| Golygfa—Fenis. Llys Barn. Y Llys wedi ymgynnull. Utgyrn. Daw'r Dug a'i swyddogion i mewn. Eistedd y Dug ar ei orsedd, a'i swyddogion o bobtu iddo. |
|
| Dug |
Antonio yma eisoes! |
| Antonio |
Wyf, eich gras. |
| Dug |
Gofidiaf trosot; daethost yma i ateb Gelyn o garreg, rhyw annynol gnaf Na ŵyr dosturio; calon sydd yn wag O bob dafn o drugaredd. |
| Antonio |
Clywais i Fyned o'ch gras trwy drafferth flin er ceisio Llesteirio'i gwrs. Ond gan mai cyndyn yw, Ac nad oes modd cyfreithlon fyth i'm dwyn O gyrraedd ei genfigen, gwrthwynebaf Gynddaredd ag amynedd; arfog wyf Ag ysbryd tawel bellach i wrthsefyll Y llid a'r gormes sy'n ci ysbryd ef. |
| Dug |
Aed un i alw'r Iddew hwn i'r llys. |
| Solanio |
Mae'n barod wrth y drws; mae'n dod, eich gras. |
| Enter SHYLOCK. |
|
| Dug |
Gwnewch le, a safed yma ger fy mron. Shylock, fe dybia'r byd, a thybiaf innau Na wnei ond canlyn y ffug yma o falais I'r funud olaf; yna, meddant hwy, Dangosi dy drugaredd yn fwy rhyfedd Nag yw'r creulondeb rhyfedd hwn yn awr, A lle yr hawli'n awr y penyd eithaf,— Sef pwys o gnawd y tlawd farsiandwr hwn, Ti a faddeui iddo nid yn unig Y fforffed hon, ond mewn tosturi a serch Gyfran o'r ddyled hefyd gyda hi. Disgwyliwn, Iddew, bawb am ateb mwyn. |
| Shylock |
Rhoddais i'ch gras wybodaeth am fy mwriad; A myn ein Sabath sanctaidd tyngais lw Y mynnwn hawlio fforffed fy nghyfamod. Os gwadu hyn a fynnwch, bydded gwarth Ar siarter Fenis ac ar freiniau'ch dinas. Diau yr holwch pam y mynnwn i Ryw bwys o gelain gnawd, yn lle tair mil O bunnoedd melyn. Nid atebaf hyn. Bwriwch mai dyna fy mympwy.—A'ch atebwyd? Pe blinid cartref dyn gan lygoden fawr Ac yntau'n dewis rhoi deng mil o bunnoedd Ameigwenwyno! A atebwyd chwi? Mae dynion na oddefant fochyn rhwth. Eraill â'n wallgof,—dim ond gweled cath; A dyma f' ateb i'ch gofyniad chwi. Megis nad ocs un rheswm teg i'w roddi Pam na oddefa'r naill weld mochyn rhwth, Na'r llall y gath ddiniwed, angenrheidiol, Ni allaf roddi rheswm, ac ni fynnaf, (Heblaw casineb pendant a ffieidd-dod At yr Antonio hwn),—dros yrru ymlaen Ryw achos coll i'w erbyn: A'ch atebwyd? |
| Bassanio |
Nid ateb ydyw hyn, ddidostur ŵr, Nac esgus chwaith dros ddylif dy greulondeb. |
| Shylock |
Nid rhaid i'm hateb ryngu bodd i ti. |
| Bassanio |
A ladd pob dyn y pethau a'r nis câr? |
| Shylock |
Ai cas gan neb y peth ni fynnai'i ladd? |
| Bassanio |
Ond nid casineb ydyw crud pob tramgwydd. |
| Shylock |
A fynnit frathiad ddwywaith gan 'r un sarff? |
| Antonio |
Atolwg, a ddadleuech â'r fath ŵr? Cystal ich fynd i sefyll ar y traeth Ac erchi i lanw'r môr na chodo'n uwch. Cystal ich ddechrau dadlau gyda'r blaidd Paham y brefa'r ddafad am ei hoen. Cystal ich wahardd prennau pîn yr allt Rhag siglo'u brigau, a rhag gwneuthur sŵn, A hwy'n anniddig gan hyrddiadau'r gwynt, Â cheisio meddalhau peth cletach fyth, Calon yr Iddew. Felly, erfyniaf arnoch, —Na wnewch un cynnig pellach na pherswâd, Ond gyda phob hwylustod di-ymdroi Rhowch imi'r ddedfryd, ac i hwn ci hawl. |
| Bassanio |
Yn lle tair mil o bunnoedd, dyma chwech. |
| Shylock |
Petai pob punt o blith dy chwe mil punnoedd Yn chwech o ddarnau a phob darn yn bunt, Ni fynnwn monynt.—Mynnwn fy nghyfamod. |
| Dug |
Pa fodd y cei drugaredd yn y farn? |
| Shylock |
Pa farn sy'n fraw i mi na wneuthum ddrwg? Mae gennych yn cich dinas gaethion lu, A'r rhain (yn union fel eich cŵn a'ch mulod), A ddarostyngwch i bob isel swydd Am ddarfod ichwi eu prynu.—A ddwedaf fi "Rhyddhewch hwy'n awr i briodi eich aeresau? Paham y chwysant o dan feichiau? Boed Eu gw'lâu yn esmwyth, megis chwi; diwaller Eu harchwaeth â'r un bwydydd". Oni ddwedech "Ni biau'n caethion".—Dyna f'ateb i. Y pwys o gnawd a fynnaf ganddo ef, 'Fi biau hwn. Fe'i prynais, do, yn ddrud. Ac os gwrthodwch fi, naw wfft i'ch deddf. Nid erys grym yng nghorff cyfreithiau Fenis. Tros farn y safaf. Dwedwch—a gaf fi farn? |
| Dug |
O dan fy hawl, gallwn ohirio'r llys Pe na chyrhaeddai'r doethawr hyddysg heddiw, Belario, yr anfonais ato wŷs I farnu'r achos. |
| Solanio |
F'arglwydd, mae tu faes Gennad yn dwyn llythyrau oddiwrth y doethawr O Padua; newydd gyrraedd. |
| Dug |
Galwer ef. |
| Bassanio |
Cysur, Antonio! Cod dy galon, ddyn; Mi rof i'r Iddew 'nghnawd a'm gwaed a'm hesgyrn Cyn y cei dithau golli dafn o'th waed. |
| Antonio |
Nid wyf ond llwdwn gwael o blith y praidd, Y rheitia' i farw. Onid y gwannaf ffrwyth A gwymp i'r ddaear gyntaf? Gad im fod. Mi rof it orchwyl llawcr gwell, Bassanio, Bydd fyw i ysgrifennu fy meddargraff. |
| Enter NERISSA, yng ngwisg clerc cyfreithiwr. |
|
| Dug |
A ddaethost ti o Padua, oddi wrth Belario? |
| Nerissa |
Yn hollol, f'arglwydd. Ei annerch at eich gras. (Gan gyflwyno llythyr.) |
| Bassanio |
Paham yr hogi'r gyllell yna'n ddyfal? |
| Shylock |
I dorri'r fforffed o'r methdalwr acw. |
| Bassanio |
Nid ar dy wadn ond ar dy wydn enaid Yr hogaist tí ei min; nid ydyw'r metel Ar fwyell dienyddiwr ddim mor awchus Â'th lym genfigen.—Ocs un plê a'th gyffwrdd? |
| Shylock |
Dim un y gwyddost ti y ffordd i'w wneud. |
| Gratiano |
Y diawl a'th gipio, gorgi anghymodlon! Mae'r nef ar gam fod dy fath di'n cael byw. Bron iawn na wnait im gefnu ar fy ffydd A derbyn opiniynau'r hen Pythagoras —Fod enaid bwystfil weithiau yn preswylio O fewn corff dyn; fe fu dy ysbryd costog Unwaith yn flaidd a grogwyd am ladd dynion. Oddi ar y crocbren ffodd ei enaid brwnt Pan oeddit ti yng nghroth dy fam, a'th larpio Enaid a chorff; ac felly mae dy nwydau Fel nwydau blaidd newynog, gwaedlyd, rheibus. |
| Shylock |
Nes tawdd dy ddwrdio'r sêl ar fy nghyfamod, Ofer it weiddi hyd ddolurio'r 'sgyfaint, Trwsia dy synnwyr bellach, fachgen glân, Y mae'n dadfeilio. Safaf ar y ddeddf. |
| Dug |
Mae'r llythyr gan Belario yn cyflwyno Rhyw ddoethawr ifanc, hyddysg iawn, i'n llys, P'le mae-o? |
| Nerissa |
F'arglwydd, mae tu faes yn disgwyl. A ryngai fodd i chwi ei alw i mewn? |
| Dug |
Yn llawen. Aed rhyw ddau neu dri ohonoch I'w gyrchu'n gwrtais yma at y fainc. A darllen dithau'r llythyr yng ngŵydd llys. |
| Clerc |
(Yn darllen) "Dealled cich gras fy mod yn bur wael pan dderbyniais eich llythyr; ond pan gyrhaeddodd eich cennad yr oedd doethawr ifanc o Rufain yma ar gariadus ymweliad; ei enw yw Balthasar. Rhoddais wybod iddo am yr achos sydd ar ddadl rhwng yr Iddew ac Antonio'r marsiandwr; ymgyngorasom ynghyd â llyfrau lawer; rhoddais iddo fy marn i, ac fe ddwg honno atoch, ar fy nghais taer, wedi ei gloywi â'i ddysgeidiaeth ei hun (na allaf byth ganmol digon arni), i gyflawni eich grasol ddymuniad yn fy lle. Na fydded ei ddiffyg blynyddoedd, atolwg, yn un rhwystr iddo rhag derbyn parchus werthfawrogiad; canys ni wybôm i erioed gorff mor ifanc yn dwyn pen mor hen. Gadawaf ef i'ch grasol dderbyniad, gan wybod y bydd prawf arno yn cyhoeddi ei deilyngdod yn well na dim a allwn i ei sgrifennu amdano". |
| Dug |
Clywsoch dystiolaeth frwd Belario iddo; —A dyma, dybiaf fi, y gŵr ei hun. |
| Enter PORTIA yng ngwisg Doctor y Gyfraith. |
|
| Dug |
Dyro dy law. Oddi wrth Belario yr wyt? |
| Portia |
Ie, f'arglwydd. |
| Dug |
Croeso. Cymer di ei le. A wyddost ti'r anghydfod sydd yn peri Yr achos sydd yn awr ger bron y llys? |
| Portia |
Mae gennyf bob gwybodaeth am y ddadl. Ond pa un yw'r marsiandwr, a ph'run yw'r Iddew? |
| Dug |
Antonio a Shylock, sefwch allan. |
| Portia |
Ai Shylock yw dy enw? |
| Shylock |
Shylock, ie. |
| Portia |
Rhyw gyngaws rhyfedd ydyw hwn sydd gennyt, Eto mor gaeth, na ddichon cyfraith Fenis Dy wrthwynebu am ci yrru ymlaen. Tydi a saif mewn perygl, onid e? |
| Antonio |
Felly y dwed. |
| Portia |
A arwyddaist ti'r cyfamod? |
| Antonio |
Do. |
| Portia |
Felly rhaid i'r Iddew drugarhau. |
| Shylock |
Yn rhaid? Tan ba orfodaeth, dwedwch im. |
| Portia |
Nid yw trugaredd tan orfodaeth neb. Fe ddisgyn fel y tyner law o'r nef Ar ddaear gras; y mae tan fendith ddeublyg, Bendithia'r hwn sy'n rhoi a'r hwn sy'n cael. Cadarnaf yw mewn cedyrn; ac mae'n harddach Ar deyrn gorseddawg nag yw'r goron aur. Gallu tymhorol a ddengys ei deyrnwialen, Teyrnged i fawredd gan barchedig ofn Ac arni arswyd pob brenhinol rwysg. Ond mae trugaredd goruwch rhwysg teyrnwialen Brenhinoedd,—ar orseddfa'u calon hwy. Mae'n briodoledd i'r Goruchaf Dduw, Ac ymdebyga gallu'r byd i'r nef Pan leddfer ei gyfiawnder gan drugaredd. Wrth bledio am gyfiawnder, cofia hyn,— Yng nghwrs cyfiawnder ni chai undyn fyth Weld iachawdwriaeth; "Maddau i ni'n dyledion" Yw'n gweddi beunydd; a'r un weddi a'n dysg I faddau i'n dyledwyr. Dwedais hyn Tan obaith y lliniarwn i dy blê Am gael cyfiawnder; ond os cyndyn wyt, Bydd rhaid i lys di-dderbyn-wyneb Fenis Gyhoeddi barn ar y marsiandwr hwn. |
| Shylock |
Boed fy ngweithredoedd ar fy mhen fy hun. Hawliaf y ddeddf, hyd eithaf ei llythyren. |
| Portia |
Ai methu â thalu'r swm yn ôl y mae? |
| Bassanio |
Nage; dyma fi'n cyflwyno i'r llys Ddwywaith y swm; ac onid digon hyn, Ymrwymaf fi i'w dalu ddengwaith trosodd Tan benyd colli 'nwylo, 'nhraed, a'm pen. Ac onid digon hynny, eglur mai Trech malais nag uniondeb... Ac ymbiliaf — Gŵyr-drowch y gyfraith unwaith i'ch awdurdod: Er mwyn uniondeb mawr, gwnewch hynny o gam, A ffrwyno'r cythraul creulon rhag ei fryd. |
| Portia |
Ni ellir hyn. Nid oes yn Fenis hawl I newid iod o gyfraith sefydledig, Cofnodid hynny megis cynsail llys. A rhuthrai llawer cam trwy ddrwg esiampl I gnoi'r wladwriaeth. Na, ni ellir hyn. |
| Shylock |
Daniel a ddaeth i'r frawdle, ie, Daniel! O farnwr ifanc, anrhydeddaf di. |
| Portia |
Atolwg, rhowch im weled y cyfamod. |
| Shylock |
Ar unwaith, ddoethawr parchus. Dyma fo. |
| Portia |
Shylock, cynigir it dair gwaith y swm. |
| Shylock |
Mae gennyf lw; llw, llw i'r nef; A dyngaf fi anudon yn eich llys? Na wnaf er Fenis. |
| Portia |
Fforffed yw'r cyfamod. Ac yn ôl hwn mae gan yr Iddew hawl Gyfreithlon, oes, i dorri pwys o gnawd. Ger calon y marsiandwr.—Bydd drugarog. Cymer dy arian. Gad im rwygo hwn. |
| Shylock |
Pan delir ef yn gyflawn i'r llythyren. Mae'n eglur iawn mai barnwr teilwng wyt. Gwyddost y gyfraith, ac fe fu d'esboniad - Yn gywir iawn. Hawliaf ar bwys y ddeddf, Yr wyt yn golofn mor urddasol iddi, — Ymlaen â'r ddedfryd! Canys ar fy llw Nid oes un rhinwedd fyth yn nhafod dyn I'm newidi. Safaf ar fy nghyfamod. |
| Antonio |
Erfyniaf innau'n daer ar fod i'r llys Roddi ei ddedfryd. |
| Portia |
Felly, dyma hi,— Rhaid it ddinoethi'r fron yn awr i'w gyllell. |
| Shylock |
O farnwr urddawl! O ŵr ifanc gwych! |
| Portia |
Canys y mae holl amcan grym y ddeddf Wedi'i gymhwyso at y penyd llawn Sydd yn ddyledus yn yr ysgrif hon. |
| Shylock |
Cywir, bob gair, O farnwr doeth a da! A chymaint hŷn yr ydwyt ti na'th olwg! |
| Portia |
Felly di-noetha di dy fron. |
| Shylock |
Ie'i fron, Medd y cyfamod, farnwr, onid e? "Gerllaw ei galon", onid dyna'r gair? |
| Portia |
Yn union. A oes clorian yma i bwyso Ei gnawd? |
| Shylock |
Mae'n barod eisoes gennyf, farnwr. |
| Portia |
Tâl am wasanaeth meddyg, Shylock, erddo, I drin ei glwyf rhag gwaedu i farwolaeth. |
| Shylock |
Oes sôn yn y cyfamod am wncud hyn? |
| Portia |
Nac oes, ond beth am hynny? Byddai'n dda Pe gwnaethit gymaint o gymwynasgarwch. |
| Shylock |
Ni wclaf air o sôn yn y cyfamod. |
| Portia |
Tydi, farsiandwr, oni ddwedi ddim? |
| Antonio |
Ychydig iawn yn wir, cans parod wyf. Moes im dy law, Bassanio. Ffrind, ffarwel. Na phoena weld fy nghyflwr er dy fwyn; Cans heddiw caredicach ydyw Ffawd Nag yw ei harfer; ei harferiad yw Gadael i'r truan gŵr fyw'n hwy na'i gyfoeth I syllu â llygad gwag a thalcen crych Ar oes o dlodi; ond rhag y penyd hwn O lusgo mewn trueni arbedodd fí. Gorchymyn fi'n garedig at dy wraig: Mynega iddi'n llawn am dranc Antonio. Fe'th gerais, dywed; a bâm bur hyd angau. Ac wedi dweud y stori, barned hi Oni fu gan Bassanio unwaith ffrind. Na foed edifar gennyt golli cyfaill, Yntau ni bydd edifar ganddo'r ddlêd. Canys os tyrr yr Iddew'n ddigon dwfn Fe'i talaf ar fy union â'm holl galon. |
| Bassanio |
Antonio, gyfaill, mi a briodais wraig Sy'n annwyl fel fy einioes i fy hun. Ond nid yw einioes, gwraig, na'r byd yn grwn I'w prisio gennyf uwch dy einioes di. Collwn y cyfan,—fe'u haberthwn oll I'r cythraul hwn yn awr, i'th achub di. |
| Portia |
Diolch go brin a rôi dy wraig am hyn Pe byddai hi gerllaw yn gwrando'r cynnig. |
| Gratiano |
Mae gennyf innau wraig, a mawr y'i caraf. Eto mi fynnwn petai hi'n y nef I eiriol â rhyw allu i'w feddalhau. |
| Nerissa |
Da iti ddwedyd hyn tu ôl i'w chefn. Pe amgen, gwelit aelwyd go gythryblus. |
| Shylock |
(O'r neilltu) Ffyddlondeb gwŷr Cristnogol! Mae gennyf ferch,— Gan Dduw na byddai un o hil Barabas Yn briod iddi o flaen gŵr o Gristion! Gwastraff ar amser prin! Ymlaen â'r ddedfryd! |
| Portia |
Ein dedfryd yw: Ti biau'r pwys o gnawd, —Trwy farn y llys, a chaniatâd y gyfraith. |
| Shylock |
O farnwr teg! |
| Portia |
Mae'n rhaid it dorri'r cnawd oddi ar ei fron, —Trwy farn y llys a chaniatâd y gyfraith. |
| Shylock |
O farnwr doeth! Tyred, ymbaratô. |
| Portia |
Aros am ennyd! Y mae un peth mwy. Ni rydd yr ysgrif hawl i ddafn o waed; Geiriad yr amod ydyw "pwys o gnawd". Cymer dy fforffed, cymer bwys o gnawd, Ond wrth ei dorri, os tywellti ddafn, Un dafn o waed Cristnogol, mae dy dir A'th eiddo i gyd, yn ôl cyfreithiau Fenis, Yng ngafael y llywodraeth. |
| Gratiano |
O farnwr teg!—Clyw, Iddew! O farnwr doeth! |
| Shylock |
Ai dyna'r gyfraith? |
| Portia |
Darllen hi dy hun. Cyfiawnder a gymhellaist. Rhof fy ngair Y cei gyfiawnder—fwy nag a ddymuni. |
| Gratiano |
O farnwr doeth! Clyw, Iddew! O farnwr doeth! |
| Shylock |
Derbyniaf ynteu'i gynnig. Telwch im Deirgwaith y swm, a gedwch iddo fynd. |
| Bassanio |
Naw mil o bunnoedd. Dyma'r cyfri'n llawn. |
| Portia |
Yn araf! Cyfiawnder a fynn yr Iddew. Pwyll! Dim brys:— Na rodder iddo ddim heblaw y penyd. |
| Gratiano |
O Iddew! Barnwr teg a barnwr doeth! |
| Portia |
Felly ymbaratô i dorri'r cnawd. Na thywallt waed, ac na thor lai na mwy Na phwys o gnawd. Ac os cymeri fwy Neu lai na'r union bwysau, pe na bai Yn drymach neu'n ysgafnach ddim ond trwch Ugeinfed rhan y gronyn lleiaf un, Neu os try'r glorian ond gan drwch y blewyn, Fe'th grogir, ac â d'eiddo i'r llywodraeth. |
| Gratiano |
Daniel yr ail! O Iddew, dyma Ddaniel! Yn awr, anffyddiwr, cefais di'n dy glun. |
| Portia |
Pam y petrusa'r Iddew? Mynn dy fforffed. |
| Shylock |
Rhowch imi'r tair mil, a gadewch im fynd. |
| Bassanio |
Mae'r arian gen i'n barod. Dyma 'nhw. |
| Portia |
Gwrthododd hwy ar goedd gerbron y llys. Cyfiawnder iddo bellach a'i gyfamod! |
| Shylock |
Oni chaf hyd yn oed y swm di-log? |
| Portia |
Ni chei di ddim ond y pwys cnawd fforffediwyd, A chymer hwnnw ar boen dy einioes, Iddew. |
| Shylock |
Os felly, rhoed y diawl hwyl iddo arno. Ni thariaf yma i'm holi. |
| Portia |
Eto, arhô! Mae gafael arall arnat gan y ddeddf:: Yn ôl cyfreithiau Fenis fe ordeiniwyd, Os profir mewn llys barn yn erbyn estron Ei fod yn ceisio einioes rhyw ddinesydd, Yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol, i Fod gan y person sydd yn nod i'r cynllwyn Hawl i feddiannu ci eiddo hyd yr hanner; Â'r hanner arall i drysorfa'r dref. Bydd bywyd y troseddwr at drugaredd Y Dug ei hun yng ngwaethaf pob apêl. Yn y cyfyngder hwn y sefi, meddaf, Cans eglur yw, ar goedd gerbron y llys, Yn uniongyrchol ac anuniongyrchol, Ddarfod it geisio einioes y diffynnydd 'Trwy gynllwyn; ac am hyn agored wyt I'r ddirwy a'r gosb a nodais innau'n awr. Penlinia ac erfyn bardwn gan y Dug. |
| Gratiano |
Erfyn yn hytrach gennad i ymgrogi, Ac cto, gan mai'r ddinas biau d'eiddo 'D oes gennyt yr un ddimai i brynu rhaff. Felly bydd rhaid dy grogi ar gost y wlad. |
| Dug |
Ond fel y gwelych ein gwahaniaeth ysbryd, Maddeuaf it dy einioes cyn it ofyn. Hanner dy gyfoeth—aed i ran Antonio, A'r hanner arall i drysorfa'r dref; Gall gostyngeiddrwydd ostwng hynny'n ddirwy. |
| Portia |
O ran y dref,—ac nid o ran Antonio. |
| Shylock |
Na; ewch â'm heinioes. Ewch â'r cyfan. Ewch! Aethoch â'm tŷ pan aethoch chwi â'r golofn Sy'n dal fy nhŷ; do, aethoch chwi â'm bywyd Pan aethoch chwi â'r modd oedd genny' i fyw. |
| Portia |
Antonio, pa drugaredd a roit ti iddo? |
| Gratiano |
Croglath yn rhad! Dim mymryn mwy, wir Dduw! |
| Antonio |
Pe rhyngai bodd i'm Harglwydd Ddug a'r llys, Maddeuer y naill hanner iddo o'i eiddo, A bodlon wyf; rhoed im yr hanner arall I'w warchod megis tan ymddiriedolaeth Hyd ei farwolaeth, a'i gyflwyno i'r gŵr A briododd ferch yr Iddew yn ddiweddar. Y mae dau amod mwy;—am hyn o ffafr Rhaid iddo ar eí union droi yn Gristion; Rhaid iddo hefyd yma, yng ngŵydd y llys Arwyddo gweithred fod pob peth fydd ganddo Âr ci farwolaeth i fynd i Lorenzo, Ei fab-yng-nghyfraith, ac i Jessica. |
| Dug |
Ac oni wnêl hyn oll, 'r wy'n tynnu'n ôl Y pardwn a gyhoeddais iddo'n awr. |
| Portia |
A wyt ti'n fodlon, Iddew? Beth a ddwedi? |
| Shylock |
'R wy'n fodlon. |
| Portia |
Glerc, tynn allan ffurf o weithred. |
| Shylock |
Atolwg, caniatewch i mi fynd ymaith: Nid wyf yn dda; danfonwch hi ar f'ôl Ac fe'i harwyddaf. |
| Dug |
Dos,—ond arwydda di. |
| Gratiano |
Wrth dy fedyddio, ti gei ddau dad-bedydd Pe bawn i'n farnwr, rhown it ddengwr mwy I'th hebrwng di i'r crocbren, nid i'r llan. |
| Exit SHYLOCK. |
|
| Dug |
Atolwg syr, dowch gyda mi i ginio. |
| Portia |
Pardwn, yn ostyngedig iawn, cich gras. Rhaid imi heno gyrraedd Padua, A dylwn gychwyn yno'n ddi-ymdroi. |
| Dug |
Gofidiwn ninnau nad oes gennych hamdden, Antonio, boddha di'r bonheddwr hwn, Y mae dy ddyled iddo yn ddifesur. |
| Exeunt y Dug, ei Swyddogion a'i Osgordd. |
|
| Bassanio |
Deilyngaf syr, achubwyd fi a'm ffrind Trwy eich doethineb heddiw rhag penyd tost. Ar gyfrif hyn, dyma dair mil o bunnoedd, Y tair mil oedd ddyledus gynnau i'r Iddew, Atolwg ichwi eu derbyn am eich poen. |
| Antonio |
Gadawai hynny ni'n ddyledwyr wedyn Mewn serch ac mewn gwasanaeth iwch, tra bôm. |
| Portia |
Talwyd yn helaeth eisoes a foddhawyd, Ac wrth eich achub, fe'm boddhawyd i. Cyfrifaf hynny'n ddigon fyth o dâl, Canys ni bu fy mryd erioed ariangar. Cofiwch f'adnabod i pan gwrddwn eto. Mae'n hwyr im gychwyn. Bendith arnoch chwi. |
| Bassanio |
Yn wir, syr, rhaid im wneud un cynnig arall. Derbyniwch rywbeth gennym megis teyrnged, Ac nid fel tâl. Syr, caniatewch ddau gais,— Peidiwch â'm gwrthod a maddeuwch im. |
| Portia |
Wel, gan cich bod yn pwyso, ufuddhaf. (Wrth ANTONIO.) Rho im dy fenyg; gwisgaf hwy cr cof; (Wrth BASSANIO.) A'th fodrwy gennyt tithau, er dy serch. Na thynn dy law yn ôl; ni fynnaf fwy, Ac ni wrthodit tithau byth mo hyn. |
| Bassanio |
Nid yw y fodrwy hon, syr, ddim ond tegan. Gwarth fyddai arnaf gynnig hon i chwi. |
| Portia |
Ni fynnwn unpeth arall—dim ond hon. Ac erbyn meddwl, wir, fe aeth â'm bryd. |
| Bassanio |
Dibynna mwy ar hon na'i gwerth masnachol. Rhoddaf y fodrwy ddruta'n Fenis ichwi, Fe'i darganfyddaf hi trwy broclamasiwn; Eithr am hon, syr, esgusodwch fi. |
| Portia |
Gwelaf eich bod yn hael o ran cynigion, Chwi ddysgodd im gardota, ac yn awr Fe'm dysgwch sut mae ateb cais cardotyn. |
| Bassanio |
Ond wrda, gan fy ngwraig y cefais hon. Ac wrth ei rhoi fe wnaeth im gymryd llw Na werthwn moni byth, na'i rhoi, na'i cholli. |
| Portia |
Esgus pur hwylus i'ch rhyddhau o'ch rhodd. Onid yw'ch gwraig o'i phwyll, pe gwyddai hi Fel y teilyngais innau'r fodrwy hon, Ni ddigiai hi dros byth am ichwi ei rhoi Er fy ngwasanaeth. Wel, da bôch chwi'ch dau. |
| Exeunt PORTIA a NERISSA. |
|
| Antonio |
Gyfaill Bassanio, dyro'r fodrwy iddo. Prisia'i deilyngdod ef a'm cariad innau Yn erbyn y gorchymyn gan dy wraig. |
| Bassanio |
Dos, Gratiano. Rhed i'w oddiweddyd. Rho iddo'r fodrwy, a thyrd ag ef os gelli I dŷ Antonio.—Brysia, brysia! Rhed! |
| Exit GRATIANO. |
|
| Bassanio |
Tyred; awn ninnau acw'n syth. Ac yn y bore'n gynnar awn ein dau Ar frys am Belmont. Tyred, Ffrind Antonio. |
| Exeunt. LLEN. |