| YR ACT GYNTAF Y tu allan i ffermdy ym Môn. Mae'r tŷ fferm wedi ei foderneiddio'n raenus ond yn ddi-chwaeth. Gwelwn ddrws yn arwain i'r tŷ ac o'i flaen gwelir patio ac arno gadeiriau plastig, tybiau plastig a'r rheini'n llawn o flodau tymhorol. Ar ongl, yn wynebu'r tŷ a'r patio y mae'r beuddi; eto wedi eu moderneiddio. Ffenestri gwynion UPVC sydd iddynt. O'u blaenau mae ambell i hen beiriant fferm. Mae gwŷdd yn un ohonynt. Mae'r rhain wedi cael eu peintio. Gwelir hen bwmp dŵr wedi ei beintio hefyd. Mae talcen y beuddi yn wynebu'r gynulleidfa. Wrth ochr y talcen y mae cilbost a hen giât, eto wedi cael ei pheintio, yn arwain i'r caeau. Rhwng v ffermdy a'r beuddi mae cowt tarmac. Mae'r cyfan yn wynebu caeau a maes golff (range) dychmygol. Clywir peli golff yn yr awditoriwm yn cael eu taro gydag undonedd hunllefus. Yn araf, cyfyd y golau a gwelwn gadair olwyn wag ac wrth ei hochr ar y llawr y mae GWYNETH. O'i chwmpas mae blodau gwylltion ar lawr yn flêr. Mae JOYCE, sydd â llwyth o flodau gwylltion yn ei hafflau, yn sefyll o olwg GWYNETH wrth y porth sy'n arwain at y caeau. Mae'n amlwg fod GWYNETH mewn poen. Nid yw JOYCE yn ymateb am ennyd, dim ond gwrando arni yn hunanfeddiannol yr olwg. |
|
| Gwyneth |
(Yn gweiddi.) Joyce! Joyce! Joyce! |
| Mae JOYCE yn ei thynnu ei hun at ei gilydd a rhedeg at GWYNETH a dechrau rhoi help llaw iddi godi. |
|
| Joyce |
(Yn oeraidd.) Be drioch chi 'neud rŵan? |
| Gwyneth |
(Yn flin.) Rhein syrthiodd. Mi 'nes i drio'u pigo nhw. |
| Joyce |
Ddeudes wrthach chi am ddisgwl amdana'i. |
| Gwyneth |
Wn i. Wn i. |
| Mae JOYCE yn ei helpu'n ôl i'w chadair gan osod ei choesau'n ofalus ar waelod y gadair. |
|
| Joyce |
Pwyll rŵan. Cyfforddus? |
| Gwyneth |
Am wn i. (Mae GWYNETH yn edrych ar y blodau o'i chwmpas.) Cod nhw. |
| Joyce |
Mi a'i hel rhei er'ill yn 'u lle nhw. Fydda i ddim chwinciad. |
| Gwyneth |
Cod nhw. |
| Mae JOYCE yn gwneud yn ddiamynedd. Ma'r cloddie 'na'n pwyso ohonyn nhw. |
|
| Gwyneth |
Dim ots. Rhein 'dw i isio. Rhein o Bonc yr Onnan. (Mae GWYNETH yn cynhyrfu.) Do, daria unwaith! 'Drycha be ti 'di 'neud! |
| Joyce |
Be? |
| Gwyneth |
Sathru'r bloda llefrith 'na. |
| Joyce |
Yn lle? |
| Gwyneth |
Fanna! Drycha! Ma'n nhw'n un slwts. |
| Joyce |
Twt lol, nac ydyn. (Mae'n pigo'r blodau.) Ma'n nhw'n iawn. Drychwch. |
| Gwyneth |
Yli llipa ydyn nhw. |
| Joyce |
Pethe fel hyn yn dechra gwywo'n syth bin, tydyn? Ca'l 'u tynnu o'u cynefin. |
| Mae JOYCE yn edrych ar y blodau y mae hi ei hun wedi eu casglu. |
|
| Gwyneth |
Be ydi hwnna sy gin ti? |
| Joyce |
(Cyfyd flodyn gwyddfid.) Hwn? Clywed 'i ogla fo 'nes i. (Yn ei arogli.) Hyfryd, tydi? |
| Gwyneth |
Gwyddfid. |
| Joyce |
Dyna ydi o? Wel, wel. |
| Gwyneth |
Tafla fo. |
| Joyce |
Pam? |
| Gwyneth |
Anlwcus. |
| Joyce |
Pwy ddedodd ffasiwn beth? |
| Gwyneth |
Yr hen bobol. |
| Joyce |
(Yn ei arogli eto.) Twt lol. |
| Gwyneth |
Gwna be 'dw i'n 'i ddeud. 'Dw i ddim isio fo ar gyfyl y lle 'ma. Tafla fo! Tafla fo! |
| Mae JOYCE yn ufuddhau. |
|
| Joyce |
Fodlon? |
| Gwyneth |
(Yn ochneidio.) Ma'n ddrwg gin i, Joyce. |
| Joyce |
Ia, wel, ych parti chi ydi o, te? |
| Gwyneth |
Naci. Parti Ceinwen. Pan fydda hi'n hogan bach, mi fyddwn i'n mynd â hi am bicnic ar Bonc yr Onnan 'cw. Ro'dd yna borfa yna ers talwm. Un fras, felys. Ro'dd gofyn ca'l nerth march i fustachu trwyddi. Ac, o, mi fydda hi'n cwyno. Strancio weithia. Ond munud y gwela' hi'r bonc, gwên fawr a'i gneud hi am a welat ti at y bonc a sefyll fel sowldiwr ar yr hen graig lwyd 'na. Rhuthro'n ôl ata'i wedyn. Cythru yn y fasgiad o'n llaw i. Tynnu'r lliain allan a'i osod o'n dwt ar y bonc. Rhedag at Pwll Gasag, hel tusw bach o rhein, blodau llefrith, a'u gosod nhw'n gylch ar y lliain... Dyna lle byddan ni, yn ista am oria yno. Dim ond y ddwy ohonan ni. |
| Joyce |
Pryd o'dd hi'n bwriadu cychwyn o Aberystwyth? |
| Gwyneth |
Yn syth bin ar ôl 'i harholiad dwytha medda hi. Deuda'i bod hi'n cychwyn am un... Faint 'neith hi rŵan? |
| Mae JOYCE yn edrych ar ei horiawr. |
|
| Joyce |
Wedi troi tri. |
| Gwyneth |
Tân dani felly, te? |
| Mae JOYCE yn mynd at GWYNETH a pharatoi i'w rowlio. |
|
| Gwyneth |
Tair blynedd, felly. |
| Joyce |
Be? |
| Gwyneth |
Ma' hi'n dair blynedd ers iti ddwad yma. |
| Joyce |
Ydi hi, 'dwch? |
| Gwyneth |
Yr ha' cyn i Ceinwen fynd i Aberystwyth. |
| Joyce |
Ia, te? |
| Gwyneth |
Cythral bach dan din. |
| Joyce |
Pwy? |
| Gwyneth |
Morris. Ro'n i wedi bod am y profion 'ma y dydd Gwenar. Adag Royal Welsh o'dd hi, cofio'n iawn. Morris, fel arfar, yn torri'i fol i fynd efo'i giwad ddydd Sadwrn. Ac mi a'th. Ddydd Llun mi ddoth 'na lythyr yn deud wrtha'i 'u bod nhw isio 'ngweld i fora dydd Merchar. Fedrwn i ddim gofyn i Ceinwen ddwad efo fi. Ro'dd hi yng nghanol 'i harholiada. Ffonio pob tŷ tafarn yn ochra Llanelwedd 'na. Prin y medrwn i glywad 'i lais o. Ffarmwrs chwil yn morio canu yn y cefndir. Ond mi lwyddis i i egluro y bydda'n rhaid iddo fo ddwad adra i fynd â fi. Yn lle dwad adra'n syth ma'n rhaid i fod o wedi picio i Sbyty Gwynedd. Gwadu 'nath o. Ond ro'dd 'i wynab o'n wyn fel y galchan. Deud dim na bw na be am oria. Cerdded y caea. Dim golwg ohono fo. Ar ôl magu plwc, dyma fo'n rhuthro i'r parlwr 'na fath â dyn gwyllt. "Nyrs," medda fo. "Rhaid ca'l nyrs." Do'n i ddim isio nyrs. O'n i'n ddigon 'tebol ar y pryd. Ond mi fynnodd ga'l 'i faen i'r wal, fel arfar. Ro'dd Arwyn wedi sôn am ryw asiantaeth nyrsio... Ac mi ddoist ti o rwla, do? |
| Dim ymateb gan JOYCE. |
|
| Joyce |
Fydd Nigel yn dwad efo Ceinwen? |
| Gwyneth |
Bydd, m'wn. Eith hi i le'n byd y dyddia yma heb hwnnw. (Mae GWYNETH yn rhythu i'r pellter.) Rhyw hen darth ar y morfa 'na. Hidio dim ar 'i olwg o. |
| Joyce |
Y bwrdd arall 'ma. Ble'n union dach chi isio fo? |
| Gwyneth |
Gest ti afa'l arnyn nhw. Bob dim yn lluch i dafl hyd y lle 'ma ers i Morris ddechra stwnsian. |
| Joyce |
Do, do. Ma'n nhw yn y rhiwal. |
| Gwyneth |
Rown ni un yn fan'cw a'r llall yn fan'ma. |
| Joyce |
Chi ŵyr. |
| Gwyneth |
Ia. Rown ni'r buffet yn fan'ma, iawn? |
| Joyce |
Ie. Iawn. Rhwle. Dim ots gen i. Dim ond imi ga'l gwbod yn ddigon buan. |
| Gwyneth |
Naci. Mi rown ni'r bwyd yn fan'cw. Y diodydd a ballu yn fan'ma. Haws rywsut, bydd? Bydd... Bydd. Y bloda 'ma. Mi fydd raid 'u taro nhw mewn dŵr. |
| Joyce |
Dewch â nhw i mi. |
| Gwyneth |
Rho di drefn ar y byrdda 'ma. |
| Joyce |
Triwch orffwys am ryw awr fach. |
| Gwyneth |
'Dw i'n iawn. 'Dw i ddim wedi teimlo cystal ers wsnosa dallta... A ffrog. |
| Joyce |
Ffrog? |
| Gwyneth |
Gwisga ffrog. 'Dw i 'di laru dy weld di yn yr hen drowsus hyll 'na. Gwisga honna brynist ti pan o'ddat ti'n aros hefo dy chwaer... |
| Nid yw JOYCE yn ymateb. |
|
| Gwyneth |
... ac mi gei di hel mwy o floda ysgo imi... Rhaid inni roid digon o liw i'r lle 'ma. Drycha oes 'na bunting ar ôl y carnifal dwytha yn rhwla. |
| Mae JOYCE yn dechrau rowlio GWYNETH yn ei chadair i'r tŷ. |
|
| Gwyneth |
Mi ddyla fod mewn bocs yn y twll dan grisia... yn y pen pella... mi ddangosa'i iti... |
| Â'r ddwy i mewn. Ymddengys GRUFF yn hynod flin yr olwg. Mae'n cario belt peiriant yn ei law. Mae'n edrych i gyfeiriad y maes golff a dechrau gweiddi. |
|
| Gruff |
I'll be with you now, right?... Carry on! Carry on, you're doing fine! Mi fyddi di wedi agor bedd bach digon twt i ti dy hun cyn chwech. Dal ati i dyrchu washi... Mynci mul! |
| Ymddengys JOYCE efo 'bunting' yn ei dwylo. Mae GRUFF yn ei gweld. |
|
| Gruff |
Arglwydd, ydi hi'n garnifal eto 'leni? |
| Joyce |
Cau geg 'nei di. |
| Gruff |
Ges i gam llynadd, sti. O, do, cam ar y diawl. Ma' gin i well syniad 'leni. 'Dw i am daro fy hen beth yn 'y nghlust a mynd fath â pwmp petrol. |
| Joyce |
Oes rhaid bod mor fudur dy dafod? |
| Gruff |
Ble uffar mae o, d'wad? |
| Joyce |
Pwy? |
| Gruff |
Morris, te? Yn giaffar ni oll. Y dyn mawr 'i hun. |
| Joyce |
Yn dre. Wedi picio i ryw bwyllgor cynllunio ne' rwbath. |
| Gruff |
Ma' olwyn y blydi medelwr wedi torri. |
| Joyce |
A be di peth felly? |
| Gruff |
Harvester. Yr hen beth 'na brynodd o i hel peli, te? |
| Joyce |
Deall dim. |
| Gruff |
Wast ar bres, yli. 'Dw i'n edrach rêl tw-lal yn tynnu hwnna o gwmpas lle. Pawb yn y lle 'ma yn 'y nghymyd i'n giâm. |
| Joyce |
(Yn codi'r 'bunting'.) Helpa fi efo hwn 'nei di? |
| Gruff |
(Yn cydio yn un pen i'r 'bunting'.) la? |
| Joyce |
Be? |
| Gruff |
Be 'dw i fod i 'neud efo'r diawl peth? I lapio fo am fy... |
| Joyce |
I hongian o, te? Ma' hi isio rhoi dipyn o liw i'r lle 'ma, medde hi. |
| Gruff |
Hi o'dd wrthi gynna? O'n i'n 'i chlywad hi'n udo o'r gwaelodion 'na. Pobol yn dechra methu'u siots wrth glywad y fath balafar. |
| Joyce |
Wedi cwmpo o'dd hi. |
| Gruff |
A lle ro'ddat ti yn lle cadw golwg arni? Dyna pam ti yma... gobeithio? |
| Joyce |
Galla'i ddim 'i dal hi ymhob man. |
| Gruff |
Digon gwir. |
| Joyce |
Ar biga'r drain ers ben bore. Isio pob dim yn barod at y parti ddiawl 'ma. Dyna'r unig beth 'dw i "di glywed o fora gwyn tan nos. Parti. Parti. Blydi parti. |
| Gruff |
Oes rhaid i ti aros yma? |
| Joyce |
Rhaid. |
| Gruff |
'Dw i'n rhyw feddwl picio i'r hen Ship te? Ffansïo dwad? Ca'l rhyw fwrdd bach wrth ffenast yn gwynebu'r gorwal? Potal o win. Sgwrs. Dipyn o ordor efo'r hogia. Be amdani? |
| Joyce |
Do'dd Morris ddim isio rhyw lol fel hyn. Hi fynnodd. Be tase hi'n dwad yn law ne' rwbeth? |
| Gruff |
A be o'dd o, Morris, isio felly? |
| Joyce |
Sut gwn i? |
| Gruff |
Wel, ia, te. |
| Mae JOYCE yn dal i glymu'r 'bunting'. |
|
| Gruff |
Ro'dd Morris efo'r hen ddyn 'cw'n 'r ysgol, sti. |
| Joyce |
Ti 'di deud wrtha'i o'r blaen, ganwaith. |
| Gruff |
O'dd, duw. Morus yn ista ar 'i ben 'i hun yn cefn bob amsar medda fo. Wyddost ti pam?... Drewi. |
| Joyce |
Y byrdde 'na sy'n y rhiwal... 'Nei di 'u tynnu nhw allan imi? |
| Gruff |
Moi menyn pot. |
| Joyce |
Y? |
| Gruff |
Drewi fath â menyn pot. |
| Joyce |
Be 'di peth felly 'mwyn tad? |
| Gruff |
Rhyw sgôth ddiawl fydda gin yr hen bobol. Mi fyddan nhw'n llenwi pot llaeth efo menyn. Rhoid soltpitar am ben o a'i wasgu o'n seitan i ga'l gwarad â phob diferyn o leithdar yno' fo. Mi gadwa am fiso'dd, medden nhw. Y peth mwya ffiaidd welist ti yn dy fywyd. Unwaith y blasis i o. Ca'l 'y ngyrru cyn Dolig, gin mam, i nôl wya at yr hen ledi, mam hwn. Y beth fwya plaen welist ti yn dy fywyd. Rhyw hen gôt armi gynni hi a beret du am 'i phen. Rhedag i'r cowt munud gwela hi rywun. 'Châi neb dwllu'r tŷ gynni hi. Gorfod sefyll yn fan'ma yn disgwl. Cofio unwaith, ar ôl talu am yr wya, mi ofynnodd imi o'n i isio brechdan siwgwr. Rhyw drît bach cyn Dolig. Dyma hi'n rhedag i'r tŷ i 'neud un imi, a dwad â hi allan ar ryw hen blât enamyl. Anfarth o frechdan dew fath â gwadan a honno'n un o'r sgôth ddiawl. Ro'dd edrach arni hi'n ddigon. Mi fynnodd mod i yn 'i byta hi. Y crystyn a'r cwbwl. Pob blydi briwsionyn. Ac mi ddechreuis i grio 'chan. Wyddost ti be 'nath hi? Sychu ngwep i efo'i barclod. Ro'dd ogla'r sglyfa'th peth ar hwnnw hefyd. Mi redis i o'ma, heb yr wya, a'i gneud hi gynta medrwn i am y rhyddid 'na tu ôl i'r ardd ŷd i chwdu mherfadd allan... Dyna'r co sy gin i am fan'ma. Ogla menyn pot. A wy'st ti be? Am flynyddo'dd fues i'n methu dallt... |
| Joyce |
Deall be? |
| Gruff |
Sut o'ddan nhw'n medru, wy'st ti... Yn y fath ogla. Ond gneud 'naethon nhw. Mi landiodd hwn o rwla, do?... Pan fydd y gwynt o ryw gyfeiriad, o ochra'r Iard 'cw, mi fydda' i'n dal i glywad o. Mi fydd yn fy ffroena i. Glywa' i o'r munud 'ma. Yn yr aer, yn y muria felltith 'ma. Yn y ddaear. |
| Joyce |
Mi allet ad'el. |
| Gruff |
Mi fedrat titha hefyd, 'mechan i. |
| Saib. Edrychant ar ei gilydd. Mae JOYCE yn edrych ar y 'bunting'. |
|
| Joyce |
Dyna ni. Hyll, te? |
| Gruff |
Ydi'r hogyn 'na'n dwad adra hefo Ceinwen? |
| Joyce |
Nigel? |
| Gwyneth |
Ia. Hwnnw. |
| Joyce |
Siŵr o fod. |
| Gruff |
Damia. Mi fydd y sinach bach wrth 'y nhin i drwy'r ha'. |
| Joyce |
Braf ca'l help, bydd? |
| Gruff |
Help, o ddiawl. Gostiodd ffortiwn imi llynadd. Pan ma' hi'n dwad yn gil-dwrn am roid rhei o'r tacla 'ma ar ben ffordd, 'u helpu nhw efo'u swing a ballu, pwy sy'n 'i fachu o? Hwnna. Punno'dd hefyd dallta di. Cym'yd trugaradd arno fo. Meddwl ma' rhyw stiwdant bach tlawd ydi o. |
| Joyce |
Cer i moyn y byrdde' 'na imi, 'nei di? |
| Gruff |
(Yn chwerw.) Tlawd, o ddiawl. Ma' gin 'i dad o y ffyrm twrneiod fwya yn Warwick. Meddan nhw, meddan nhw, te? Gyda llaw, ydi'r giaffar wedi deud wrthat ti? Ffyrm tad Nigel fydd yn handlio'r busnas cwrs golff newydd 'na. |
| Joyce |
Fydda i ddim yn busnesu yn i bethe fo. |
| Mae GRUFF yn edrych i fyw ei llygaid. Clywir sŵn car yn cyrraedd. |
|
| Joyce |
Yn y rhiwal ma'n nhw. Yn y pen pella. Ar ben y sgolion, os 'dw i'n cofio. Cer i' moyn nhw. Fyddi di ddim chwinciad. Ma'n rhaid i mi fynd i bigo mwy o'r hen flode 'ma iddi. |
| Gruff |
Fedra i ddim rŵan. Ma' rhaid imi drwsio'r medelwr, rhaid? |
| Mae JOYCE yn edrych allan. |
|
| Joyce |
Cyn gynted â galli di, te. |
| Gruff |
Joyce? |
| Mae JOYCE yn aros am ennyd. |
|
| Gruff |
Ca'l rhyw gongl bach wrth y ffenast... |
| Mae JOYCE yn mynd allan. Ymddengys MORRIS ac ARWYN. |
|
| Morris |
'Neno'r nefo'dd, paid â dechra codi bwganod rŵan 'nei di. (Mae'n gweld y "bunting'.) Arglwydd, ma' hi'n brimin yma. |
| Arwyn |
'Dw i ddim yn codi bwganod. |
| Morris |
Fydd 'na ddim gwrthwynebiad. Does gin y ffernols ddim sail i wrthwynebiad. (Mae MORRIS yn tynnu cynllun o'i boced.) Yli. Ty'd yma. Dos i'r caea 'na. Stydia hwn yn iawn. Ma' pob twll wedi'i farcio, reit? Dos. Seria fo ar dy go' iti ga'l rhoid taw arnyn nhw yn y pwyllgor 'na. Ma'r twll cynta ar y range 'i hun. |
| Exit ARWYN a daw wyneb yn wyneb â GRUFF. Rhythant ar ei gilydd am ennyd. |
|
| Morris |
Gwrthwynebiad o ddiawl. (Mae'r ffôn symudol yn canu.) Helo! Ashgrove Golf Range... |
| Gruff |
'Dw i 'di bod yn chwilio amdanach chi. |
| Gwna MORRIS ystum i'w dewi. |
|
| Morris |
Sorry about that... You've been ringing all afternoon? (Wrth GRUFF.) Lle uffar ti 'di bod?... (Ar y ffôn.) Opening times... From eight in the morning until the last person leaves. It's floodlit so there's no problem... No, no, no need to book. Just come round. (Mae'n diffodd y ffôn a throi at GRUFF.) Dy le di ydi atab petha fel hyn yn yr offis 'na. Pam wyt ti'n porthi bendro'n fan'ma? Dos i hel y peli 'na ne' rwbath. |
| Gruff |
Sut medra' i? |
| Morris |
Be ti'n feddwl? |
| Mae'n dangos yr olwyn i MORRIS. |
|
| Gruff |
Drychwch. |
| Morris |
Wel? |
| Gruff |
Olwyn yr harvester. Y darn haearn 'ma sy'n 'i dal hi. Wedi torri'n gratsian. |
| Morris |
Sut? |
| Gruff |
Wrth glawdd y fynwant 'na. Mynd dros graig ne' rwbath. |
| Morris |
Does 'na ddim craig i fod 'na. |
| Gruff |
Mi ro'dd 'na un. |
| Morris |
Fedra 'na ddim bod. |
| Gruff |
E'lla syrthio oddi ar wal y fynwant 'nath hi. |
| Morris |
Ma' isio chwalu'r diawl wal 'na. Mi wna'i hefyd un o'r diwrnodia 'ma. A ma'n siŵr dy fod titha yn mynd fath â rhwbath o'i go'. |
| Gruff |
Nag o'n, wir rŵan. |
| Morris |
Paid â malu awyr. 'Dw i 'di dy weld ti washi. Mynd nôl a mlaen ar y range fel tasa rhwbath yn dy gnoi di. 'Dw i ddim wedi talu arian am beth fel 'na i ryw dw-lal fath â chdi 'i falu o y cyfla cynta geith o. |
| Gruff |
Be wna'i? |
| Morris |
Be ti'n feddwl, be 'nei di? |
| Gruff |
Rhaid 'i drwsio fo. |
| Morris |
Gneud te? |
| Gruff |
'S gen i ddim weldar. |
| Morris |
Picia i Bedfords. |
| Gruff |
Oes 'na rywun yn weldio yn fanno? |
| Morris |
Sut gwn i? Mynd yno a holi, te washi? |
| Gruff |
Rŵan, 'lly? |
| Morris |
Ia. Rŵan. Munud 'ma... Be sy? |
| Gruff |
Ga'i fenthyg y car? |
| Morris |
Be sy o'i le ar y fan? |
| Gruff |
Clutch 'di mynd. |
| Morris |
Be ti'n mynd i falu nesa? Hwdia. (Rhydd oriad ei gar iddo.) A chym' bwyll wir dduw... |
| Exit GRUFF. |
|
| Morris |
Lembo. |
| Mae'r ffôn symudol yn canu eto. Mae MORRIS yn ei ateb yn hynod flin. |
|
| Morris |
Ashgrove Golf Range... O... Na, ma'n ddrwg gin i. Llawn dop wsnos yma. Rhaid bwcio o flaen llaw, rhaid... A'r un fath i titha hefyd. washi... Damia nhw! Blydi locals. (Mae'n diffodd y ffôn a gweiddi i gyfeiriad y range at ARWYN.) Arwyn? Dos at yr ail dwll yn Cae Ffynnon. Cym'a d'amsar! |
| Ymddengys JOYCE yn llawn ei ffwdan gyda'r blodau. Nid yw wedi gweld MORRIS am ennyd. |
|
| Joyce |
Ti byth 'di moyn y bwrdd 'na? (Mae'n gweld MORRIS.) O'n i'n meddwl fod Gruff yma... Isio help o'n i... efo'r byrdde... Lle mae o? |
| Morris |
Wedi picio i Bedfords. |
| Joyce |
Be wna'i rŵan? Ma'n rhaid imi ga'l y lle ma'n barod. |
| Morris |
O'n i'n ama ma' fel hyn basa hi. (Mae'n edrych ar y blodau.) Be ar wynab y ddaear ydi petha fel 'na? |
| Joyce |
Blode'r sgawen. |
| Morris |
Debycach i floda crachod. |
| Joyce |
Hi ofynnodd imi'u pigo nhw. |
| Morris |
I be? Ydi hi'n fain arnan ni ne' rwbath? Ydan ni ar y blydi grindil? Mi fasan ni wedi medru ordro rhei go iawn, bysan? Llwythi ohonyn nhw. Mi faswn i wedi medru ca'l rhei am ddim gin y boi 'na sy 'di agor market garden yn Rhos. Arglwydd Mawr! Fi ga'th blanning iddo fo. |
| Joyce |
Peidiwch â deud dim byd wrthi. |
| Morris |
Ddeudis i ddigon do? Pawb call yn mynd allan am bryd o fwyd i rwla os oes gynnyn nhw rwbath i' ddathlu. Ond na, rhaid i hon ga'l rhyw sioe bin yn fan'ma. |
| Mae JOYCE yn cychwyn am y tŷ. |
|
| Morris |
Ble ti'n mynd? |
| Joyce |
I roi rhein mewn dŵr. Ma' hi'n disgwl amdana i. |
| Morris |
Triw ar y diawl iddi, twyt? |
| Joyce |
Diolch bod rhywun. (Mae Joyce ar fin mynd.) |
| Morris |
Joyce? 'Dw i'n mynd i Leamington Spa ddydd Mercher... Cynrychioli'r pwyllgor cynllunio... Rhyw gonsortiwm o'r ochra yna wedi dangos diddordab yn yr hen bictiwrs 'na yn dre... Isio troi'r lle'n ganolfan siopio. 'Dw i'n rhyw feddwl lladd dau dderyn efo un garrag. E'lla picia' i i Warwick. Sortio un ne' ddau o betha allan efo Peter tad Nigel ynglŷn â'r cwrs golff 'ma. Twrna da, Peter. Peter yn ddyn sy'n mynnu ca'l 'i faen i'r wal... Rhyw feddwl aros noson yn rhwla. |
| Joyce |
Ie, pam lai. |
| Morris |
Ochra braf, 'r ochra yna. Enwa'r llefydd. Swyno rhywun. Be o'dd 'u henwa nhw d'wad? Y pentrefi 'na... Morton Morrell. Norton Lindsey. |
| Joyce |
Honeybourne, Evesham. (Mae'n mynd ati.) |
| Morris |
Evesham. Gest ti dy swyno os 'dw i'n cofio'n iawn? |
| Clywir llais GWYNETH o'r tŷ yn gweiddi 'Joyce! Joyce!'. Mae JOYCE yn cychwyn am y tŷ. Mae MORRIS yn gafael yn ei braich. |
|
| Morris |
Y ffrog 'na brynis i iti yn Evesham. 'Dwyt ti byth yn 'i gwisgo hi... Gwisga hi heno... |
| Clywir GWYNETH yn gweiddi 'Joyce! Joyce!' eto. |
|
| Joyce |
Mi fydd rhaid chwilio am rywbeth i roi rhein yn'o fo. |
| Morris |
Mi fydd Ceinwen gartra... yli... Chwilia am ryw esgus. Deuda fod y chwaer 'na sy gin ti ym Machynlleth wedi ffonio. Y gŵr 'na sy gynni hi wedi ca'l pwl go ddrwg ar 'i galon eto. Mi ddalltith. |
| Clywir GWYNETH yn gweiddi 'Joyce! Joyce!' eto. |
|
| Joyce |
Morris... plîs... Ddim heno o bob noson. |
| Morris |
Bydda'n amyneddgar. |
| Nid yw JOYCE yn ymateb. Mae Morris yn flin. Mae ARWYN yn ymddangos. Mae JOYCE yn rhuthro i'r tŷ. |
|
| Arwyn |
Chytunan nhw byth, Morris. |
| Morris |
Y? |
| Arwyn |
Ro'n nhw byth dragwyddol sêl bendith ar y fath beth. |
| Morris |
(Yn flin.) Yli, am y tro dwytha, 'nes i ddim gofyn iti ddwad yma i godi bwganod, Arwyn. |
| Arwyn |
Wnân nhw ddim. Coelia di fi. |
| Morris |
Wedi gneud ma'n nhw. Hynny ydi, wedi gneud ydach chi ar hyd y beit. 'Dw i isio fo trwadd ddydd Merchar heb na thwrw bach na thwrw mawr. Sêl bendith. A dyna ddiwadd arni. |
| Arwyn |
Cwrs golff drws nesa i fynwant? |
| Morris |
Pa wahania'th 'neith hynny? Ma' rhei o'r cyrsiau mwya enwog wrth ymyl mynwant. Ballybunion? Glywist ti am fanno? Dydi'r ffernols sy'n y fynwant 'na ddim yn mynd i falio rhyw lawar nac ydyn? |
| Arwyn |
Paid â rhygyfu. |
| Morris |
Be ti'n feddwl, rhyfygu? Duw, duw, tydi fy nheulu i fy hun wedi'u claddu tu ôl i'r clawdd terfyn 'na. Yr hen ddyn, mam, y giwad i gyd hyd y drydedd a'r bedwaredd genhedlaeth o'r rhai a'm blydi casânt yno. (Mae'n mynd at ARWYN a'i bwnio.) Y byw sy'n bwysig, was. Y byw. Cofia di hynny. |
| Arwyn |
Mi dynni di nyth cacwn yn dy ben. |
| Morris |
A phwy sy'n mynd i wrthwynebu? Tacla'r eglwys 'na ym Mangor? Does 'na ddim person yma ers dros ugain mlynadd. Now bach? Jini? Harri clochydd? Trindod ar y naw i godi dani. Pum mlynadd arall ac mi fyddan nhw'n cau drws y lle a lluchio'r goriad. Unwaith y mis ma'n nhw'n cynnal gwasana'th yno... Nyth cacwn, o ddiawl. Twt lol! |
| Arwyn |
A hogia'r iaith 'ma. Be am rheini? |
| Morris |
Pa fusnas ydi o iddyn nhw? |
| Arwyn |
Traddodiad. Treftadaeth a ballu. |
| Morris |
Pam ddiawl na wnân nhw ddechra mynychu'r llefydd 'ma os ydyn nhw'n golygu cymaint iddyn nhw? |
| Arwyn |
A'r boi 'na sy'n sgwennu yn Y Tŵr. Mi fydd yn fêl ar fysadd hwnnw bydd? |
| Morris |
Pwy sy'n darllan rwts hwnnw? |
| Arwyn |
Mwy nag wyt ti'n feddwl. Cofio'r helynt gaethon ni efo'r parc 'na bum mlynadd yn ôl? |
| Morris |
Ia, ia... |
| Arwyn |
Fo wthiodd y cwch i'r dŵr. Llythyru, deisebu, protestio a hynny am fisoedd dallta. |
| Morris |
Ond ca'l y maen i'r wal 'naethon ni, te? |
| Arwyn |
Ia, e'lla. |
| Mae MORRIS yn agor y cynlluniau. |
|
| Morris |
Y twll cynta? Fan'cw, ar y range. Yr ail? Cae Ffynnon. Y trydydd? Yn fan'cw, Cae Fedwan. Mi fydd y tee wrth y giât bella'. |
| Arwyn |
Pam wyt ti wedi marcio fan'ma? Pa dwll fydd hwn? |
| Morris |
Y pedwerydd. Cae'r Onnan. Fan'cw. Lle ma'r hen bonc 'na. A honno ydi'r broblem. Wel, na dim problem chwaith. |
| Arwyn |
Pam? Be sy? |
| Morris |
'Dw isio'i lle hi i'r green. |
| Arwyn |
Fedri di ddim statu honno? |
| Morris |
Ma' hi ar y ffordd, tydi? |
| Arwyn |
Ydi hynny o dragwyddol bwys? |
| Morris |
Lle arall roi'r green? Na. Mi fydd raid statu'r job lot... Mi fydd rhaid saethu. Edrach ymlaen at hynny. Mi awn ni at y bonc 'na ryw ben bora pan fydd tacla'r pentra 'ma yn rhochian yn 'u gwlâu. A... (Mae'n curo ei ddwylo yn uchel.) Mi fyddan nhw'n meddwl y bydd hi'n armablydigedon yma. Y dyddia wedi dwad i ben... Mi fydd yn ordor ar y diawl. Ffonia' i di pan fyddwn ni wrthi, iti ga'l dwad draw i weld y sioe... Ond fydd 'na ddim sioe i neb, na fydd, os nad eith hwn drwadd, a hynny'n reit handi? Mi 'dan ni'n dallt yn gilydd? |
| Arwyn |
'Dw i'n gaddo dim. |
| Morris |
Wyt, gobeithio. Mi fydda' i'n dy ffonio di o Leamington nos Ferchar. |
| Arwyn |
O, ia, wrth gwrs. Mi fyddi di'n fanno, byddi? |
| Morris |
Chdi, Cadeirydd y Pwyllgor Cynllunio, awgrymodd 'mod i'n mynd. |
| Arwyn |
Ia, wel, rhyw feddwl o'n i ma'r peth calla' fydda iti... |
| Morris |
... beidio â bod yma pan eith hi'n dân? |
| Arwyn |
Rhaid bod yn ddoeth, rhaid? |
| Morris |
O, rhaid. Rhaid bod yn ddoeth. |
| Mae MORRIS yn dechrau anesmwytho a cherdded o gwmpas y cowt yn nerfus. Mae'n gweld rhyw chwynnyn yn tyfu yn y tarmac. Mae'n gwylltio a dechrau crafu'r chwynnyn allan o'r tarmac efo'i esgid. |
|
| Morris |
Damia! Yli'r rhein. Mi dyfan drwy rwbath... 'Dw i di deud a deud wrth yr hogyn Gruff 'ma am roid dôs iawn o sodium chlorate i'r lle 'ma. Mae o'n deud i fod o wedi gneud. Dangos rhyw dynia gwag a ballu. Synnwn i ddim nad ydi o'n bachu 'i hannar o a'i werthu o i'r tacla 'na yn y Ship... 'Dw i'n deud wrthat ti was, ma'n well ca'l estron i weithio iti. Llai o stryffîg o beth diawl. Ond dyna fo, ma' fy llafur i bron ar ben. Ymhen rhyw bum mlynadd, ga' i roid 'y nhraed i fyny. Mi redith y lle 'ma 'i hun. Ca'l rhyw hoe bach myn diawl. Gweld dipyn ar yr hen fyd 'ma cyn iddi fynd yn rhy hwyr. |
| Ymddengys JOYCE a GWYNETH. |
|
| Gwyneth |
Ydi Gruff wedi dwad nôl?... (Mae'n gweld ARWYN.) O, Arwyn. Be ti'n da 'ma rŵan? |
| Arwyn |
Rhyw bicio draw. Dyna'r cwbwl. |
| Joyce |
(Wrth MORRIS.) Morris, 'dw i'n methu symud y sgolion i ga'l y byrdde 'na allan. |
| Morris |
(Wrth ARWYN.) Fasa ots gin ti? |
| Arwyn |
Be? |
| Morris |
Helpu Joyce i nôl y byrdda 'na. |
| Arwyn |
Dim o gwbwl. |
| Joyce |
(Wrth ARWYN.) Ma'n ddrwg gin i am hyn. Yn y rhiwal ma'n nhw. (Exit JOYCE.) |
| Arwyn |
Rhy falch o ga'l gneud rwbath. (Mae ARWYN ar fin mynd allan.) |
| Gwyneth |
(Wrth ARWYN.) Edrach ymlaen at weld Nans... |
| Arwyn |
Be? |
| Gwyneth |
Nans. Ma' hi'n dwad heno gobeithio? |
| Arwyn |
O, ia. Mi ddylwn i fod wedi deud wrth Morris 'ma. |
| Morris |
Deud be? |
| Arwyn |
Na fydd hi yma. |
| Gwyneth |
Pam? |
| Arwyn |
Wedi gorfod rhuthro i Warrington. |
| Gwyneth |
At Karen? |
| Arwyn |
Ia. Yr hogan 'cw. |
| Gwyneth |
Ma'n ddrwg gin i Arwyn. Yng nghanol y prysurdeb 'ma o'n i wedi anghofio'n lân. Y babi. |
| Arwyn |
Ia. Y babi. |
| Gwyneth |
Dydi o ddim i fod i gyrra'dd unrhyw funud? |
| Arwyn |
Ydi. |
| Gwyneth |
O. Mi fydd Nans a chditha wedi mopio'ch penna. Cofia di ddeud wrthi am ddwad â fo yma, yntê Morris? |
| Morris |
Dwad â phwy yma rŵan? |
| Gwyneth |
Wel y babi, te? |
| Morris |
Ia, ia. Mi fydd croeso iddo fo bob amsar yn fan'ma. Mi geith yr un croeso â'i daid. Ac mi fydd yn esgus am uffar o sbri arall. Y? Hynna'n f'atgoffa i... |
| Gwyneth |
Lle ti'n mynd? |
| Morris |
Ma' gin i lond bŵt o ddiod. |
| Exit MORRIS. |
|
| Gwyneth |
Y cais cynllunio 'ma. Be sy'n digwydd? |
| Arwyn |
Dim, hyd y gwn i. |
| Gwyneth |
Mi fydd 'na firi eto ma' siŵr, bydd? |
| Arwyn |
'Dw i ddim yn meddwl. |
| Gwyneth |
Arwyn? |
| Arwyn |
Na fydd. Wir rŵan. |
| Gwyneth |
Wy'st ti be? Fawr o ots gin i bellach. Geith o 'neud be lecith o i'r lle 'ma. Heblaw un peth. Cheith o ddim rhoid i hen facha ar y bonc 'na yn fan'cw. 'Dw i wedi deud wrthat ti droeon cymaint ma' hi'n i olygu imi. Ceinwen a finna pia honna a neb arall... Mae o'n mynd i ada'l llonydd iddi tydi, Arwyn? |
| Arwyn |
Lle ddeudodd Joyce o'dd y bwrdd 'na? Y rhiwal ia? |
| Gwyneth |
Yn tydi, Arwyn? |
| Arwyn |
Drws nesa i'r hen feudy ma' hwnnw, os 'dw i'n cofio'n iawn. |
| Exit ARWYN. Mae GWYNETH ar ei phen ei hun. Mae'n rhythu i gyfeiriad y caeau. Mae fel petai ar dorri í lawr ond y mae'n gallu ei rheoli ei hun. Daw Morris drwy'r porth yn y cefn yn cario bocs o siampaen a bag yn llawn o boteli. |
|
| Gwyneth |
Y champagne? Gest ti o? |
| Morris |
Wele!... (Mae'n taro'r bocs i lawr.) |
| Gwyneth |
Mi fydd rhaid 'i oeri o. |
| Mae MORRIS fel pe bai'n chwilio am chwyn yn y tarmac. |
|
| Morris |
Rhyw hannar awr yn y ffrisar yn ddigon... (Yn crafu chwyn â'i droed.) Rhaid lladd y gwreiddia. |
| Gwyneth |
Cadw olwg arno fo, ta. |
| Morris |
Mi wna' i , gwna?... Os na roi di ddôs i'r gwraidd, dwad eto 'neith y sglyfa'th petha. |
| Gwyneth |
Cofia di rŵan. |
| Morris |
Iawn. Iawn. |
| Gwyneth |
Mi fydda i'n dy atgoffa di. |
| Morris |
Dim rhaid iti. |
| Gwyneth |
Pryd roi di o i mewn? |
| Morris |
Tua'r chwech 'ma. |
| Gwyneth |
A'i estyn o allan, te? |
| Morris |
Ia. Ia. |
| Gwyneth |
'Dw i ddim isio stomp. |
| Morris |
Fydd 'na ddim stomp. |
| Gwyneth |
Gwydyr ym mhob man. |
| Morris |
(Yn gwylltio.) Duw duw, rho'r gora i... |
| Gwyneth |
Fedra' i mo'i glirio fo. |
| Morris |
Mi stedda i ar ben y blydi ffrisar efo cloc larwm yn 'y llaw os leci di? |
| Gwyneth |
'Dw i ddim isio i ddim byd ddrysu petha heno, dyna'r cwbwl. |
| Morris |
(Yn flin.) Mi fydd hi'n noson orfoleddus, fythgofiadwy, ddedwydd, lawen. Iawn? |
| Mae GWYNETH yn gweld bag arall. |
|
| Gwyneth |
Be sy'n hwnna? |
| Morris |
Yn be? |
| Gwyneth |
Y bag 'na? |
| Morris |
Pa fag? |
| Gwyneth |
Rhyw hen wisgi eto m'wn. |
| Morris |
Wisgi ma' Arwyn yn 'i yfad. |
| Gwyneth |
Arwyn yn medru cadw'i ben tydi? |
| Morris |
'Dw inna hefyd. |
| Gwyneth |
Hy! |
| Morris |
Medra! |
| Gwyneth |
'Dw i ddim isio iti ddechra rhochian tua'r deg 'ma. |
| Morris |
Wna' i ddim. |
| Gwyneth |
A rhyw hen ganu a ballu. |
| Morris |
Fedra i ddim blydi canu. |
| Gwyneth |
Hollol. |
| Morris |
Rwbath arall 'lly? Tra 'ti wrthi? |
| Gwyneth |
Yr hogan Joyce 'ma. |
| Morris |
Y? |
| Gwyneth |
'Dw i wedi erfyn arni i wisgo ffrog heno. Rhyw ffrog bach ysgafn. Ma' gynni hi un ddigon o ryfeddod. 'Dw i 'di 'i gweld hi. |
| Mae MORRIS yn tynnu un o'r poteli wisgi o'r bag ac edrych arni. |
|
| Morris |
Do dam las! Be 'nei di? |
| Gwyneth |
Be? |
| Morris |
(Yn flin.) Glenmorangie ddeudis i wrth yr het. Wn i ddim be gebyst ydi hwn ma' hi wedi'i roid imi. Gwrando dim ar rywun, te? Dim. Duw duw, pan wyt ti'n gneud tsiec i rywun am bron i gant a hannar ti'n disgwl rwbath gwell na rhyw lol fel hyn, twyt? O'n i isio Glenmorangie yn un swydd i Arwyn. Hwnnw mae o'n yfad. Ond dyna fo. Be sy i' ddisgwl? |
| Gwyneth |
Pam ma' Arwyn yma rŵan? |
| Morris |
(Yn edrych ar ei oriawr.) 'S gin i amsar i fynd â nhw'n ôl dwad? Faint 'neith hi? Oes duw. |
| Gwyneth |
Arwyn. Pam mae o yma rŵan? |
| Morris |
(Yn flin.) Damia! Ma'r car gin Gruff, tydi? |
| Gwyneth |
Atab rhywun, 'nei di? |
| Morris |
Y? |
| Gwyneth |
Be sy ar y gweill rŵan? |
| Morris |
Dim byd dylat ti fwydro dy ben yn 'i gylcho... (Mae'n chwarae efo'r botel.) Gwrando dim, te. Gwrando dim. |
| Gwyneth |
Mi gei 'neud be leci di hefo'r caea 'na ond ma'r bonc 'na yn mynd i ga'l llonydd dallta. |
| Morris |
Hogan Dei Pandy. |
| Gwyneth |
'Nest ti addo imi, Morris. |
| Morris |
Fedra i ddim dallt neb yn cyflogi'r hulpan dwp. |
| Gwyneth |
'Nest ti addo imi. |
| Mae MORRIS yn bwrw mlaen heb gymryd sylw ohoni. |
|
| Morris |
Y cwrs naw twll 'na welis i yn y Wirral. Ro'dd y boi wedi plannu tua thri dwsin o goed. Wedi dewis pob un ohonyn nhw'n ofalus. |
| Gwyneth |
Lliain gwyn. |
| Morris |
Wedi marcio ar y cynllunia ble o'dd pob un wân jac yn ca'l 'i phlannu. |
| Gwyneth |
Cylch o floda llefrith arno fo. |
| Morris |
Dim rwla-rwla. O naci. Ro'dd 'na batrwm, sti? Trefn, rheolaeth. Y fo o'dd i ddeud. Neb arall. |
| Gwyneth |
Rhedag at Pwll Gaseg. |
| Morris |
A fel 'na bydd hi'n fan'ma dallta. Fel'na'n union. |
| Daw JOYCE i mewn. |
|
| Joyce |
Ma'n amhosib ca'l gaf'el arno fo. |
| Mae MORRIS yn ei hanwybyddu a throi at GRUFF sydd newydd gyrraedd. |
|
| Gruff |
Pam na fasach chi 'di deud wrtha' i? |
| Mae MORRIS yn troi at GRUFF. |
|
| Morris |
A mi fydd raid i hwn ga'l dipyn o help yn y lle 'ma, rhaid? Ca'l swyddfa bach dwt. Nid rhyw gwt sinc fel sy gynno fo rŵan. Ysgrifenyddas bach e'lla. Gwbod am rywun? Be am rei o'r petha 'ma sy'n dwad i lawr i'r Ship nos Wenar? Clywad dy fod ti'n rêl hwyliwr ar rei ohonyn nhw. (Try at JOYCE.) Prynu rownd ar ôl rownd, hwn. Dyna lle ma' mhres i'n mynd sti. I lawr corn gyddfa hŵrs o Lerpwl. |
| Gruff |
Pam na fasach chi wedi deud? |
| Morris |
Deud be d'wad? |
| Gruff |
Fod Bedfords 'di mynd yn ffliwt? |
| Morris |
Ers pryd? |
| Gruff |
Receivers i mewn ers wsnos. Dim ond Arthur o'dd yna. |
| Morris |
Gest ti ddarn i'r olwyn 'na? |
| Gruff |
Sut medrwn i? Do'dd 'na ddim weldar ar gyfyl y lle. |
| Morris |
Be 'nei di rŵan? |
| Gruff |
'D wn i'm duw. |
| Morris |
Fedri di dynnu un oddi ar rwbath arall? Ma' 'na ddigon o ryw 'nialwch yn y rhiwal 'na. |
| Gruff |
E'lla medra' i. |
| Morris |
Wel, gneud ta te, yn lle porthi bendro yn fan'ma. |
| Wrth fynd allan, mae GRUFF yn troi at GWYNETH. |
|
| Gruff |
O ia, welis i Ceinwen yn dre. |
| Gwyneth |
(Wedi cynhyrfu.) O'n i'n ama ma' fel hyn basa hi. Lle ma'r bwrdd 'na Joyce? |
| Gruff |
Gwrandwch, mi ddyla chi ga'l gwbod... |
| Joyce |
Methu ca'l ato fo ydan ni te? (Wrth GRUFF.) Mi fydd raid inni ga'l dy help di. Ty'd! |
| Gruff |
(Yn flin.) 'Dw i fod mewn dau le ar unwaith, ydw? |
| Gwyneth |
Y llieinia gwynion? Lle ar wynab y ddaear ma'n nhw? |
| Joyce |
(Wrth GRUFF.) Ma' 'na gist dderw fawr wedi 'i gwthiad yn erbyn y byrdde yn llawn o ryw hen gelfi a ballu. |
| Morris |
(Wrth GRUFF.) A dos i chwilio am ddarn i'r olwyn 'na. Ma'r cae 'na'n un o beli. Drycha! |
| Gruff |
(Yn ddiamynedd.) Iawn! Iawn! |
| Mae GRUFF ar fin cychwyn. |
|
| Joyce |
(Wrth GRUFF.) Ca'l y byrdde 'na allan gynta, iawn? |
| Morris |
(Wrth GRUFF.) Na! Trin yr olwyn 'na gynta. 'Dw i ddim isio fflyd o bobol yn hewian wrth y drws 'na. Dos wir dduw. |
| Exit GRUFF i gyfeiriad y range. |
|
| Gwyneth |
(Wrth JOYCE.) Lle ma'r llieinia gwynion? |
| Joyce |
Yn y dreser. |
| Gwyneth |
Nac ydyn. |
| Joyce |
Wel ydyn. |
| Gwyneth |
'Dw i newydd edrach. |
| Joyce |
Ma'n nhw dan y cantîn. |
| Gwyneth |
Gas gin i bobol yn potsian efo 'mhetha i. |
| Joyce |
'Nes i mo'r ffasiwn beth. |
| Gwyneth |
Ma' rhywun wedi bod wrthi. |
| Daw ARWYN i mewn. |
|
| Arwyn |
Y gist 'na. Ma' hi'n llawn o ryw hen gelfi. (Mae'n cario 'cwpan denau' yn ei law.) |
| Gwyneth |
(Wrth ARWYN.) Ma' arna' i isio sgwrs iawn efo chdi. |
| Arwyn |
Fi? |
| Gwyneth |
Paid ag edrach mor ddiniwad 'nei di. (Mae'n troi at JOYCE.) Dangos imi lle ma'n nhw. |
| Mae GWYNETH a JOYCE yn mynd i'r tŷ gan adael MORRIS ac ARWYN ar eu pennau eu hunain. Mae ARWYN yn edrych ar y 'gwpan denau'. |
|
| Arwyn |
(Yn anesmwyth.) Yli, fel hen ffrind, 'dw i am roid gair o gyngor iti. Taswn i'n dy le di mi faswn i'n anghofio am hyn. 'Dan ni'n dau'n rhy hen i dynnu rhyw hen helynt i'n penna. Ro'dd Nans a finna'n ca'l rhyw sgwrs bach noson o'r blaen. 'Dan ni'n dau wedi bod bum mlynadd ar hugain ar ryw gyngor ne'i gilydd. Nans druan wedi cyfri'r blynyddo'dd. E'lla y dylan ni'n dau ga'l rhyw hoe bach. Rhoid lle i rywun fengach... Ca'l tawelwch yn y tŷ. Dim ffôn yn canu o fora gwyn tan nos. 'Dw i 'di gofyn am ymddeoliad cynnar o'r ysgol 'na. Ma'n nhw'n rhoi tua deng mlynadd dyddia yma. Ydyn, rhyw ddeng mlynadd. Yr hen gwricwlwm cenedlaethol 'ma. Poen enaid a dim byd arall. Melltith. Symud yn nes at Karen e'lla. Mi fydd hi angen help efo'r babi 'ma. Am gario mlaen i nyrsio medda hi... Helpu efo'r mortgage a ballu, wy'st ti?... na, 'dw isio i'r peth bach ddwad i 'nabod i... Ma' rhywun yn haeddu tawelwch, tydi? Tawelwch yn rhwbath... Be fydda'r gair hwnnw y bydda Wilias sgŵl yn 'i ddysgu inni stalwm. Amheuthun? Ia. Amheuthun. Tawelwch yn rhwbath amheuthun. |
| Morris |
Da i rwbath? |
| Arwyn |
Mm? |
| Morris |
Hon? |
| Mae ARWYN yn edrych ar y botel. |
|
| Arwyn |
O... Ydi... Siŵr o fod. |
| Morris |
Cystal â'r Glenmorangie? Y? |
| Arwyn |
Ydi... meddan nhw. |
| Morris |
Hogan Dic Pandy ddim cymaint o hulpan ag o'n i'n feddwl, felly? |
| Arwyn |
Be ddeuda i wrthi? |
| Morris |
Pwy? |
| Arwyn |
Gwyneth. |
| Morris |
Ynglŷn â be? |
| Arwyn |
Y boncan. |
| Morris |
Ydi hi wedi bod yn mulo am honno eto? |
| Arwyn |
Does dim rhaid ca'l gwarad ohoni, nac oes? |
| Morris |
(Yn ddig.) Oes!... Pa wahania'th 'neith o iddi hi; mi fydd hi... (Mae MORRIS yn byseddu'r botal wisgi.) A ma' hwn yn stwff go lew ydi? Wel, wel. |
| Arwyn |
Mi cornelith fi. Ti'n 'i nabod hi'n ddigon da. Be ddeuda i? |
| Morris |
Tywallt olew ar y dyfroedd yn ôl dy arfar. Ti'n giamstar ar hynny bellach. Giamstar arni 'rioed, Arwyn bach. Y meistr ar eiria. Ro'ddat ti'n dipyn o fardd un adag, toeddat? Be ddigwyddodd? Be 'nest ti? Hudo'r hen awen i borfeydd mwy gwelltog? Ca'l dy dywys gerllaw'r llygredd tawel... Ac ni ddychwel yr enaid, ia? (Mae MORRIS yn chwerthin.) |
| Arwyn |
(Yn byseddu'r cwpan denau.) Ro'dd hwn yn yr hen gist 'na... I be mae o'n da? |
| Morris |
Cwpan dena. Fydda'r hen wraig 'y mam yn 'i hiwsio hi i drin menyn ers talwm. |
| Arwyn |
O, ia. Cofio rŵan. Be haru mi? |
| Morris |
Dos â'r diawl peth o'ma. Presant bach i Nans. |
| Arwyn |
Na, na chwara teg. |
| Morris |
(Yn flin.) Be ma' hi'n da i mi? |
| Arwyn |
Yma ma'u lle nhw. Creiria'r hen gyff. |
| Morris |
(Yn ddig.) Dwi i wedi deud a deud wrth Gruff 'na am roid matsian i'r job lot. 'Dw i isio clirio'r lle 'ma, Arwyn. A does 'na ddiawl o neb yn dallt hynny! |
| Ymddengys JOYCE. |
|
| Joyce |
Lle ma'r byrdde 'na? |
| Arwyn |
Ma'n ddrwg gin i Joyce. |
| Â ARWYN allan gan adael MORRIS a JOYCE ar eu pennau eu hunain. |
|
| Morris |
(Wrth JOYCE.) Wel? Be amdani? |
| Joyce |
Well inni roid help llaw i Arwyn. |
| Exit JOYCE ac, ar ôl ennyd, â MORRIS ar ôl ARWYN. Ymddengys GRUFF gydag olwyn yn ei law. Mae'n sylweddoli nad oes neb o gwmpas. Mae'n syllu ar y range. Mae'n anesmwytho fel petai'n ffieiddio wrtho'i hun. Mae'n dechrau crynu trwyddo. Clywir clecian peli golff. Graddol dawela'r clecian. Mae car yn cyrraedd. Clywir sŵn chwerthin. Ymddengys CEINWEN yn y porth. Y mae'n cario bag a thusw o flodau.) |
|
| Ceinwen |
Mam! Dad! |
| Mae CEINWEN yn gweld GRUFF. Mae'r ddau'n edrych ar ei gilydd am ennyd. |
|
| Ceinwen |
Lle ma' pawb?... Yn tŷ ma'n nhw? |
| Gruff |
Am wn i. |
| Ceinwen |
Syniad pwy o'dd hyn? Mam? |
| Dim ymateb gan GRUFF. |
|
| Ceinwen |
Wy'st ti be? Am y tro cynta 'rioed yn 'y mywyd, mi ges i gip iawn ar Gorad Goch. Wy'st ti y tŷ 'na sy reit yng nghanol afon Menai. Hannar awr fuon ni'n trio croesi'r bont newydd 'na. Mi neidis i o'r car i ga'l cip ar yr afon. Lle bach digon o ryfeddod, tydi? Oes 'na rywun yn byw yna? Oes ma' siŵr, toes?... Ma'n nhw'n trin y lôn 'na ers chwe mis a mwy. Pawb yn diawlio. Canu cyrn. Ydyn nhw ar fin gorffan? Gobeithio y g'nan nhw cyn yr ha' ne' mi fydd hi'n draed moch, bydd. Be ti'n 'neud? Be ydi hwnna sy gin ti? |
| Gruff |
Olwyn. |
| Ceinwen |
Olwyn be? |
| Mae GRUFF yn cychwyn mynd. |
|
| Gruff |
'D wn i'm duw... Ffitith o byth. |
| Ceinwen |
'Nest ti? |
| Mae GRUFF yn ysgwyd ei ben a mynd allan gan adael CEINWEN. Ymddengys JOYCE. Mae'n gweld CEINWEN. Mae'r ddwy'n rhythu ar ei gilydd am ennyd. |
|
| Joyce |
Ceinwen. |
| Ceinwen |
Joyce. (Saib annifyr.) Lle ma' hi? |
| Joyce |
Yn tŷ. |
| Ceinwen |
Yn gorffwys? |
| Joyce |
Duw a ŵyr. |
| Mae CEINWEN yn cychwyn mynd i mewn i'r tŷ. |
|
| Joyce |
Ceinwen? |
| Ceinwen |
Ia? |
| Joyce |
Siwrne iawn? |
| Ceinwen |
Hyfryd. |
| Clywir llais GWYNETH yn gweiddi 'Joyce! Joyce!'. Â'r ddwy i mewn. Ymddengys MORRIS ac ARWYN yn cario bwrdd. |
|
| Morris |
Gwylia'r blydi coesa 'na! Pwyll! Pwyll! |
| Arwyn |
Iawn. Iawn. |
| Morris |
Gafa'l ynddyn nhw! |
| Arwyn |
Tydw i'n gneud. |
| Morris |
A rho dy law dano fo! |
| Arwyn |
Be arall ti'n feddwl 'dw i'n drio'i 'neud? |
| Morris |
Fedri di 'neud rwbath heb gwyno d'wad? |
| Arwyn |
Lle ma' hi isio fo? |
| Morris |
'D wn i'm duw. Tara fo yn fan'ma. |
| Arwyn |
Yn lle? |
| Morris |
Fan'ma. Rhwla. |
| Mae ARWYN yn bustachu efo'r bwrdd. |
|
| Morris |
Ty'd â fo i mi 'nei di? 'Dw i 'di dysgu bellach 'i bod hi'n haws o lawar gneud petha dy hun yn yr hen fyd 'ma. Llai o draffarth o beth diawl. (Mae MORRIS yn gweld EUROS ar y maes golff.) Pwy uffar ma' hwnna'n feddwl ydi o? |
| Arwyn |
Pwy? |
| Morris |
Hwnna'n fan'cw. Ar y range. Yli arno fo. |
| Arwyn |
O. Hwnna. |
| Morris |
Sefyll yn fanna'n rhythu ar bawb. Be mae o isio? |
| Arwyn |
Rhywun wedi colli'i ffordd e'lla. |
| Morris |
Drw'r chwaral 'na ma'n nhw dwad. Ma' gofyn ffensio'r lle. Rhwbath i Nigel i' 'neud dros yr ha'. O gofio sut cafodd o'i fagu ma' rwbath digon ffetus yn'o fo. O, oes. Fo beintiodd hwn yli. (Gan bwyntio at y gwŷdd.) Edrach yn siort ora, tydi? Y? |
| Arwyn |
Ddo' i heibio tua'r saith 'ma, ia? |
| Morris |
Paid â'i gada'l hi'n rhy hwyr rŵan. |
| Arwyn |
Rhaid imi ffonio Nans gynta. Holi sut ma' pawb a ballu. |
| Morris |
Cofia fi ati... A Karen hefyd. |
| Arwyn |
Siŵr o 'neud. |
| Morris |
A ffonia'n criw ni heno hefyd tra wyt ti wrthi. 'Dw i ddim isio dim lol ddydd Merchar. Rhoid sêl bendith arno fo. A dyna ddiwadd arni... Y babi 'ma, pan gyrhaeddith o... Pwy fydd y tad bedydd? |
| Ymddengys CEINWEN a'r tu ôl iddi GWYNETH a JOYCE. Mae JOYCE yn cario llieiniau. |
|
| Ceinwen |
Dad. |
| Morris |
Ceinwen. |
| Mae CEINWEN yn rhedeg i'w freichiau. Cofleidiant a chusanant. |
|
| Morris |
(Wrth JOYCE.) Pam na fasat ti wedi deud wrtha' i 'u bod nhw wedi cyrra'dd? |
| Mae JOYCE yn dechrau rhoi'r lliain ar y bwrdd. |
|
| Gwyneth |
'I thiwtor hi wedi 'i blesio'n arw. |
| Morris |
Wir? |
| Ceinwen |
(Yn anesmwyth.) Mam. Twt lol. |
| Gwyneth |
Mi fydd gynnon ni dwrna bach yn y teulu gyda hyn. |
| Morris |
Rhywun i roid trefn arna' i Arwyn? |
| Ceinwen |
Yncl Arwyn. |
| Mae CEINWEN yn rhoi cusan i ARWYN. |
|
| Arwyn |
Falch o dy weld di 'mechan i. |
| Ceinwen |
Diolch. |
| Mae MORRIS yn mynd at y bocs a thynnu potel o siampaen allan. |
|
| Morris |
Joyce? Gwydr, y munud 'ma! |
| Joyce |
Be? |
| Morris |
Gwydra champagne te! |
| Mae JOYCE yn rhuthro i'r tŷ. |
|
| Gwyneth |
Dydi o ddim 'di oeri. |
| Morris |
Digon da byth. |
| Gwyneth |
Gad o tan heno. |
| Mae MORRIS yn ymbalfalu yn y bocs. |
|
| Morris |
Ro'th yr hulpan y poteli iawn imi tro 'ma tybad? (Mae'n tynnu potel allan.) Be welodd hi? |
| Gwyneth |
Newydd gyrra'dd ma' hi. |
| Morris |
"Am hynny, cadwn ŵyl", yntê, Arwyn? Y? |
| Mae ARWYN yn anesmwytho. |
|
| Gwyneth |
Gad inni roid trefn iawn ar y byrdda 'ma gynta. |
| Morris |
(Wrth CEINWEN.) Gwranda ar hon yn rhefru. E'lla ca' i dipyn o lonydd a chditha gartra. Rhoid 'y nhraed i fyny dros yr ha'. Gweld yr hen le 'ma'n dwad i drefn. Fyddi di ddim yn nabod y lle 'ma mhen chydig fisoedd 'mechan i. O, na fyddi. Mi fydd hi fel ail Eden yma 'bydd Arwyn? Y? (Mae'n ddi-hid wrth agor y botel.) |
| Gwyneth |
Ara' deg. Ma' gwaith yn'o fo. |
| Morris |
Oes, gobeithio, am igain punt y botal. |
| Ymddengys JOYCE efo gwydrau. |
|
| Ceinwen |
Callio dim, nac 'di? |
| Gwyneth |
Dim. |
| Ymddengys EUROS wrth y porth yn cario bocs o lyfrau. |
|
| Morris |
(Wrth CEINWEN.) A lle ma'r Nigel 'ma sy gin ti? Wedi picio i'r range ia? Euros Ble 'dw i fod i roid hwn? |
| Mae MORRIS yn ei weld. |
|
| Morris |
Hei! O'ma! Lôn! Lle preifat ydi fan'ma! Glywist ti fi? Euros Mae o braidd yn drwm. Ga' i 'i daro fo'n fan'ma? |
| Mae'n rhoi'r bocs i lawr wrth ymyl MORRIS. Mae pawb yn rhythu arno. |
|
| Ceinwen |
Dad?... Euros. |
| Morris |
Y? |
| Daw GRUFF i mewn. |
|
| Gruff |
Rhaid ichi ffonio'r ffyrm. 'Neith hwn ddim blydi ffitio. |
| Tywyllwch a sŵn peli golff yn cael eu taro. DIWEDD YR ACT GYNTAF |