw i, ddwedais i rioed gelwydd yn y mywyd—fûm i rioed o'r blaen yn caru â neb, a chara i byth neb ond chi, ond mae'n well gen i fod heb weld ych gwyneb chi byth na dod rhyngoch chi a'ch gwaith fel gweinidog, ac mi wn nad ydi merch Dic Betsi ddim yn ffit i fod yn wraig gweinidog, a fydd hi byth. |
| (Mr Harris) Nel, fi ydi'r unig un yn y lle ŵyr eich gwerth, ac rwyn benderfynol o'ch priodi, deued a ddêl. | |
| (3, 0) 930 | Mae mhoen i'n ddigon heb roi un arall ato, ond waeth i chi geisio symud y Wyddfa na'm symud i o mhenderfyniad. |
| (3, 0) 931 | Unwaith eto, ac am y tro ola, phrioda i byth mohonoch. |
| (3, 0) 932 | Fe af yn ddigon pell o'r ardal ma i ennill y nhamaid rhywsut, ond am eich priodi—byth bythoedd! |
| (Mr Blackwell) Oedd o dim yn |friends| â fi ers blynyddoedd, achos ti'n gwbod bod o'n portsio ar tir fi. | |
| (3, 0) 945 | Peidiwch a deyd gair yn erbyn nhad i heno. |
| (Mr Blackwell) O dim gair. | |
| (Mr Blackwell) Basa fo yn jêl cant o weithia ond bod fi yn safio fo. | |
| (3, 0) 949 | Wyddwn i mo hynny. |
| (Mr Blackwell) Ma fo'n |right| gwir. | |
| (3, 0) 956 | Ydi o'n mynd i farw heno? |
| (Mr Blackwell) {Cydia yn ei llaw.} | |
| (3, 0) 960 | O Nhad! |
| (Mr Blackwell) Paid ti upseto dy hun—fi gofalu am ti. | |
| (3, 0) 973 | Wedi marw! |
| (Mr Harris) Ac i chitha. | |
| (4, 0) 1084 | Harri, Harri, ymhle rwyt ti? |
| (Mr Harris) {Gan neidio ar ei draed.} | |
| (4, 0) 1088 | O'r tad! |
| (4, 0) 1089 | Chi sydd yma? |
| (4, 0) 1090 | Mi ddeydodd y Doctor ffals yna mai Harri bach oedd yma. |
| (Mr Harris) Mi ddeydodd wrtho inna mai cloben o Saesnes hyll oeddach chitha. | |
| (Mr Harris) Mi ddeydodd wrtho inna mai cloben o Saesnes hyll oeddach chitha. | |
| (4, 0) 1092 | Be ydach chi'n neud yn y gweithdy ma? |
| (4, 0) 1093 | Ydach chi wedi gadael y weinidogaeth a throi'n jeinar? |
| (Mr Harris) Na, cymryd lle Jared rydw i er mwyn ennill dipyn o brês i'r hen greadur tlawd. | |
| (Mr Harris) Na, cymryd lle Jared rydw i er mwyn ennill dipyn o brês i'r hen greadur tlawd. | |
| (4, 0) 1095 | Go lew chi. |
| (4, 0) 1096 | Ches i ond prin olwg ar Jared eto. |
| (4, 0) 1097 | Mae'n edrach yn rhyfedd o dda o ran i liw hefyd, ond mae'r Doctor yn ofni am i galon. |
| (4, 0) 1098 | O! mi rown lawer am i weld o allan o berig. |
| (4, 0) 1099 | Dyna'r unig beth nath i mi ddod yn ol i'r lle ma; rwyn ffond o nghalon o Jared. |
| (Mr Harris) O Nel, beth am dana i? | |
| (Mr Harris) Rydach chi wedi bod o flaen fy llygaid bob dydd ar hyd y misoedd, ac er holi a chwilio, chawn i ddim gwybod ymhle roeddach chi, a dyma chi cystal a deyd na fasach chi byth yn dod yn ol yma er mwyn neb ond Jared. | |
| (4, 0) 1102 | Waeth i ni heb siarad am yr hen bethau; mae popeth drosodd erbyn hyn. |
| (Mr Harris) Drosodd? | |
| (Mr Harris) Mi priodwch fi rwan, yn newch chi, Nel? | |
| (4, 0) 1109 | Rwyf wedi priodi! |
| (Mr Harris) {Gan ollwng ei dwylo.} | |
| (Mr Harris) {Gwisg ei gôt yn brudd a chychwynna tua'r drws i'r dde.} | |
| (4, 0) 1115 | O, Mr. Harris! rydach chi'n mynd heb ddeyd "lwc dda," ac heb gymaint a gofyn pwy briodais i. |
| (Mr Harris) {Saif wrth y drws yn benisel, â'i gefn tuag ati.} | |
| (Mr Harris) Pwy ddaru chi brodi? | |
| (4, 0) 1118 | Rwyf wedi priodi nghrefft? |
| (Mr Harris) {Gan droi ac edrych arni am funud.} | |
| (Mr Harris) {Rhed ati a chofleidia hi.} | |
| (4, 0) 1122 | Rhoswch funud, da chi. |
| (4, 0) 1123 | Beth yda ni well o fynd ymlaen fel hyn? |
| (4, 0) 1124 | Nel Dic Betsi ydw i o hyd i'r bobl yma. |
| (Mr Harris) Dyn a'ch helpo, mae pethau wedi newid yn ddirfawr er pan welais chi ddiwedda. | |
| (Mr Harris) Dyn a'ch helpo, mae pethau wedi newid yn ddirfawr er pan welais chi ddiwedda. | |
| (4, 0) 1126 | Newid ymha ffordd? |
| (Mr Harris) Wel, i gychwyn, mae fy lle i yn Seilo'n sicrach nag erioed. | |
| (Mr Harris) Ond y gwir ydi, mae Seilo wedi newid ei barn am danoch. | |
| (4, 0) 1131 | Pam? |
| (4, 0) 1132 | Run Nel ydw i heddyw yn nillad nyrs ag oeddwn i flwyddyn yn ol ym mwthyn Pantglas. |
| (Mr Harris) Nage, Nel bach; yr un yn union ydach chi i mi wrth gwrs, ond i'r bobol sydd yma merch ifanc ydach chi erbyn hyn, wedi bod dan addysg yn Llunden—Nyrs Nel Davis mewn dillad glas, sy'n gweddu iddi'n ofnatsan las—Nel Davis sy'n perthyn o bell i Mr. Blackwell y Plas. | |
| (Mr Harris) O mae pethau wedi newid yn rhyfedd y misoedd diwedda ma. | |
| (4, 0) 1135 | Mi fûm yn siarad rwan ag Ifan y crydd a Hopcyn y siop—y ddau oedd fwya'n fy erbyn. |
| (4, 0) 1136 | Mae'r ddau yn tŷ rwan. |
| (Mr Harris) Fuoch chi wir? | |
| (Mr Harris) Sut roedda nhw'n behafio? | |
| (4, 0) 1139 | Swil iawn oedd y ddau am dipyn, a mi rois snap ne ddwy iddyn nhw er mwyn rhen amser gynt. |
| (4, 0) 1140 | Ond eisia cymodi oedd arnyn nhw'n amlwg, a mi doddais dipyn bach atyn nhw yn y diwedd. |
| (Mr Harris) Dyna fo eto; mi wyddwn fod. | |
| (Mr Harris) Y gwir yw, fe allwn briodi fory cyn belled ag y gwn i. | |
| (4, 0) 1144 | Priodi fory! |
| (4, 0) 1145 | Be sy haru'r dyn? |
| (Mr Harris) Mi wyddoch o'r goreu be ydi meddwl i; does dim ar y ffordd rwan i ni briodi pan fynnwn. | |
| (Mr Harris) Beth pe baech yn clirio rhyw gant y funud ma, a chyn diwedd y dydd mi gynhaliwn jiwbili i glirio'r holl ddyled. | |
| (4, 0) 1149 | O'r annwyl! |
| (4, 0) 1150 | Na, chi ddeydodd rhywdro mai gwell oedd gadael i ran o'r ddyled sefyll ar gapel er mwyn rhoi gwaith i'r blynyddoedd i ddod; os cadwch chi jiwbili heddyw fydd gynno chi ddim i neud y misoedd nesa. |
| (4, 0) 1151 | Ond beth am Marged? |
| (Mr Harris) Mae Marged yn fwy awyddus na neb am gymodi â chi. | |
| (Hopcyn) le'n wir—mae'r Doctor na wedi torri'n calon ni yn y pentre wrth ddeyd fod Jared mor beryglus o wael. | |
| (4, 0) 1158 | Mi rydw i'n fwy digalon na neb ohonoch. |
| (4, 0) 1159 | Mi ellwch fod yn siwr y gna i ngoreu er mwyn Jared, yr hen greadur annwyl. |
| (Mr Harris) Tybed fod y Doctor yn deall i afiechyd o; mi wariwn y ddimeu ola i gael |specialist| pe gwyddwn i y bae hynny o ryw les. | |
| (4, 0) 1172 | Soniwn ni byth eto am dano, dyna fi wedi cau'r drws am byth ar yr hyn a fu. |
| (Hopcyn) O, Nyrs Davis, newch chi ddim cau'r drws yn yr un dull dymunol efo Ifan a finna? | |
| (Hopcyn) Mi sgydwch law â fo, yn newch chi? | |
| (4, 0) 1178 | Ar ol maddeu i'r ddau droseddwr mwya, hawdd maddeu i un oedd dipyn yn fwy pleidiol i mi nag Ifan Wyn a Hopcyn. |
| (4, 0) 1180 | Wel, dyna fi'n ffrindia â'r sêt fawr i gyd rwan. |
| (Dafydd) Mae'n dda gen i gael cyflei gymodi. | |
| (Dafydd) | |
| (4, 0) 1184 | Roedd y Doctor yma chydig yn ol, a gwael iawn oedd o yn i gael o. |
| (4, 0) 1185 | Dydw i wedi cael fawr amser â fo eto, does fawr ers pan ddois i yma. |
| (Hopcyn) Un peth sy'n torri ar lawenydd y cymodi ma, a hwnnw ydi na fasa Jared yma. | |
| (Jared) Rydw i wedi blino bod yn sâl a'r Nyrs ddim yn tendio arna i. | |
| (4, 0) 1192 | O, Jared Jones, dowch yn ol efo ni i'r tŷ; wn i ddim beth ddwedith y Doctor am hyn; mae'n enbyd i chi fod yn y fan yma. |
| (Jared) Nel Davis, mi rydw i cyn iached a'r gneuen; fûm i rioed mor iach. | |
| (4, 0) 1212 | Rhag cwilydd i chi, Jared Jones! |
| (4, 0) 1213 | Faddeua i byth i chi! |
| (Jared) {Gan ddal ei breichiau.} | |
| (Mr Harris) Dyma nhw wedi'n gollwng ni'n dau rwan o'r groesffordd, ond chi bia'r clod o'u perswadio nhw, | |
| (4, 0) 1239 | O, nage, nid fi, ond {Anela ei bys at ei wyneb.} y pistol galwad hwnnw. |