| Yr Olygfa: Parlwr moethus mewn plasdy bychan ar arfordir de-orllewinol Môn. Mae wedi'i ddodrefnu'n chwaethus — hen ddodrefn da. Mae ynddo silffoedd llyfrau a'r rheini'n or-daclus. Ar y muriau mae lluniau haniaethol eu naws yn crogi. Yn un pen i'r parlwr y mae piano grande agored a darnau o gerddoriaeth arni. Mae yma hefyd hi-fi drudfawr ac wrth ei ymyl nifer o grynoddisgiau a thapiau caset. Mae yna gitâr yn y parlwr hefyd. Hwnt ac yma mae teganau plentyn ifanc iawn. Mae'r stafell yn arwain allan i batio sy'n arwain i lawr grisiau gerrig at lawnt. Yng ngwaelod y lawnt hon y mae llyn ond ni all y gynulleidfa ei weld. Tywyllwch. Fel y cyfyd y golau, clywn 'Ffrwd Ceinwen' yn cael ei chanu gan driawd piano. (Cyfansoddiad John Hywel.) Yn araf mae'r gerddoriaeth yn distewi. Yn y pellter, clywir sŵn injian gref JCB yn nesáu at y tŷ. Mae'r sŵn yn cryfhau ac yna'n peidio. Y tu allan clywir llais. DEI yn gweiddi: 'Mrs Davies? Mrs Davies?'. Mae DEI yn ymddangos wrth y grisiau gerrig. Mae'n ŵr ifanc tua 27 oed mewn dillad gwaith ac yn bur flêr yr olwg. Mae'n edrych o'i gwmpas, diffodd ei sigarét a cherdded yn llechwraidd braidd i'r parlwr. Unwaith eto, mae'n gweiddi 'Mrs Davies?', ac yna 'Dona?' ond ni chaiff ymateb. Mae'n ymlacio rhywfaint gan gerdded o gwmpas. Mae'n edrych ar y llyfrau, yna'r recordiau a'r crynoddisgiau. Mae'n eistedd wrth y piano ac yn ceisio chwarae alaw o'i gof (un o eiddo Islwyn Davies, y cyfansoddwr, yn seiliedig ar 'Os Torrith Cob Malltraeth') ond mae'n cael cryn drafferth i fwrw ymlaen. Mae hyn yn ei gordeddu a'i wneud yn hynod flin a rhwystredig. Mae'n codi'n sydyn fel petai mewn siom a cherdded at yr hi-fi a'i droi ymlaen. Mae'n tiwnio radio'r hi-fi i orsaf arbennig a chlywir un o ganeuon 'John ac Alun' yn cael ei chwarae ar y radio. Mae'n ymateb i'r gân yn hynod flin. "Blydi hel!" a throi y sain i lawr ychydig. Mae'n tynnu ffôn symudol o'i boced a phwyso'i fotymau. |
|
| Dei |
(Ar y ffôn.) Helo?... Dei. Dei Edwards. Ffonio chi o Sir Fôn... Ia, isio record... Rŵan 'lly?... Ia, iawn. |
| Daw record John ac Alun' i ben. |
|
| Radio |
John ac Alun... Cofiwch fynd i wrando arnyn nhw yn Nhafarn y Rhos wsnos nesa'. Mi fydd yn noson a hannar. Ewch ych hun Gloria bach. Peidiwch â mynd â'r hen ŵr diflas 'na sy' gynnoch chi i ddifetha'r noson... Ond pwyll hefo'r llaeth mwnci... Yr hen Gloria o Walchmai. Halan y ddaear... Reit bobol, ma'n nhw'n deud i mi fod 'na rywun o'r enw Dei ar ben arall y ffôn... Dei? Ti 'na? |
| Mae DEI yn cynhyrfu. |
|
| Radio |
Dei? Ti 'na? |
| Dei |
Ydw. |
| Radio |
Meddwl bo chdi 'di rhedag yn ôl i dy dwll 'chan. O le ti'n ffonio, Dei? |
| Dei |
O Sir Fôn. |
| Radio |
Un arall o wlad y medra. |
| Dei |
Ia... Isio record 'dw i. |
| Radio |
Newydd fod yn siarad hefo Gloria. Nabod hi? |
| Dei |
Nac'dw. |
| Radio |
Hogan ar y diawl, Gloria. Newydd ddeud wrtha'i sut ma' gneud jam riwbob. Ti'n lecio jam riwbob, Dei? |
| Dei |
Nac'dw. |
| Radio |
Pa jam ti'n lecio? |
| Dei |
Fydda i ddim yn lecio jam. |
| Radio |
O'n i'n meddwl fod pawb yn lecio jam. Jam cwsberis fydda i'n lecio. Llond llwy ohono fo ar frechdan Hovis... Ti'n ca'l cythral o gollad sti? Y? Dydyn nhw ddim yn lecio jam yn Sir Fôn 'cw? Dei?... Dei? Ti'n dal yna? |
| Dei |
Ydw. |
| Radio |
O ble'n union yn Sir Fôn ti'n ffonio? |
| Dei |
Rhosceinwen. |
| Radio |
Lle ma' fanno? |
| Dei |
Ddim yn bell o Niwbwrch. |
| Radio |
Hen le go lew, 'lly? |
| Dei |
Ma' siŵr. |
| Radio |
Ydyn nhw'n lecio jam cwsberis yna? |
| Dei |
(Yn flin.) 'D wn i'm duw. |
| Radio |
Be fasat ti'n lecio'i glywad Dei? |
| Dei |
Rhwbath gin Islwyn Davies. |
| Radio |
Ma'n ddrwg gin i? |
| Dei |
Islwyn Davies. Cyfansoddwr o'r sir 'ma. Fuo fo farw bum mlynadd nôl. Ma'n nhw'n dadorchuddio plac er co' amdano fo yn y pentra 'ma heno. A deud y gwir, y darn faswn i'n lecio'i glywad fasa 'i drefniant o o Gob Malltraeth. |
| Radio |
Cob lle? |
| Dei |
Cob Malltraeth. |
| Radio |
O, Malltraeth. Ym Malltraeth ma'r hen Doris yn byw. Sut ma' hi pnawn 'ma Doris? Sut ma'r hen Sel? Ydi o am Man U dydd Sadwrn? Ydi m'wn. Stid gan' nhw, deuda wrtho fo... Hen bobol iawn ym Malltraeth. Halan y ddaear. Hogia'r werin, te? |
| Mae DEI yn rhoi'r ffôn i lawr yn hynod flin. |
|
| Radio |
Reit Dei. 'Dw i newydd ga'l nodyn gin ryw bishyn bach yn fan'ma yn deud nad oes 'ma ddim byd gin Islwyn Davies. Fasa ti'n lecio rhwbath arall? Dei? Ti 'na? Dei? Lle a'th o 'dwch?... Ta waeth, enjoia hon gin yr hen Doreen Lewis. Hogan a hannar Doreen. |
| Mae'r gân i'w chlywed am ychydig ac yna, yn ei dymer, mae Dei yn diffodd y radio. Mae'n cerdded eto at y piano a cheisio chwarae, heb fawr o lwyddiant, y darn 'Cob Malltraeth'. Tra mae'n gwneud hyn ymddengys DONA ar y grisiau gerrig. Pan glyw'r gerddoriaeth, mae'n aros am ennyd. Mae mewn penbleth. Yna, mae'n cerdded i mewn. Am ennyd, nid yw DEI yn sylweddoli ei bod yno. |
|
| Dona |
Be ti'n 'neud? |
| Dei |
(Yn llawn ffwdan.) Chwilio am dy fam. |
| Dona |
Dydi hi ddim yma. Ma' hi 'di picio i Fangor hefo Barry i nôl rhyw betha at heno. Pam? Be sy 'lly? |
| Dei |
Gwlyb ydi hi yn y gwaelodion 'na. Dydw i ddim isio stompio'r lle efo'r JCB 'na. Ond be arall 'na i? |
| Dona |
Paid â gofyn i mi. 'Dw i'n dallt dim. Mi fyddan nhw'n ôl munud, ma' siŵr. |
| Dei |
Be 'dw i fod i 'neud? Bwrw mlaen? Stomp fydd hi. Y pridd yn rhy feddal. I 'neud job iawn ma' gofyn rhoid llwythi o goncrit yna, sti? Stompio diawl ydi peth fel hyn. |
| Mae DONA yn chwilio am rywbeth yn y silff lyfrau. |
|
| Dona |
Gneud fawr o wahaniaeth, nac 'di? A'r lle 'ma ar fin ca'l 'i werthu. |
| Dei |
Pwy ydi'r bobol 'ma sy'n mynd i' brynu o? |
| Dona |
Duw a ŵyr. Rhyw syndicate o'r Wirral. |
| Dei |
Barry yn un ohonyn nhw ma' siŵr, tydi? |
| Dona |
Wn i'm. Fydda i byth yn holi. Dallt dim. |
| Dei |
Pa flwyddyn o'dd hi? |
| Dona |
Be? |
| Dei |
Pa flwyddyn cyfansoddodd o Cob Malltraeth? |
| Mae Dona yn codi ei hysgwyddau. |
|
| Dona |
Rhywbryd yn niwadd y chwe dega. |
| Dei |
Pan o'dd o'n darlithio ym Mangor. Mi ddoth yno yn 1969, do? Do, bendant... Be sy? 'Di synnu wyt ti? |
| Dona |
Synnu? |
| Dei |
Synnu mod i'n gwbod y petha ma? |
| Dona |
Pawb at y peth y bo. |
| Dei |
Wyddost ti be fydda i'n 'neud ar ddydd Sadwrn? |
| Dona |
Na wn i. |
| Dei |
Picio ben bora i Gaer. Parcio'r car wrth yr afon a'i gneud hi'n syth bin am HMV. Mi arhosa i yno am ryw ddwyawr, jest yn gwrando ar weithia'r mawrion. Ia 'chan, y mawrion. Tua'r un ar ddeg 'ma mi a' i am goffi i ryw le bach Italian wrth ymyl yr eglw's gadeiriol. Boi o Verona sy' bia fo. Ti 'di bod yn Verona? |
| Mae Dona yn codi ei hysgwyddau eto. |
|
| Dei |
Rhaid i ti fynd. Uffar o amffitheatr fawr yno. Operâu drwy'r ha' yn yr awyr agorad. O'n i yno llynadd. Welis i Aida. Iawn. Gormod o sbloets i mi ond ro'dd hi'n noson braf ar y diawl. Jest pobol yn enjoio'u huna'n. Tu allan i'r amffitheatr ma' 'na piazza mawr. Caffis a ballu. Ar ôl y perfformiad fues i yno'n ista am oria... Lle o'n i? O, ia, ca'l panad yng Nghaer. Ar ôl llyncu'r banad mi a' i'n ôl i'r siop. |
| Mae DONA yn tynnu darn o bapur allan, gafael yn y gitâr a dechrau rhyw fwmial cân Saesneg. Mae DEI yn rhythu arni. |
|
| Dei |
Be ydi hon? Cân newydd? |
| Dona |
Ia. |
| Dei |
Fawr o siâp arni, nac oes?... Rhei pobol yn medru chwara honna'n iawn, sti?... Am faint fuost ti yn y Guildhall na? |
| Yn ei thymer, y mae DONA yn codi, taflu'r gitâr ar y soffa a rhuthro i fyny'r grisia. Mae DEI wedi synnu at ei hymddygiad. |
|
| Dei |
Be ddeudis i?... Dim ond gofyn 'nes i... |
| Mae DEI ar ei ben ei hun eto. Mae'n cerdded at y piano a cheisio, unwaith eto, chwarae'r un darn. Y tro hwn y mae'n cael gwell hwyl arni. Tra mae'n gwneud hyn mae MEILIR yn ymddangos. Mae wedi gwisgo'n drwsiadus mewn siwt a chôt ddu laes. Yn un llaw mae ganddo gês teithio ac yn y llaw arall gyfrifiadur symudol bychan. Mae'n edrych o'i gwmpas, yn arbennig i gyfeiriad y llyn. Mae'n syllu ar yr hyn a wêl gyda syndod. Yna, mae'n cymryd sylw o'r gerddoriaeth a cherdded i mewn. Y tro hwn y mae DEI yn ei weld. |
|
| Meilir |
Cob Malltraeth. |
| Dei |
'Dw i'n gwella ma' raid. |
| Meilir |
Peidwch â gada'l imi'ch styrbio chi. |
| Dei |
Potsian o'n i. Disgwl i'ch mam ddwad nôl o Fangor... Gneud rhyw joban 'dw i iddi. |
| Meilir |
Chi pia'r...? |
| Dei |
JCB. Ia... Dei. Dei Edwards. Mi fydda nhad yn cadw'r garej stalwm. Cofio? |
| Meilir |
Tomi. |
| Dei |
Ia, Tomi... Meilir, te? |
| Meilir |
Ia. |
| Dei |
Y darlithydd? |
| Meilir |
Ia. |
| Dei |
Caerdydd? |
| Meilir |
Ar hyn o bryd beth bynnag. |
| Dei |
Braf arnach chi. |
| Meilir |
Pam 'dach chi'n deud hynna? |
| Dei |
Digon o gyngherdda 'na, toes? |
| Meilir |
Oes, ma' siŵr. |
| Dei |
Diawl o ddim byd rownd ffor'ma, chi? Weithia, ma' 'na rwbath go lew ymlaen yn y coleg. Ond yn y sir 'ma? Diawl o ddim. Bygyr ôl. Dim ond pensionïars yn puo emyna mewn steddfoda a karaoke yn y Crown nos Sadwrn. |
| Meilir |
Be'n union dach chi'n 'neud allan yn fanna? |
| Dei |
Cwestiwn da ar y diawl. |
| Maent yn edrych allan. |
|
| Meilir |
Y ffrwd 'na sy 'di gorlifo? |
| Dei |
Ia a naci. Pryd fuoch chi yma ddwytha, d'wch? |
| Meilir |
Dolig? |
| Dei |
O'n i'n ama. Mi benderfynodd ych mam 'i bod hi isio creu llyn yn y gwaelodion 'na. Atal lli'r ffrwd drw' godi argae bridd. |
| Meilir |
I be? |
| Dei |
Fydda i ddim yn gofyn cwestiyna, dim ond gneud fel ma' pobol yn ddeud wrtha'i. Job ydi job, ond, myn diawl, ma' hon yn mynd yn drech na rhywun. Rhy wlyb tydi? Pridd yn rhy feddal. Ma'r dŵr 'di dechra torri trwadd wrth y clawdd 'na. Mi fydd Lôn Bacsia 'na'n llifo pan ddoith hi'n law. Ac mi fydd Jac Tŷ Gwyn yn chwara'r diawl. Rhyngthoch chi a fi, mocha diawl ydi peth fel hyn a dim byd arall. Lluchio pres. |
| Meilir |
E'lla bod nelo fo rwbath â'r gwerthu. |
| Dei |
E'lla. |
| Meilir |
Rhyw betha fel hyn yn codi gwerth llefydd, tydyn? |
| Dei |
Ma' siŵr. |
| Meilir |
Ond mae o'n beth hurt ar y naw i' ga'l, a chitha'n gwynebu'r môr, tydi? Rhwbath yn chwithig mewn ca'l llyn a môr yn yr un llun o flaen ych llygad chi... Neb adra 'lly? |
| Dei |
Ma' Dona 'ma. |
| Meilir |
Lle ma' hi? |
| Dei |
Fyny grisia. |
| Meilir |
Ydi 'mrawd wedi cyrraedd? |
| Dei |
'Dw i ddim yn meddwl... Gewch chi ddewis ych llofft felly. |
| Meilir |
Wel caf, caf? |
| Dei |
Thâl hyn ddim. Mi fedra i fwrw mlaen hefo'r peipia 'na, medra? |
| Wrth fynd allan, mae DEI yn bwrw golwg ar y piano. Mae'n aros ennyd. |
|
| Dei |
Ges i uffar o feirniada'th dda gynno fo, 'chi? |
| Meilir |
Gin bwy? |
| Dei |
Ych tad. Ga'th o wahoddiad i feirniadu yn steddfod 'r ysgol. Unawd bechgyn dan bymthag. Un o'i ganeuon o'i hun o'dd y darn. 'Llyn Cerrig Bach'. Hen ddarn digon anodd i lais ifanc ond, myn diawl, ges i gynta gynno fo. A beirniada'th. Mi fynnodd draddodi'r feirniada'th. Yr unig un draddododd o drw' gydol y steddfod. Isio imi fynd am wersi canu... Mynd i goleg cerdd a ballu. Uffar o hwb i rywun ar y pryd. Oedd 'chan. Hwb ar ar y diawl. |
| Meilir |
Pam na fasach chi wedi mynd? |
| Dei |
A'th nhad yn giami, do? Rhwbath ar yr iau. Naethon nhw ddim byd ond 'i agor o fath â macrall a'i gau o. Blydi doctoriad. Cofio un ohonyn nhw'n galw mam a finna' i ryw 'stafall. "Ma'n ddrwg gynnon ni Mrs.Edwards. 'Fedrwn i 'neud dim byd iddo fo." dyma fo'n troi ar i sowdwl a'i gluo hi allan. Y peth nesa' o'n i'n 'i glywad o'n chwerthin ar y coridor hefo rhyw ddoctor arall. Sais. Sôn am Baron Hill a rhyw golff a ballu. 'I weld o'n beth rhyfadd i neud a mam o fewn deg llath iddo fo'n beichio crio. Ia, blydi doctoriad. Arglwydd, rhaid imi watsiad be 'dw i'n ddeud. 'Dach chi'n ddoctor, tydach? |
| Meilir |
Nac 'dw, ond gweithio'n yr un maes. |
| Dei |
Be 'lly? |
| Meilir |
Geneteg. |
| Dei |
'Genes' a ballu, ia? |
| Meilir |
'Dach chi wedi clywad am y petha 'ma felly? |
| Dei |
Uffar o ddim byd arall yn y papura ma' dyddia yma, nac o's?... Ta waeth, ro'dd rhaid i rywun gymryd y garej, toedd? Fel 'a ma' hi, ond myn diawl ro'dd o'n beth braf gwbod bod o ynach chi... Yn yr hen 'genes' 'ma, te? |
| Meilir |
Wel, ia. (Mae MEILIR yn edrych ar y piano am ennyd.) |
| Dei |
Cob Malltraeth. Uffar o gân. |
| Mae DEI yn mynd allan. Pan â allan drwy ddrws y patio mae'n aros am ennyd ac edrych i gyfeiriad y llyn. Ymddengys fel petai'n ffieiddio ato'i hun. Mae'n magu plwc a cherdded i gyfeiriad y llyn gan adael MEILIR ar ei ben ei hun yn y stafell. Mae MEILIR yn edrych o'i gwmpas a thynnu ei ffôn symudol allan a phwyso'i fotymau. Mae rhywun, y pen arall, yn ateb yr alwad. |
|
| Meilir |
Claire?... Meilir... Are you teaching?... Just ringing to tell you I've arrived... Tonight... I don't think it's much of a do. Just the family, a few friends and some local dignitaries. Look. I'm coming down to London tomorrow... There's this conference at Imperial College. I also want a chat with the prof... Yes, I've applied for the post... How many times do I have to tell you? I don't care what Eleri says. Could we meet tomorrow evening somewhere?... A concert? Where? What time does it finish?... Meet me afterwards... What about that little French place in Covent Garden?... I have to see you, Claire... |
| Daw Dona i mewn fel pe bai ar frys gwyllt. Mae MEILIR yn ddiplomataidd yn dirwyn y sgwrs ffôn i ben. |
|
| Meilir |
I'll give you a ring later on... Fine. Great. Cheers. (Mae'n rhoi'r ffôn i lawr ac edrych ar DONA yn ymbalfalu yng nghanol y crynoddisgiau.) |
| Dona |
'Chlywis i mohonat ti'n cyrra'dd. |
| Meilir |
Newydd landio. |
| Dona |
Dy hun wyt ti? |
| Meilir |
Ia. Eleri'n methu dwad. Rhyw gwrs gynni hi. A ma' Deian a Glain yn cymryd rhan mewn gala nofio. Rhwbath gin yr Urdd. 'Nes i ddim dallt yn iawn. |
| Dona |
Mi faswn i 'di lecio'u gweld nhw. |
| Meilir |
Ia, wel, fel 'a ma' hi... Faint o'r gloch ma'r cyfarfod 'ma? |
| Dona |
Tua'r saith 'ma. |
| Meilir |
Syniad gwallgo' pwy o'dd trefnu peth fel hyn? |
| Dona |
Rhyw bwyllgor placia ne' rwbath. |
| Meilir |
Be? |
| Dona |
Ma'n nhw'n rhoid plac ar gartrefi enwogion yr ynys 'ma. |
| Meilir |
Ond yn y capal ma'n nhw'n rhoid y plac er cof am dad. |
| Dona |
Dyna o'dd dymuniad mam. |
| Meilir |
Gwasanaeth crefyddol. |
| Dona |
Ma' siŵr y medrat ti 'i alw fo'n hynny. |
| Meilir |
Pwy fydd yn cymryd y gwasanaeth 'ma? |
| Dona |
Rhys. |
| Meilir |
Ydi o 'di cytuno 'lly? |
| Dona |
Am wn i... |
| Meilir |
Diddorol. |
| Dona |
Pam? Pryd welist ti o ddwytha? |
| Meilir |
Rhys? Yn Llundain rhyw ychydig ar ôl Dolig. Ro'n i mewn cynhadledd yn Imperial College. Amsar cinio o'dd hi. Bicis i i Jermyn Street. Isio prynu crys ne' ddau a phwy ddoth rownd rhyw gongol ond Rhys. Dau offeiriad arall hefo fo. Ges i dipyn o sioc a deud y gwir. Wedi cymryd ychydig ddyddia o wylia medda fo. 'Chawson ni fawr o sgwrs. Ro'dd o ar frys. Ar 'i ffordd i weld rhyw sioe neu'i gilydd. |
| Dona |
O'dd o'n edrach yn hapus? |
| Meilir |
Edrach yn ddigon bodlon 'i fyd. Ac yn medru byw yn ddigon twt ar gyflog offeiriad. Mi fydd yn gyrru rhyw gildwrn i'r plant 'cw rownd y rîl. Fydd o'n gyrru rhwbath i Tudur? |
| Dona |
(Yn gwta.) Bydd, weithia. |
| Meilir |
Faint 'neith Tudur rŵan? |
| Dona |
Pedair Dolig nesa. |
| Meilir |
Llond llaw? |
| Dona |
Ydi. |
| Meilir |
Mynd i'r ysgol feithrin? |
| Dona |
Nac 'di. |
| Meilir |
Pam? |
| Dona |
Ca'l 'i hel o'no, y tinllach bach drwg. |
| Meilir |
Lle mae o rŵan? |
| Dona |
Ca'l 'i warchod. |
| Meilir |
Gin bwy? |
| Dona |
Mrs Ashfield. Byw yn Tŷ Calch. Athrawes ydi hi ond yn methu ca'l gwaith. Dim Cymraeg gynni hi. Tudur wrth 'i fodd yna. Mi geith aros 'na heno. Ma' hi'n dda fel 'na. Dim byd yn ormod o draffarth iddi... (Mae DONA yn anesmwytho.) |
| Meilir |
Leciwn i 'i weld o. Plant yn altro. Rhei acw 'di altro'n ofnadwy. Yn enwedig Glain. Glain yn ca'l hwyl ar y cello. Ddoth adra o'r ysgol ryw ddiwrnod a deud "Dad, 'dw i'n mynd i ddysgu chwara'r cello." "Wyt ti wir?" medda fi, "a phwy sy'n mynd i brynu peth felly iti, mwyn tad?" "Chi, siŵr iawn", medda hi. Be fedrwn i ddeud? Chwe chant o bunna. Ond mae o wedi bod 'i werth o. Ma' hi'n dda iawn chwara teg 'ddi. |
| Mae DONA, mewn tymer, yn rhuthro allan i'r patio. |
|
| Meilir |
(Mewn syndod.) Be sy?... Dal i 'meio i twyt? |
| Dona |
Nac 'dw. |
| Meilir |
Ti'n dal i 'meio i am y busnas Arthur 'na twyt? |
| Dona |
Nac 'dw. |
| Meilir |
Trio achub dy groen di o'n i. |
| Dona |
Do'dd gin ti ddim hawl i 'myrryd. |
| Meilir |
Ro'dd o 'di hannar malu'r lle 'ma. |
| Dona |
Dim hawl i fysnesu. |
| Meilir |
Ac wedi dy gicio di'n ddu las a chditha'n disgwl i blentyn o. Be ddiawl o'n i fod i 'neud? |
| Dona |
Ddylat ti ddim fod wedi gada'l iddo fo ddreifio'r car. 'Nest ti ddim hyd yn oed trio dal pen rheswm hefo fo. |
| Meilir |
Fedra neb ddal pen rheswm hefo fo. Ro'dd o wedi meddwi, toedd? |
| Dona |
Duw, Duw. Hogia'r lle 'ma i gyd yn chwil rownd y rîl. |
| Maent yn symud i mewn. |
|
| Dona |
'Nest ti sylwi ar y bloda? |
| Meilir |
Pa floda? |
| Dona |
Ar y groeslon Pen Ffridd 'na, lle a'th Arthur ar 'i ben i'r wal. |
| Meilir |
Naddo. |
| Dona |
Bob dydd Sadwrn ma' Barry yn mynd â bloda yna. Parcio'r car wrth Ben Ffridd, croesi'r lôn a'u gosod nhw'n dwt wrth fôn y clawdd. Mi sefith yna am tua hannar awr yn gneud dim ond rhythu arnyn nhw... O'n i'n mynd heibio diwrnod o'r blaen... Rhwbath... gwag yn yr holl beth... Ond dyna fo... ro'dd o'n dad i Arthur, toedd? |
| Meilir |
Ydi Barry yn gwbod? |
| Dona |
Am y noson honno? Nac 'di. Mae o'n dal i feddwl ma' ar y ffordd adra o'r Crown o'dd o. |
| Meilir |
Ŵyr o ddim ma' yma o'dd o? |
| Dona |
Na, a cheith o'm gwbod chwaith bellach. 'Dw i ddim isio cynhyrfu'r dyfroedd. Ma' mam a fynta yn gymaint o lawia tydyn? |
| Meilir |
Be ti'n feddwl, 'llawia'? |
| Dona |
I helpu hi i ga'l caniatâd cynllunio ar yr hen sgubor 'na a ballu. Barry yn ddyn go bwysig erbyn hyn. Nabod pawb. Rhan o sefydliad y twll lle 'ma. Dydi o ddim yn ddrwg i gyd. Rhwbath reit ffeind yn'o fo. Eith â Tudur ar wylia i rwla bob hyn a hyn... Ma' hynny'n rhoid cyfla i mi roid mwy o sylw i'r band... A fydda i ddim yma mewn chydig fisoedd, na fydda'? |
| Meilir |
O? A lle ti'n mynd, 'lly? |
| Dona |
Brighton. |
| Meilir |
Brighton? |
| Dona |
Fanno ma'r rhan fwya o hogia'r band yn coleg. Ma'n nhw'n gorffan 'leni. 'Dan ni wedi penderfynu byw yno. 'Neith betha'n haws i bawb. |
| Meilir |
Petha ar i fyny? |
| Dona |
Ydyn. |
| Meilir |
Ei di â Tudur hefo chdi? |
| Dona |
E'lla gwna'i ada'l o hefo mam. Ga'i weld sut eith hi. |
| Meilir |
'Dach chi wedi trafod y peth? |
| Dona |
Do... Fydd hi ddim yn broblem fawr a deud y gwir. Mi fydd Tudur yn dechra'n 'r ysgol gyda hyn... Ysgol breifat yn rhwla. |
| Meilir |
Ti'n sylweddoli faint 'neith hynny gostio? |
| Dona |
Barry fasa'n talu. Isio gneud medda fo. |
| Meilir |
Lle eith o felly? |
| Dona |
Duw a ŵyr... A be ydi dy hanas di dyddia yma? |
| Meilir |
Newydd 'neud cais am gadair. |
| Dona |
Yng Nghaerdydd? |
| Meilir |
Naci. Llundain. |
| Dona |
Meddwl cei di hi? |
| Meilir |
Siawns reit dda. |
| Dona |
Be ma' Eleri'n ddeud? |
| Meilir |
Cefnogol, fel arfar. |
| Dona |
Be tasa ti'n i cha'l hi? |
| Meilir |
Ia? Wel? |
| Dona |
Wnâ' hi symud? |
| Meilir |
Ma' siŵr. |
| Dona |
Prinder athrawon yn Llundain meddan nhw. |
| Meilir |
Felly ma'n nhw'n deud. |
| Dona |
A'r plant? |
| Meilir |
Fydd hynny ddim problem. |
| Dona |
Pam? |
| Meilir |
O'n inna wedi bwriadu gyrru rhei 'cw i ysgol breswyl hefyd. |
| Dona |
Tydan ni fel teulu'n codi'n y byd? |
| Meilir |
Ydan, tydan? Ond dyna fo, ma' rhaid talu am addysg dda dyddia yma... Mi fuon ni fel plant yn lwcus, sti? Ca'l mynd i lefydd a gweld petha, ca'l ehangu'n gorwelion. Cofio fel byddan ni'n mynd i Stratford 'stalwm? Stopio yn y dafarn 'na tu allan i Warwick. Be o'dd 'i henw hi d'wad? |
| Dona |
Yr 'Horse and Jockey'. |
| Meilir |
Gardd fawr yn y cefn i blant. Cofio ar ôl rhyw beint ne' ddau mi fydda' nhad yn mynd i hwyl. Dechra dyfynnu o'r ddrama ro'ddan ni wedi dwad i lawr i' gweld. (Mae'n dechrau dyfynnu.) =v "There may be in the cup A spider steep'd and one may drink, depart And yet partake no venom, for his knowledge Is not infected; but if one present The abhorr'd ingredient to his eye, make known How he hath drunk, he cracks his gorge, his sides With violent hefts. (DONA yn ymuno.) I have drunk, and seen the spider." |
| Dona |
The Winter's Tale. Leontes, Brenin Sisilia. |
| Meilir |
Gwybodaeth yn llwyr newid y byd. Newid y cwbwl lot. Popeth. |
| Mae MEILIR yn anesmwytho. Mae'n edrych allan at y lawnt. |
|
| Meilir |
Nhad wrth 'i fodd yn mynd at y ffrwd 'na. Yn yr ha' mi fydda'n mynd â chadair lan môr ac ista am oria yna. Mynd â dim hefo fo. Dim ond gorfadd yn ôl, cau'i lygaid a myfyrio. Tuag amser te, mi fydda mam yn mynd â phanad iddo fo. Wedyn mi ddôi i mewn, mynd at y piano a chyfansoddi tan berfeddion. |
| Mae'r ffôn yn canu. Mae Dona yn mynd i mewn a'i godi. |
|
| Dona |
(Ar y ffôn.) Helo?... O, Iwan, sut ma hi?... Be? Sori?... Pleidleisio?... Naddo... Ddo'i heibio nes ymlaen, reit?... Na, na... Pobol ddiarth sy gynnon ni... Hwyl. |
| Mae'n dod yn ôl at MEILIR. |
|
| Meilir |
Pwy o'dd 'na? |
| Dona |
Rhyw foi yn gofyn o'ddwn i wedi pleidleisio. |
| Meilir |
O. |
| Ymddengys DEI. |
|
| Dei |
Dwad yma i dwtio 'nes i, ddim i blydi 'redig. Ylwch? Lawnt ydi honna i fod. |
| Dona |
Isio panad? |
| Dei |
Wna'i ddim gwrthod. |
| Dona |
Meilir. |
| Meilir |
Ia, iawn. |
| Dona |
Dowch i mewn. |
| Dei |
Na, ma'n nhraed i'n drybola o faw. |
| Dona |
Tynna dy sgidia a gad nhw'n fanna. |
| Dei |
Fedri di ddiodda'r ogla? |
| Dona |
(Wrth DEI.) Coffi 'ta te? |
| Dei |
Coffi. A gwna fo'n gry'. |
| Mae DONA yn mynd allan. Mae MEILIR yn cerdded at y piano ac eistedd i lawr yn rhythu ar y nodau. Mae DEI yn tanio sigarét. |
|
| Dei |
Stomp fel hyn ddim yn mynd i godi gwerth y lle 'ma, nac 'di? Y? Blydi syniad lloerig. Ffrydia. Petha rhyfadd ar y diawl. Fel tasa gynnyn nhw'u hewyllys 'u huna'n. |
| Mae MEILIR yn ceisio chwarae nodau 'Ffrwd Ceinwen' ar y piano. |
|
| Dei |
Betia i chi, pan ddo'i yma ben bora fory, mi fydd 'na dros droedfadd o ddŵr ar y blydi lôn 'na. 'Dw i 'di cario tunelli at y clawdd 'na'n barod. Gneud diawl o ddim gwahania'th. Be 'dach chi'n chwara? |
| Meilir |
Ffrwd Ceinwen. |
| Dei |
Gwaith ych tad 'lly? |
| Meilir |
Ia. |
| Dei |
'Chlywis i 'rioed amdani. |
| Meilir |
'Nath o rioed 'i chyhoeddi hi. |
| Dei |
Gwahanol rywsut, tydi? Hynny ydi, gwahanol i'r petha er'ill gyfansoddodd o. |
| Mae MEILIR yn rhoi'r gorau i chwarae. |
|
| Dei |
Sori... Cariwch ymlaen. |
| Meilir |
Na. Fedra i ddim yn 'y myw gofio'r gweddill. |
| Dei |
Pam? |
| Meilir |
Wn i'm. Rhyw ddarn na fedrwch chi rywsut deimlo be sy'n dwad nesa'. Y cwbwl ar chwâl, rywsut. |
| Dei |
'Sgynnoch chi gopi ohoni? |
| Meilir |
Oes, yn y stydi 'cw'n rhwla. Yng nghanol y nialwch. |
| Dei |
'Dach chi'n un blêr? |
| Meilir |
Gythreulig. |
| Mae DEI yn chwerthin. |
|
| Meilir |
Be sy' mor ddoniol? |
| Dei |
Ddim yn disgwl i chi ddeud gair fel 'na. |
| Meilir |
Pam? |
| Dei |
Wn i'm. Swnio mor, be fasa'r gair, gartrefol? Hen ffasiwn? Fath â tasach chi rioed wedi gada'l y lle 'ma. |
| Meilir |
Ges i 'magu yma. |
| Dei |
Do... O'dd o'n siomedig? |
| Meilir |
Pwy? |
| Dei |
Ych tad. |
| Meilir |
Ynglŷn â be? |
| Dei |
Na 'naethoch chi ddim mynd yn gerddor? |
| Meilir |
Os o'dd o, ddeudodd o 'rioed. |
| Dei |
Meindio i mi ofyn 'lly... sut geuthoch chi afa'l ar y diwn 'ma, ta? |
| Meilir |
Fo roth hi imi. |
| Dei |
Pryd? |
| Meilir |
Rhyw fis cyn iddo fo farw. Ro'dd o'n Clatterbridge. Newydd ga'l 'i driniaeth. Do'dd o ddim hannar da ond mi fynnodd mod i'n mynd â fo am dro. Mi aethon ni i Hoylake. Parcio'r car wrth y môr. Hwyl dda arno fo. Aethon ni am dro gerddad. Fel ro'ddan ni'n cerddad yn ôl at y car dyma fo'n tynnu'r darn papur 'ma allan. "Rhwbath bach iti", medda fo. "Ges i hyd i biano yn y diawl lle 'na." Ddeudis i ddim byd ond 'i daro fo ym mhocad rhyw anorac o'dd gin i. Yr holl ffordd nôl i'r sbyty, ro'dd o'n sôn am y darn. Ond do'n i ddim yn gwrando. Yr unig beth o'dd ar 'y meddwl i o'dd rhyw ddarlith o'n i'n 'i rhoid yn Lerpwl gyda'r nos. Pan gyrhaeddon ni'r 'sbyty, do'dd o ddim isio imi fynd â fo'n ôl i'r ward. Ffarweliodd hefo fi yn y maes parcio. Llusgo cerddad o'r car ac fel o'n i'n cychwyn troi i edrach arna'i. Codi'i law a gwenu. Duw a ŵyr lle taris i hi. |
| Dei |
E'lla ma yn yr anorac 'na mae hi? |
| Meilir |
E'lla... Barry Williams? |
| Dei |
Be amdano fo? |
| Meilir |
Nabod o? |
| Dei |
'Dw i'n gweithio iddo fo, tydw? |
| Meilir |
Mam a fynta'n dipyn o lawia, medda Dona. |
| Dei |
Dyna ddeudodd madam? |
| Meilir |
Ma 'na fwy iddi na hynny, toes? |
| Dei |
Ylwch, dim ond dwad yma i weithio 'dw i. |
| Meilir |
Syniad pwy o'dd gwerthu'r lle 'ma? Fo ta hi? |
| Dei |
Ylwch, do's 'nelo fo'm byd â fi... Ond, os cewch chi hyd i'r darn 'na, fasach chi'n fodlon anfon copi ata' i? |
| Meilir |
Atab 'y nghwestiwn i! Be sy'n mynd ymlaen rhwng y ddau! Atab fi!... Ma'n ddrwg gin i. |
| Dei |
Well gin i stomp 'dw i'n gyfarwydd â hi, myn diawl. |
| Mae DEI yn mynd allan wedi cynhyrfu, i'r lawnt. Mae MEILIR yn mynd yn ôl i'r parlwr. Mae'n cerdded o gwmpas fel petai mewn penbleth. Daw DONA i mewn gyda'r coffi. Mae'n rhoi un i MEILIR. |
|
| Dona |
'Ma chdi. |
| Meilir |
O... diolch. (Mae'n mynd i gyfeiriad y patio gan dybio fod DEI yno.) |
| Dona |
Yn enw'r nefo'dd, tynna'r sgidia 'na a ty'd i mewn 'nei di. (Sylweddola nad yw DEI yna.) Lle me o 'di mynd? |
| Meilir |
I'r gwaelodion 'na i rwla. |
| Dona |
Ydi o'n dwad nôl? |
| Meilir |
Wn i'm... Pryd ddechreuodd y ddau ddwad yn llawia? |
| Dona |
Pwy? |
| Meilir |
Barry a mam. |
| Dona |
'Dw i ddim yn siŵr. Llynadd rywbryd... |
| Meilir |
Be o'dd enw'i wraig o? |
| Dona |
Mam Arthur? |
| Meilir |
Ia. |
| Dona |
Mair. |
| Meilir |
Pam 'naethon nhw ysgaru? |
| Dona |
'Naethon nhw ddim. Mi fuo hi farw ddwy flynadd yn ôl. |
| Meilir |
Ond ro'ddan nhw wedi gwahanu, toeddan? |
| Dona |
Oeddan. |
| Meilir |
O'dd o'n potsian hefo rhywun? |
| Dona |
Ddim i mi wbod. Pam ti isio gwbod y petha 'ma? |
| Meilir |
Yr haf y buo nhad farw fues i gartra am bythefnos. Es i am dro i Langwyfan. Ar ganol y lôn 'na sy'n arwain at y traeth, ro'dd 'na Land Rover. Ro'n i'n meddwl ma' rhyw ffarmwr o'dd pia hi. Symud defaid ne' rwbath. Ond pwy ddoth ond Barry. Rhyw hogan hefo fo. Dal i gofio be o'dd hi'n 'i wisgo. Côt laes ddu. Golwg y diawl arni hi. Mae'n amlwg 'i bod nhw wedi bod yn ffraeo. Mi fagis i'r car at ben lôn i neud lle iddo fo basio. Dydw i ddim yn meddwl iddo fo nabod i. 'Mhen rhyw ddeuddydd, ro'n i'n nôl petrol yn y garej 'na yn Borth a phwy ddreifiodd i mewn ond y fo. Droth o'i ben. Ddeudodd o ddim gair wrtha'i... Ma' nhw'n fwy na llawia, tydyn? |
| Dona |
Ma'n nhw'n bobol yn 'u hoed a'u hamsar, Meilir. |
| Meilir |
Pam ddeudist ti g'llwydda wrtha'i? |
| Dona |
'Nes i ddim deud c'lwydda wrthat ti. |
| Meilir |
Do'ddat ti ddim isio imi ga'l gwbod am hyn, nac o'ddat? |
| Dona |
Mam ofynnodd imi beidio deud. |
| Meilir |
Pam? |
| Dona |
Do'dd hi ddim isio rhyw hen annifyrdod. Y cyfarfod 'ma 'di drefnu a ballu, toedd? Be ydi o'r ots? Neno'r nefo'dd ma' gynnon ni'n tri yn bywyda'n hunan rŵan. Rhyngthyn nhw a'u petha. |
| Meilir |
Be? Dydyn nhw 'rioed yn bwriadu...? |
| Dona |
'D wn i'm. Diawl o ots gin i chwaith. Paid â chymryd arnat dy fod ti'n ama dim, reit? Ges i siars i gau ngheg... Ti'n gaddo imi?... Wel? Wyt ti? |
| Meilir |
Iawn. Iawn. |
| Dona |
Ydi hwn isio'r coffi 'ma ta be? |
| Mae DONA yn mynd at y patio a thaflu'r coffi allan ar y lawnt. Yn y cyfamser mae MEILIR wedi estyn ei gyfrifiadur ac yn dechrau gweithio arno. Daw DONA yn ôl i mewn. Mae'n edrych ar MEILIR am ennyd. |
|
| Dona |
Newid dim, nac wyt? |
| Mae MEILIR yn ei fyd bach ei hun. |
|
| Meilir |
Mm? |
| Dona |
Dyna'r co' sy gin i amdanat ti. |
| Meilir |
Be? |
| Dona |
Dy drwyn mewn rhyw lyfr ne' rwbath rownd y rîl. (Mae DONA yn chwerthin.) Cofio ca'l uffar o beltan gin mam pan o'ddat ti'n gneud dy Lefel "A'. Ro'ddat ti'n gweithio ar gyfer rhyw bapur ffiseg yn y llofft. Ro'dd pawb i fod i gadw'n dawal. Ond y noson honno mi ddoth Gwenda Cae Llys adra o'r ysgol hefo fi. Ro'dd hi 'di prynu rhyw dâp. Duran Duran ne' rwbath, os 'dw i'n cofio'n iawn. Mi fynnodd 'i chwara fo'n llofft. Argo, dyma mam i mewn. Diffod y peth a rhoid peltan iawn imi. Ro'dd Gwenda wedi dychryn cymaint mi redodd adra heb 'i thâp. Mae o yma o hyd yn rhwla... (Mae DONA yn chwilio am y tâp.) Ges di lonydd, 'do?... Châi neb dy strybio di... Be ti'n 'neud pan ma'r hogia 'cw'n dy strybio di? Peltio nhw?... |
| Mae MEILIR yn llawn rhwystredigaeth yn gwrando ar hyn. |
|
| Dona |
Be ti'n 'neud? |
| Meilir |
Tsiecio rhyw ystadega. |
| Dona |
Ystadega be? |
| Meilir |
Am funud, Dona, plîs... |
| Dona |
Sori. |
| Mae DONA yn cerdded at y silffoedd wrth ymyl yr hi-fi, tynnu crynoddisg allan, a'i roi i mewn yn y chwaraeydd. Mae miwsig pop yn diasbedain yn y stafell. Mae'n disgwyl ymateb gan MEILIR. Ni chaiff. Mae'n troi'r sain yn uwch.) |
|
| Meilir |
Diffa hwnna, 'nei di? |
| Dona |
Pam? |
| Meilir |
Fedra'i ddim canolbwyntio. |
| Dona |
Dos i'r llofft. |
| Meilir |
'Dw i ddim isio mynd i'r llofft. |
| Dona |
'Dw i isio clywad hon! |
| Meilir |
O's rhaid iti? |
| Dona |
Rhaid. |
| Meilir |
Ti ddim yn gweld? 'Dw i'n trio gweithio! |
| Dona |
Pam ma' rhaid iti weithio rŵan? |
| Meilir |
'Cha' i ddim cyfla heno! |
| Dona |
"Cha' inna ddim cyfla i wrando ar hon heno chwaith! |
| Meilir |
Tro hi i lawr ta! |
| Dona |
Na 'na! |
| Mae MEILIR yn ei dymer yn mynd at yr hi-fi a throi'r sain i lawr. Mae DONA unwaith yn rhagor yn troi'r sain yn uwch. Mae MEILIR yn ei droi i lawr. Mae DONA yn ei droi'n uwch. Dechreuant ymladd, bron. |
|
| Dona |
Paid 'nei di! Ma' gin i hawl i' chlywad hi! |
| Meilir |
Be ddiawl haru ti, d'wad! Faint ti'n feddwl ydi d'oed di? |
| Trwy'r drws cefn ymddengys DWYNWEN a BARRY. Mae'r ddau'n cario bagiau siopa. Mae gan Barry un bag neilltuol o fawr. |
|
| Dwynwen |
Be ar wynab y ddaear ydi'r holl sŵn 'ma? |
| Barry |
'I glywad o o dop lôn myn diawl. |
| Mae DWYNWEN yn rhoi'r bagiau ar lawr ac yn cerdded at yr hi-fi a'i ddiffodd. |
|
| Dwynwen |
(Wrth MEILIR.) Newydd gyrraedd wyt ti? |
| Meilir |
Rhyw hannar awr yn ôl. |
| Dwynwen |
Nabod Barry, twyt? |
| Meilir |
Ydw. |
| Barry |
Gest ti siwrna go lew? |
| Meilir |
Di-fai. |
| Dona |
Rhywun wedi bod yn gwario eto? |
| Dwynwen |
(Yn edrych ar BARRY.) A 'dan ni'n gwbod pwy, tydan? |
| Mae BARRY yn codi bag coch. |
|
| Barry |
Rhwbath bach i ti. |
| Dona |
Chwara teg. |
| Mae DONA yn cymryd y bag. |
|
| Barry |
Agor o. |
| Mae DONA yn agor y bag a thynnu ffrog ddigon hyll allan. Nid yw'n siŵr beth i'w ddweud. |
|
| Dwynwen |
Barry ddaru 'i dewis hi. |
| Barry |
Gweld hi yn y boutique newydd 'na wrth ymyl capal Pen-dre. |
| Dwynwen |
Dos i fyny i thrio hi, inni ga'l 'i gweld hi amdanat ti. |
| Dona |
Rŵan 'lly? |
| Barry |
Wel ia, siŵr dduw... Ydi Tudur yma? |
| Dona |
Nac 'di. Ca'l 'i warchod. |
| Barry |
Eto? Pryd ddiawl geith 'i daid 'i weld o? |
| Dona |
A be dach chi 'di brynu iddo fo tro 'ma? |
| Mae'n tynnu cwch model allan o'r bag ynghyd â radio i'w reoli. |
|
| Barry |
Hon, 'mechan i. |
| Dona |
Ddylach chi ddim. |
| Barry |
Dos i newid a paid â chwyno. |
| Mae DONA yn mynd allan. |
|
| Dwynwen |
Pam na 'nei di gyfadda? Chdi dy hun o'dd isio hi, te? |
| Barry |
Pawb hawl i ga'l ail blentyndod mechan i. Y? (Wrth MEILIR.) Be ti'n ddeud? |
| Meilir |
Oes, ma' siŵr. |
| Dwynwen |
Mi fasa ni'n ôl yn gynt onibai 'u bod nhw 'di codi'r lôn wrth Bryn Ysgo. |
| Meilir |
Ges inna ddalfa'n fanno hefyd. Be ma'n nhw'n 'neud yna? |
| Dwynwen |
Gofyn i Barry 'ma. |
| Barry |
Pam gofyn i mi? |
| Dwynwen |
Dy faes carafan di ydi o. |
| Barry |
Oreit, oreit. Gwario 'dw i. Pawb isio steil dyddia yma, tydyn? Y? Showers a ballu. 'Neith pobol ddim mo'i ryffio hi heddiw. Isio'u blydi cysuron. Y job lot. Gwahanol iawn i fel bydda hi stalwm. 'Dw i'n cofio Mair a finna pan o'dd Arthur yn fabi... |
| Dwynwen |
(Yn gwenu.) 'Dw i ddim isio'i chlywad hi. |
| Barry |
Pam? |
| Dwynwen |
Ma 'hi'n ffia'dd. |
| Barry |
Dydi o ddim 'di chlywad hi, nac 'di? Mair a finna yn penderfynu rhentu carafan tu allan i Aberaeron. Do'ddan ni ddim isio mynd yn bell. Babi o'dd Arthur. Cyrraedd yno'n hwyr ryw nos Sadwrn. Sôn am uffar o le. Dim toilets. Dim showers. Bygyr ôl. Aethon ni adra ar ôl tridia. Pwy welis i ond Elis Huws Plas. Fo a'i wraig, newydd fod ar cruise o gwmpas Jamaica. "Sut a'th yr holidays Wilias?" medda fo. "Uffernol", medda fi. Dyma fi'n disgrifio'r twll lle 'ma gaethon ni yn Aberaeron. Ti'n gwbod be ddeudodd o? |
| Meilir |
Na wn i. |
| Barry |
"Ylwch, Wilias bach", medda fo, "dach chi'n ddyn sy'n gweithio fath â slaf drw'r flwyddyn. Pam ddiawl 'dach chi'n mynd i ffwrdd i rwla am wsnos jest i gachu mewn pwcad?" (Mae BARRY yn chwerthin llond ei fol.) |
| Dwynwen |
Twt lol, Barry. |
| Barry |
Deud y gwir, toedd? Y? Sbiis i ddim ar garafan wedyn. Sbaen fuo hi bob blwyddyn ar ôl hynny. Ond ma' rhei o'r petha Lerpwl ma'n ciwio i fynd iddyn nhw. "Iawn", medda fi, "os ma' dyna be 'dach chi isio, pob croeso ichi'r ffernols." Ond ma' hyd yn oed y diawlad rheini 'di dechra molchi rŵan. Isio'r job lot ar blât... A be ydi dy hanas di dyddia yma? Dal yng Nghaerdydd 'na? |
| Meilir |
Ydw. |
| Barry |
Fydda' i yng Nghaerdydd yn amal, 'bydda Dwynwen? |
| Dwynwen |
Byddi. |
| Barry |
Blydi cyfarfodydd. 'Nes i alw heibio'r coleg 'cw fythefnos nôl ond do'ddat ti ddim ar gyfyl y lle. Yr ysgrifenyddes 'na sy gynnoch chi'n cau deud wrtha'i ble ro'ddat ti. Lle ro'ddat ti felly? |
| Meilir |
Yn y labordy ma' siŵr. |
| Barry |
Pam na fasa hi wedi deud hynny wrtha'i, ta? Hulpan. Peth hyll ar y diawl hefyd. Do's 'na ddim genod del o gwmpas Caerdydd 'na, d'wad? |
| Meilir |
Ma' hi'n ysgrifenyddes ardderchog. |
| Barry |
Pan fydda i'n chwilio am rywun i deipio imi, mi fydda i'n chwilio am rywun del, yli. Uffar ots be sy'n i phen hi. Peth braf ydi cerddad i mewn i swyddfa yn y bora a rhywun del yn dy wynebu di hefo gwên. Gneud gwahania'th, sti? Pobol yn gweithio'n well. Hapusach yli. Mi faswn i'n ca'l gwarad â honna ffordd gynta. Rhoid y lôn i'r garglan. (Wrth DWYNWEN.) Ydan ni wedi dwad â bob dim o'r car, d'wad? |
| Dwynwen |
Do, heblaw am y taflenni ar gyfar heno. |
| Barry |
Lle ma'n nhw? |
| Dwynwen |
Mewn bocs yn y bŵt. |
| Barry |
(Wrth MEILIR.) Picia i nôl nhw, gwael. |
| Mae BARRY yn lluchio goriad at MEILIR. Mae MEILIR yn ei ddal. Mae MEILIR ar fin mynd pan wêl BARRY y cyfrifiadur. |
|
| Barry |
Handi. |
| Meilir |
Ydi, handi ar y naw. |
| Barry |
D'rofun prynu un o'r rhein. Petha drud? |
| Meilir |
Tua mil. |
| Barry |
Drytach na'r petha mawr 'ma, 'lly? |
| Meilir |
Costio mwy i 'gneud nhw meddan nhw i mi. |
| Mae BARRY ar fin rhoi ei fysedd arno. Mae MEILIR yn cynhyrfu. |
|
| Meilir |
Peidiwch â twtsiad hwnna! |
| Barry |
Pam? |
| Meilir |
'Dw i ar ganol gneud rhwbath. |
| Barry |
Sori, sori. |
| Â MEILIR allan. |
|
| Barry |
Sych ar y diawl, tydi? |
| Dwynwen |
Mae o wedi dreifio o Gaerdydd, cofia. |
| Barry |
Gneud hynny yn 'y nghwsg, 'chan. |
| Dwynwen |
Bora bach hyfryd. |
| Barry |
Joio dy hun? |
| Dwynwen |
Do. Yn arbennig y cinio. 'Mhen i'n troi ar ôl y gwin 'na. Y petha 'ma... do'dd dim rhaid gwario'n wirion arnan ni. |
| Barry |
Tara'r gôt 'na brynis i iti amdanat. |
| Dwynwen |
Aros inni ga'l panad, wir. |
| Barry |
Ty'd laen. 'Dw i isio 'i gweld hi. |
| Dwynwen |
(Wedi blino.) Barry. |
| Barry |
Ma' gin i hawl i weld be ges i am ddau gan punt. |
| Dwynwen |
Mi welist ti hi amdana' i yn y siop. |
| Barry |
Ddim yn iawn. Rhyw hen ola rhyfadd yna. (Mae'n edrych ar y gôt wrth i DWYNWEN ei thynnu allan.) Ia... Du ydi hi, te? |
| Dwynwen |
Ia, du. |
| Mae DWYNWEN yn rhoi'r gôt amdani. Mae DEI yn rhoi ei ben i mewn drwy ddrws y patio. |
|
| Dei |
Fedra i 'neud dim byd yn y gwaelodion 'na. Ma' hi'n rhy wlyb. |
| Barry |
Chdi sy 'di bod yn stompio, te? Y? |
| Dei |
Ma'n rhaid inni ga'l at y llyn, rhaid? |
| Barry |
Gad hi tan fory. Ella sychith hi... Lecio hi? Y? |
| Dei |
Be? |
| Barry |
'I chôt hi. |
| Dwynwen |
(Yn flin.) Barry. |
| Dei |
Del. Del iawn, Mrs Davies. |
| Barry |
Dau gant, washi. |
| Dei |
(Mewn syndod.) Arglwydd... (Mae DEI ar fin mynd.) |
| Barry |
Paid â mynd. Paid â mynd. |
| Dei |
Pam? |
| Barry |
Gin i rwbath i ddangos iti. |
| Dei |
Be? |
| Barry |
Aros am funud. (Mae BARRY yn codi'r cwch a'r radio.) Ddeudis i wrthat ti mod i am brynu un i Tudur, do? |
| Dwynwen |
Lle ti'n mynd? |
| Barry |
I' thrio hi, te? (Wrth DEI.) Caria hi imi, gwael. |
| Mae DEI yn cymryd y cwch. |
|
| Dei |
Ew. Cwch bach handi 'chan. |
| Barry |
Ydi dy facha di'n lân? (Mae DEI yn edrych ar ei ddwylo.) Ty'd â hi yma... Sglyfa'th!... Gneud diawl o ddim ond mocha yn y lle 'ma... |
| Diflanna DEI a BARRY i gyfeiriad y llyn. Ymddengys DONA mewn ffrog erchyll o hyll. Mae DWYNWEN yn edrych arni. |
|
| Dwynwen |
O, ma' hi'n hyfryd, Dona. Ydi ma' hi. |
| Dona |
Ma' hi'n uffernol. |
| Dwynwen |
Be haru ti? |
| Dona |
Dach chi ddim yn disgwl i mi wisgo peth fel hyn, debyg? |
| Dwynwen |
Ydw. Heno. |
| Dona |
Be? |
| Dwynwen |
Paid â gneud lol. Gwisga hi. |
| Dona |
(Yn edrych ar y ffrog.) Fo ddewisodd honna i chitha hefyd? |
| Dwynwen |
Naci tad. |
| Ymddengys MEILIR gyda bocs yn cynnwys taflenni yn ei law. |
|
| Dwynwen |
Pam? Ti ddim yn 'i lecio hi? |
| Meilir |
Nac 'dw. |
| Dwynwen |
Diolch yn fawr. |
| Meilir |
Du ddim yn gweddu ichi. Lle ro' i rhein? |
| Dwynwen |
Tara nhw ar y bwrdd. |
| Mae MEILIR yn mynd at y bwrdd ac wedyn yn mynd at y cyfrifiadur. |
|
| Meilir |
(Yn flin.) Be mae o wedi'i 'neud i hwn? |
| Dwynwen |
Dim byd. |
| Meilir |
Ma' rhywun 'di bod yn chwara hefo fo. |
| Dwynwen |
Ddaru o ddim mo'i dwtsiad o. |
| Meilir |
Ro'dd 'na stwff ar y sgrin 'na. Lle mae o 'di mynd? |
| Dwynwen |
Paid â gofyn i mi. |
| Meilir |
'Nes i ddeud wrtho fo am beidio twtsiad yn'o fo. |
| Dwynwen |
Am y tro dwytha 'na'th o ddim byd. |
| Meilir |
(Wrth DONA.) 'Nes ti dwtsiad o? |
| Dona |
Naddo. |
| Dwynwen |
O'dd 'na rwbath pwysig arno fo? |
| Meilir |
Wrth gwrs bod 'na rwbath pwysig arno fo. Lle mae o? |
| Dwynwen |
Hefo Dei, wrth y Llyn. |
| Mae MEILIR yn rhuthro i gyfeiriad y patio ac edrych allan. |
|
| Dona |
'Dw i ddim yn gwisgo hon heno, reit? |
| Dwynwen |
Wyt! A dyna ddiwadd arni. |
| Meilir |
Fedra i ddim coelio hyn! (Mae MEILIR yn chwerthin.) |
| Dwynwen |
Gad lonydd iddyn' nhw. Presant i Tudur ydi o. Neno'r nefo'dd, ty'd i mewn, 'nei di! |
| Daw MEILIR i mewn yn ysgwyd ei ben mewn anghredinedd. Mae DWYNWEN yn mynd at y bocs taflenni sydd ar y bwrdd a thynnu taflen allan. |
|
| Dwynwen |
Dyma daflan y gwasana'th. 'Nes i ofyn gawn i 'i pharatoi hi yn hytrach na'r pwyllgor o dwps 'na... Gobeithio 'i bod hi'n iawn. |
| Mae'n rhoi taflen yn llaw MEILIR. Mae yntau'n edrych arni. |
|
| Dwynwen |
Wel? 'Neith hi'r tro? Ydi hi'n deilwng o dy dad? |
| Meilir |
Ydi Rhys yn gwbod i fod o'n rhoi'r deyrnged? |
| Dwynwen |
Ydi. |
| Meilir |
Pryd cytunodd o? |
| Dwynwen |
Wsnosa'n ôl. |
| Meilir |
Ac mi ro'dd o'n fodlon gneud? |
| Dwynwen |
Oedd. Mwy na pharod. |
| Meilir |
Be ydi peth fel hyn? |
| Dwynwen |
Be? |
| Meilir |
Yr emyn 'ma. |
| Dwynwen |
Rhyw feddwl o'n i y dylan ni ganu emyn i gloi'r cyfarfod. |
| Meilir |
Iawn, iawn. Ond pam dewis yr hen dôn yma? |
| Dwynwen |
Pa dôn ydi hi? |
| Meilir |
Degannwy. |
| Dwynwen |
Ia? Wel? |
| Meilir |
Ro'dd 'y nhad yn 'i chasáu hi. |
| Dwynwen |
O'dd o? |
| Meilir |
Oedd. Gyda chas perffaith. Chi ddaru 'i dewis hi? |
| Mae DWYNWEN yn tynnu ei chôt. |
|
| Dwynwen |
Ia. 'Nes i ddim meddwl ar y pryd. Fedrwn i ofyn i bwy bynnag sy'n chwara'r organ ddewis tôn arall, medrwn? (Yn ymosodol.) Pam ti'n mynnu tynnu'n groes, Meilir? Difaru f'enaid mod i wedi gofyn iti ddwad i fyny. O'n i'n ama ma' fel hyn basa hi? Y cwbwl 'dw i isio 'neud ydi rhoid coffâd teilwng iddo fo ac wedyn... |
| Meilir |
Ia? A be wedyn, mam? |
| Mae BARRY yn dod i mewn yn flin gyda'r rheolydd radio yn ei law. |
|
| Barry |
Dydi'r diawl peth ddim yn gweithio. |
| Dwynwen |
Be ddim yn gweithio? |
| Barry |
Hwn, te? (Mae'n agor y teclyn.) Does na ddim blydi batris yn'o fo. (Wrth MEILIR.) Sbia, yli... |
| Meilir |
(Yn ddiamynedd.) Dallt dim. |
| Barry |
(Try at MEILIR) Ti'n wyddonydd? Be 'dw i fod i 'neud? Presant ydi hwn i fod. (Wrth DWYNWEN.) Oes 'na fatris yn y blydi lle 'ma? |
| Dwynwen |
Duw a ŵyr. |
| Barry |
Pam ti 'di tynnu'r gôt 'na? |
| Dwynwen |
Ro'n i'n mynd i' hongian hi. |
| Barry |
(Wrth MEILIR.) Lecio hi? |
| Mae'r ffôn yn canu. Mae DWYNWEN yn codi'r ffôn. |
|
| Dwynwen |
(Ar y ffôn.) Helo... O, Iwan, chdi sy' 'na... |
| Barry |
(Wrth MEILIR.) 'Nest ti mo f'atab i. |
| Meilir |
Be ddaru chi ofyn imi? |
| Dwynwen |
(Ar y ffôn.) Pleidleisio? Na, dydan ni ddim wedi ca'l cyfla... |
| Barry |
(Wrth MEILIR.) Wyt ti'n lecio'r gôt? |
| Mae MEILIR yn edrych ar y gôt. |
|
| Meilir |
Anghyffredin. |
| Dwynwen |
(Ar y ffôn.) Ma'r cyfarfod coffa 'ma gynnon ni heno, tydi? |
| Barry |
Du. |
| Meilir |
Ia, du... |
| Dwynwen |
(Ar y ffôn.) Nes ymlaen ella, ia?... Hwyl, Iwan. |
| Mae BARRY yn gweld y daflen yn llaw MEILIR. |
|
| Barry |
Mi fydd yn gyfarfod champion... Degannwy. Tôn bach hyfryd, 'chan. Fydda Mair wrth 'i bodd hefo Degannwy. Rhwbath glân, syml yn'i hi, toes? Y?... (Yn canu.) "Disgwyliaf o'r mynyddoedd draw Lle daw im help wyllysgar." |
| Mae MEILIR yn cael ei gordeddu. |
|
| Meilir |
Well imi nôl petrol. Mi fydd rhaid imi gychwyn ben bora. |
| Barry |
Be ydi'r brys? |
| Meilir |
Gwaith. |
| Barry |
Y busnas geneteg 'ma? |
| Meilir |
Ia. Y busnes geneteg 'ma. |
| Barry |
Ydi o'n wir, 'lly? |
| Meilir |
Be'n wir? |
| Barry |
Y byddwch chi a'ch tebyg, mhen rhyw 'chydig flynyddo'dd yn medru, be ddiawl ydi'r gair, tra-arglwyddiaethu ar yr hen fyd 'ma? Rhoid trefn ar y dam lle unwaith ac am byth. |
| Meilir |
'Dw i ddim yn meddwl. |
| Barry |
Papura 'ma'n deud c'lwydda felly? |
| Meilir |
'Naethon nhw rwbath arall, 'rioed? |
| Mae MEILIR yn troi at y patio yn barod i fynd allan. Ymddengys RHYS. Mae mewn dillad cyffredin. Nid yw'n gwisgo coler gron offeiriad. Mae MEILIR yn ei weld. |
|
| Meilir |
Rhys. |
| Rhys |
Meilir. |
| Dwynwen |
(Yn frwdfrydig.) Ty'd i mewn. Ty'd i mewn. Lle gebyst ti 'di bod? |
| Mae RHYS yn mynd i mewn gan adael MEILIR ar y patio. Mae DWYNWEN yn rhuthro ato a'i gofleidio'n dynn. Mae'r golau'n diffodd a chlywir "Ffrwd Ceinwen" yn cael ei chwarae gan driawd. DIWEDD YR OLYGFA GYNTAF |